کداک، همگام با تکنولوژی دیجیتال عکاسی

کوشان غلامی

در روز ۱۲ ژوئیه سال ۱۸۵۴، جورج ایستمن (George Eastman) در واترویل نیویورک متولد شد. او که تحصیلاتش را در منزل گذرانده بود، در سال ۱۸۸۱ به همراه یک تاجر به نام «هنری استرانگ» شرکت Eastman Dry Plate را تاسیس کرده و شروع به ثبت اختراعاتی نمود. جورج در سال ۱۸۸۴ یک حلقه فیلم اختراع کرد و چهار سال بعد اولین دوربین طراحی شده برای فیلم‌های حلقه‌ای را تولید کرد. او نام این فیلم و دوربین را کداک گذاشت که آنقدر موفق عمل کرد که بر نام کمپانی هم تاثیر گذاشت و نام کمپانی به Eastman Kodak تبدیل شد. انتخاب نام کداک، به پیشنهاد دیوید هیوستون، یکی از مخترعین شرکت بود که اهل North Dakota بود و اسم Nodak را به نشانه اختصار شهر خود پیشنهاد داد که بعدا به Kodak تغییر یافت. کمپانی کداک در سال ۱۹۰۰، با مدل جدیدی از دوربین به نام براونی که تنها یک دلار قیمت داشت، عکاسی را در جهان فراگیر کرد.

ایستمن که تا پایان عمر خود به نظارت اداری و اجرایی بر شرکت مشغول بود، کارهای زیادی در توسعه امکانات پژوهشی جالب توجه خود انجام داد. او همچنین یکی از بشردوستان زمان خود بود که بیش از ۷۵ میلیون دلار را صرف پروژه‌های مختلف علمی و پژوهشی کرد. کمک بزرگ او به MIT و اهدای دانشکده موسیقی در سال ۱۹۱۸ و دانشکده دندانپزشکی و داروسازی در سال ۱۹۲۱ در دانشگاه روچستر از جمله این اقدامات بود.

در ژوئیه ۱۹۳۰ این شرکت به شاخص داوجونز اضافه شد و به مدت ۷۴ سال در این فهرست باقی ماند. در ۱۴ مارس ۱۹۳۲ جورج ایستمن مخترع فیلم عکاسی ژلاتینی نواری و سایر ابزارهای عکاسی و صاحب و بنیانگذار کارخانه کداک در ۷۷ سالگی خودکشی کرد. ایستمن به علت سخت شدن بافت‌های ستون فقرات زمین گیر شده بود و نمی‌خواست بقیه عمر را به آن صورت بگذراند و متکی به کمک دیگران باشد و به همین جهت به عمر خود پایان داد.

شرکت در سال ۱۹۳۶ اولین فیلم ۳۵ میلیمتری را با نام «کداکروم» به‌بازار ارائه کرد. کداک ۱۱ سال پس از اختراع دوربین دیجیتال در سال ۱۹۷۵توسط «استیو ساسون»، اولین سنسور مگاپیکسلی را با قابلیت ضبط ۴/۱ میلیون نقطه ابداع کرد.

لوگوی شرکت که در ابتدا در حدود سال ۱۹۰۷ طراحی شده بود، اولین لوگویی بود که با تغییر نام کمپانی شکل گرفته بود. در سال ۱۹۳۵ تمرکز بیشتری بر روی خود نام کداک صورت گرفت و از رنگ قرمز و زرد که رنگ لباس تجاری آن زمان بود، استفاده شد. در سال ۱۹۶۰ منحنی گوشه دار شامل نام کمپانی با همان رنگ زرد و قرمز معرفی شد و در سال ۱۹۷۱ کمپانی پیچیدگی بیشتری به لوگو اضافه کرد. همچنان نام و رنگ زرد و قرمز موجود بود؛ اما یک جعبه و یک حرف K فانتزی هم به لوگو اضافه شد. در ۱۹۸۷ از فونت معمول آن زمان برای نوشتن نام شرکت استفاده شد و نهایتا در سال ۲۰۰۶ لوگوی جدید و نمادی از حرکت جدید شرکت در قرن ۲۱ معرفی شد. در آن لوگو جعبه آرم قبلی ناپدید شده بود تا لوگو ساده‌تر شود و نمادی از شکستن مرزها در عصر جدید باشد. نام شرکت با یک فونت مدور در وسط نوشته شده و دو نوار زرد در بالا و پایین آن قرار گرفته بود که البته جزو رسمی لوگو نبودند. حرف A فانتزی برای مدرن کردن و به روز بودن لوگو و حرف D شبیه یک حلقه فیلم طراحی شده بود؛ البته به نظر اکثر طراحان این تغییر لوگو یک ریسک بود و کداک یک لوگو معروف و خاص را با یک آرم معمولی و ساده عوض می‌کرد؛ البته ساده‌تر بودن آن مزایایی هم داشت؛ مثلا خیلی صریح‌تر اسم کارخانه را در بر داشت و به روز بود.

در سال ۲۰۰۵ کمپانی ایستمن کداک که زمانی هنر پیچیده عکاسی را برای توده مردم تبدیل به یک فعالیت لذت بخش کرد، پس از چند تعدیل نیروی جزئی اعلام کرد که قصد دارد تعداد ۱۰ هزار شغل دیگر را از مجموعه دفاتر و کارخانه‌های خود حذف کند. دلیل اینکه بزرگ‌ترین تولید‌کننده فیلم جهان، مجبور به گرفتن چنین تصمیمی شد، تغییر تکنولوژی به سوی دنیای بدون فیلم بود. این در حالی بود که کمپانی کداک، در سه ماهه دوم آن سال ضرر داد و ارزش سهام این شرکت نیز بیش از دو درصد سقوط کرد. کداک با این اقدام، حدود یک چهارم از پرداخت‌های خود را کاهش می‌داد. میزان فروش کداک در حوزه دیجیتال، حدود ۵/۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ بود که این رقم در سال ۲۰۰۵ به حدود ۸ میلیارد دلار می‌رسید. حوزه عکاسی با فیلم نیز ۶/۶ میلیارد دلار از فروش کداک را به خود اختصاص می‌داد و درآمد کداک در این حوزه در سال ۲۰۰۴، حدود ۸ میلیارد دلار بود. کداک یک کمپانی تولید‌کننده وسایل و مواد عکاسی است که شهرت اصلی آن به خاطر فیلم‌های عکاسی‌اش بوده و امروزه بزرگ‌ترین بازار فیلم دنیا چه برای آماتورها و چه حرفه‌ای‌ها را اداره می‌کند. این شرکت اکنون پس از یک قرن، برای اینکه از رقبای خود عقب نماند، در نظر دارد هر چه سریع‌تر نام خود را در دنیای دیجیتال نیز مطرح کند. اکنون بیش از ۲۰ هزار نفر برای کداک کار می‌کنند و درآمد سال گذشته شرکت از ۷ میلیارد دلار تجاوز کرده است.