ناشر بزرگ کتاب‌های مرجع پزشکی و دارویی

کوشان غلامی

در سال ۱۶۶۸ فردریش جاکوب مرک داروخانه‌ای در شهر دارمزتات آلمان خریداری کرد که تا سالیان طولانی در خانواده مرک از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شد. تا اینکه چند نسل بعد در سال ۱۸۱۶، امانوئل مرک مالکیت داروخانه را به دست گرفت و به همراه جانشینانش به تدریج کارخانه ای بنا کردند که علاوه بر مواد اولیه داروسازی، انواع مواد شیمیایی و دارویی نیز تولید می‌کرد. در سال ۱۸۹۱، جرج مرک پس‌از ثبت شرکت Merck & Co شعبه‌هایی در نیویورک برای آغاز فعالیت در آمریکا تاسیس کرد. این شرکت در سال ۱۹۱۷ و در جریان جنگ جهانی اول مصادره شد و به عنوان یک شرکت مستقل در آمریکا ادامه کار داد. در سال‌های بین دو جنگ و در طی جنگ دوم جهانی، جرج مرک که ناظر تحقیقات ریشه‌های جنگ در پایگاه «فورت دتریک» بود، هدایت آن را به عهده داشت. مرک در سال ۱۹۶۵ شرکت «چارلز فراست» مونترآل را خریداری و شعب مرک-فراست خود را برای انجام تحقیقات دارویی در کانادا تاسیس کرد.

ریموند گیلمارتین، مدیر اجرایی شرکت، در سال ۲۰۰۵ و در سن ۶۴ سالگی، در ادامه توقف داوطلبانه مرک از تولید «ویوکس» بازنشسته شد و ریچارد کلارک، رییس تولید قبلی شرکت، جای او را گرفت. ویوکس یک داروی ضدالتهاب و مسکن بود که توسط مرک تولید می‌شد و پس از مدتی به دلیل هشدارهای استفاده زیاد از این دارو و خطرات حمله قلبی، تولید آن متوقف شد.

در ماه مارس ۲۰۰۶ شرکت آلمانی مرک اعلام کرد که قصد خرید شرکت Schering را دارد، ولی با پیشنهاد بیشتری که توسط «بایر» داده شد، مرک از این خرید انصراف داد. در سپتامبر همان سال مرک از خرید شرکت Serono سوئیس که بزرگ‌ترین شرکت زیست فناوری جهان به شمار می‌رود، به قیمت ۱۳ میلیارد دلار خبر داد. این قرارداد شامل ۶۵ درصد از سهام شرکت «برتارلی» که متعلق به سرونو بود نیز می‌شد که بقیه سهام آن در ماه نوامبر عرضه شد. شرکت حاصله بودجه تحقیق و توسعه‌ای معادل ۱/۱ میلیارد دلار، و فروشی بالغ بر ۶/۴ میلیارد دلار داشت که آن را در زمره شرکت‌های بزرگ دارویی - زیستی قرار می‌داد. این شرکت جدید که مرک - سرونو نام داشت از سال بعد رسما آغاز به کار کرد.

در دسامبر سال ۲۰۰۷، قیمت سهام شرکت آمریکایی مرک به یک رشد ۶۰ دلاری پنج ساله رسید، ولی پس از آن سیر نزولی گرفته و تا ۹ مارس ۲۰۰۹ حدود ۲۰ دلار کاهش یافت. در نوامبر همان سال مرک اعلام کرد که قصد دارد با شرکت رقیبش یعنی Schering-Plough طی یک قرارداد ۴۱ میلیارد دلاری ادغام شود ولی نام شرکت حاصله مرک باقی بماند. در ماه مه ۲۰۱۰ مرک گزارش مالی فصل اول خود را ارائه داد و اعلام کرد که این نتایج بیش از هر چیز، تحت تاثیر ادغام انجام شده و مالیات‌های پرداخت شده براساس قوانین جدید بهداشت می‌باشد.

در طول ماه‌های اولیه ۲۰۱۰ سهام مرک به آهستگی شروع به تنزل کرد و از ۴۱ دلار در ماه ژانویه به ۳۳ دلار در ماه آوریل رسید که این کاهش تقریبا با کاهش شرکت فایزر، رقیب دیگر مرک، در همین دوره زمانی برابر می‌باشد.

اکنون شعبه آمریکایی مرک بیش از ۵۱ هزار کارمند در ۱۲۰ کشور دنیا داشته و یکی از هفت شرکت جهانی دارویی به شمار می‌رود و بسیار بزرگ‌تر از شرکت آلمانی می‌باشد که تعداد کارمندان آن حدود ۳۳ هزار نفر و حوزه فعالیتش در ۶۲ کشور است.

شرکت آلمانی مرک کماکان توسط خانواده مرک اداره شده و تا سال ۱۹۹۵ هنوز به سهامی عام تبدیل نشده بود. این شرکت که Merck KGaA نام دارد، در کشورهای اروپایی، آفریقایی، آسیایی و اقیانوسیه فعالیت دارد و هنوز هم با علامت EMD که برگرفته از حروف اول نام امانوئل مرک و شهر دارمزتات می‌باشد، مشخص می‌شود. محصولات این شرکت شامل کریستال‌های مایع، مواد شیمیایی علوم حیاتی، داروهای خارج از داروخانه و مواد دارویی زیستی می‌باشد و در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۷/۷ میلیارد یورو را از آن خود کرده است.

شرکت آمریکایی مرک نیز که خود را به عنوان یک شرکت دارویی تحقیقاتی جهانی معرفی می‌کند، به کشف، توسعه، تولید و بازاریابی دامنه وسیعی از داروهای نوآورانه برای بهبود سلامت انسان‌ها و حیوانات پرداخته و از سال ۱۹۵۷ تاکنون مبلغ ۴۸۰ میلیون دلار را صرف سازمان‌های علمی و غیرانتفاعی کرده است. این شرکت مجموعه‌ای از اطلاعات ترکیبات شیمیایی با نام Merck Index و یک سری کتاب‌های مرجع با نام The Merck Manuals چاپ می‌کند که پرفروش‌ترین کتاب‌های پزشکی در جهان می‌باشد. درآمد سال گذشته این شرکت بیش از ۲۷ میلیارد دلار بوده است.