لامپ‌هایی که صنعت الکترونیک را روشن کردند

کوشان غلامی

در روز ۹ اکتبر ۱۸۵۸ جرارد لئونارد فردریک فیلیپس در هلند متولد شد. پدرش بنجامین، یک بانکدار بود و در شهر «زالت بومل» کار می‌کرد. جرارد، پسرخاله کارل مارکس، فیلسوف و نظریه‌پرداز معروف قرن نوزدهم و بنیانگذار مکتب مارکسیسم بود. جرارد فیلیپس در سال ۱۸۹۱ شرکت رویال فیلیپس را با هدف تولید لامپ در کشور هلند تاسیس کرد و به مرور، سایر تجهیزات و وسایل برقی را به آن افزود.

فیلیپس با تولید لامپ‌های رشته کربنی شروع کرد، هنگامی که قرن بیستم را پشت سر گذاشت، به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اروپا تبدیل شده بود و در زمینه صنعت برق برنامه‌های وسیعی داشت. بنابراین در سال ۱۹۱۴ میلادی یک لابراتوار تحقیقاتی مجهز در زمینه‌های فیزیکی و شیمیایی برای آموزش در زمینه پدیده‌ها و محرک‌های شیمیایی و فیزیکی بنا نهاد که اولین مجموعه در نوع خود بود. چهار سال بعد، لامپ پرتو ایکس توسط این شرکت به دنیای الکترونیک و پزشکی معرفی شد و این شروعی برای وسعت بخشیدن به تنوع محصولات فیلیپس بود. پهنه‌ای که وسعت آن از تشعشعات اشعه ایکس تا امواج رادیویی گسترده بود.

در سال ۱۹۲۵ در اولین تجربه خود در زمینه تلویزیون و در ۱۹۲۷ در زمینه تولید رادیو موفق بود و در آن زمان، مقدار زیادی از محصولات خود را به فروش رساند. این شرکت در دهه ۱۹۲۰ شروع به تولید لوله‌های خلا کرد و به همین دلیل در سال ۱۹۲۷ شرکت انگلیسی «مولارد» و در سال ۱۹۳۲ شرکت آلمانی «والوو» را خریداری کرد.

یک سال بعد موفق به تولید ۱۰۰ میلیون لوله خلا و تجهیزات پزشکی اشعه ایکس در ایالات متحده شد. در سال ۱۹۳۹ وقتی اولین دستگاه اصلاح صورت خود را با نام Philishaver تولید می‌کرد، تعداد کارمندان و تکنسین‌های آن در جهان به ۴۵ هزار نفر می‌رسید. در سال ۱۹۵۱ دستگاه دوسر اصلاح نیز تولید شد.

در دهه ۱۹۴۰تا ۱۹۵۰ صنعت برق، علم و تکنولوژی، مسیر توسعه و پیشرفت را با سرعتی مهیب طی کردند. در ۱۹۶۳ فیلیپس نوار کاست فشرده را به بازار عرضه کرد، اما عملا در مواجهه با استانداردهای بتاماکس و VHS به موفقیت تجاری نرسید. در ۱۹۶۵ نیز اولین IC (مدار مجتمع) را تولید کرد. فیلیپس تا سال ۱۹۷۰ در مرحله توسعه و گسترش قرار داشت و در این دوره طی همکاری با AT&T به ثبت اختراعاتی در ارتباط با ترانزیستورها پرداخت.

در سال ۱۹۷۸ وسایل صوتی با دیسک لیزری به بازار عرضه شد. در سال ۱۹۸۲ نیز، لوح فشرده (CD) با همکاری شرکت سونی تولید و به بازار وارد شد.

در دهه ۱۹۹۰ فیلیپس شاهد تغییرات شگرفی بود و این دهه برای شرکت، دوران تجدید ساختار و بازسازی محدوده فعالیت تجاری محسوب می‌شد. شرکت برای تثبیت موقعیت خود در بازار الکترونیک دنیا به این کارها دست می‌زد. در سال ۱۹۹۷ با همکاری چند کمپانی دیگر از جمله سونی، به تولید نوع جدیدی از CD پرداختند. گروهی از شرکت‌های دیگر نیز به سرپرستی توشیبا به دنبال تولید لوح فشرده با حجم بیشتری بودند. نهایتاً همه آنها با مداخله IBM مجبور به ادغام با یکدیگر شدند و DVDهای امروزی پدید آمد.

در قرن ۲۱، فیلیپس مسیر ترقی را طی کرد و تلاش می‌کرد که به نیازهای روز دنیای تکنولوژی، مصارف خانگی و دنیای پزشکی پاسخ دهد. در سال ۲۰۰۱ دفتر مرکزی شرکت که تا آن زمان در شهر آیندهون هلند قرار داشت، به شهر آمستردام منتقل شد.

فیلیپس که از سال ۱۹۵۳ در زمینه نیمه‌هادی‌ها فعالیت می‌کرد، در سال ۲۰۰۶ مقام دهم برترین شرکت‌های فروشنده نیمه‌هادی را در جهان کسب کرد، اما در آن سال، بخش نیمه‌هادی فروخته شد و به نام شرکت مستقل نیمه‌هادی NXP به فعالیت خود ادامه داد. ۵۳ درصد بخش لوازم خانگی و شخصی نیز با ۱۰ هزار نفر پرسنل که در بیش از ۶۰ کشور جهان فعال بود، به «ورلپول» فروخته شد.

فیلیپس از معدود شرکت‌های جهان است که سابقه فعالیتش به بیش از یک قرن می‌رسد. شاید این پایداری و ماندگاری از آن رو بوده است که شرکت با تدبیر مناسب بنیانگذار خود، جرارد فیلیپس و آینده‌نگری افراد خانواده فیلیپس که بعدها هدایت شرکت را عهده‌دار شدند، به خوبی توانست از دنیای برقی قرن ۱۹ به عصر الکترونیک منتقل شود. به همین دلیل است که شرکت علاوه بر حفظ جایگاه برترین شرکت جهانی در زمینه صنعت روشنایی، در حوزه صنایع و محصولات الکترونیک نیز توانسته است مقام دهم جهانی را حفظ کند.

شرکت فیلیپس از ابتدای ژانویه ۲۰۰۸ ساختار سازمانی خود را به سه بخش سلامتی، بهداشتی، روشنایی و شیوه زندگی ساده‌سازی کرد. به این منظور ویژگی رقابتی را در قابلیت نوآوری شرکت خود معرفی می‌کند. این مواضع فیلیپس در چشم‌انداز ۲۰۱۰ آن شرکت نیز آمده است.

اکنون شرکت بیش از ۱۱۵ هزار کارمند در سراسر جهان دارد و با درآمدی بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار در سال گذشته، سود خالصی معادل نیم میلیارد دلار را از آن خود کرده است.