ایجاد یک امپراتوری در روسیه بعد از فروپاشی کمونیسم

الهام جوادی

لن بلاواتنیک یک میلیاردر روسی- آمریکایی است که با ۵/۷میلیارد‌دلار نود و سومین میلیاردر دنیا است. او موسس، رییس و مدیر شرکت بین‌المللی اکسس اینداستریز (صنایع اکسس) است. لئونید والنتینوویچ بلاواتنیک در ۱۴ ژوئن ۱۹۵۷ در مسکو متولد شد. او برای تحصیل به دانشگاه مسکو رفت. بلاواتنیک در سال ۱۹۷۸ به همراه خانواده‌اش، در حالی که بسیار فقیر بودند، از روسیه به آمریکا مهاجرت کردند. لن در آمریکا به دانشگاه کلمبیا رفت و مدرک کارشناسی ارشد کامپیوتر دریافت کرد و سپس به مدرسه تجارت‌ هاروارد رفت و در سال ۱۹۸۹ با مدرک MBA از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

لن بلاواتنیک در سال ۱۹۸۶ شرکت صنایع اکسس را در نیویورک تاسیس کرد. این شرکت یک گروه صنعتی است. تمرکز این گروه بر سه حوزه منابع طبیعی و مواد شیمیایی، رسانه و مخابرات و مبادلات املاک و مستغلات است.

شرکت صنایع اکسس شرکت‌های زیرمجموعه‌ای در اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی دارد. بلاواتنیک در ابتدا، پس از سقوط کمونیسم به سرمایه‌گذاری در روسیه روی آورد. او به همراه ویکتور وکسلبرگ، از دوستان دانشگاهی‌اش، شرکت سرمایه‌گذاری رنووا را راه‌اندازی کردند. آنها کمی بعد به گروه آلفای میخائیل فریدمن پیوستند تا شرکت سرمایه‌گذاری AAR را که ترکیبی از گروه آلفا، صنایع اکسس و شرکت رنووا (Alfa Group, Access Industries and Renova) بود، شکل دهند. از آن زمان تاکنون گروه اکسس پرتفولیوی سرمایه‌گذاری خود را بسیار متنوع کرده است؛ به طوری که شامل سرمایه‌گذاری در صنایعی چون نفت، ‌زغال‌سنگ، آلومینیوم، پتروشیمی و پلاستیک، مخابرات، رسانه و املاک و مستغلات می‌شود. AAR بخش عمده سهام شرکت نفتی TNK را خرید و در سال ۲۰۰۵ به میزان ۵۰‌درصد سهام آن را به شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم فروخت تا شرکت TNK-BP را شکل دهند. این شرکت یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی روسیه است و لن بلاواتنیک از اعضای هیات مدیره آن است.

شرکت اکسس در سال ۲۰۰۵ شرکت باسل پلیولفینز را که در گذشته از ادغام رویال داچ شل و BASF به وجود آمده بود، خرید.

بلاواتنیک همچنین سهام UC RUSAL، بزرگ‌ترین شرکت تولید‌کننده آلومینیوم جهان را در اختیار دارد و از اعضای هیات‌مدیره آن است. اکسس در سال ۱۹۹۶ به شکل‌گیری SUAL، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولید‌کننده آلومینیوم جهان، از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم و ادغام سرمایه‌ها کمک کرد. طی یک دهه این شرکت به رشد خود ادامه داد و تبدیل به شرکتی شد که به خاطر مدیریت برجسته در روسیه شهرت یافت. در اوایل سال ۲۰۰۷ این شرکت با شرکت RUSAL و شرکت آلومینیوم گلنکور اینترنشنال ادغام شد و شرکت UC RUSAL متولد شد.

شرکت اکسس در سال ۲۰۰۷ شرکت اکیژن، از اپراتورهای پیشتاز تلفن همراه در جهان در زمینه حل مشکلات ارسال پیام کوتاه را خرید. این شرکت بیش از ۳۰۰ اپراتور تلفن همراه دارد و تعداد مشترکان آن به اعداد میلیاردی می‌رسد. این شرکت بیش از ۱۷۰۰ کارمند در ۲۲ کشور جهان در شش قاره دارد. اکسس به علاوه در سال ۲۰۰۴ در گروه وارنر موزیک سرمایه‌گذاری کرد. اکسس همچنین در سال ۲۰۰۹ به سهامداران شرکت Ice.net،فراهم‌کننده خدمات مخابراتی در اسکاندیناوی پیوست. گروه آیکون شرکت دیگری است که در سال ۲۰۰۹ توسط گروه اکسس خریده شد. گروه آیکون یک شرکت بریتانیایی است که در کار تولید فیلم و سرگرمی فعالیت دارد و توسط مل گیبسون، بازیگر و کارگردان سرشناس آمریکایی و بروس دیوی تاسیس شده است.

شرکت صنایع اکسس مالک هتل‌ها و املاک تجاری در ایالات متحده، آمریکای لاتین و اروپا نیز هست. یکی از فعالیت‌های قابل‌توجه این شرکت در این زمینه ساخت فائنا هتل یونیورس، یک هتل ۵ ستاره است که در سال ۲۰۰۴ در بوئنوس آیرس تاسیس شد.

لن بلاواتنیک از اعضای هیات مشورتی جهانی مرکز بین‌المللی کسب و کار و مدیریت دانشگاه کمبریج و عضو هیات مشاوران در مدرسه تجارت‌ هاروارد است.

بلاواتنیک، بنیاد خانواده بلاواتنیک و خود شرکت اکسس طی ۱۵ سال گذشته از کارهای خیرخواهانه فرهنگی و موسسات خیریه زیادی حمایت کرده‌اند. بلاواتنیک از نمایشگاه‌های فرهنگی هنری زیاد و بزرگی شامل موزه بریتانیا، خانه اپرای سلطنتی، ‌گالری نشنال پرتره و موزه هنرهای مدرن حمایت مالی کرده است. او همچنین جایزه‌ای برای قدردانی و شناسایی و تعالی دادن به دانشمندان و مهندسان با استعداد جوان در نیویورک، نیوجرسی و کانکتیکات پایه‌گذاری کرده است.

گروه اکسس سهام عمده شرکت آمدیا، شرکت تولید‌کننده پیشتاز برنامه‌ها تلویزیونی در روسیه را نیز از آن خود کرده‌است. این گروه همچنین شامل مدیا سیتی(شهر رسانه)، یکی از بزرگ‌ترین استودیوهای تلویزیون روسیه، می‌شود.

لن بلاواتنیک در حال حاضر یک شهروند آمریکایی است و در شهرهای لندن و نیویورک سکونت دارد.