تاثیر تجارت الکترونیک بر افزایش دانش صادراتی مدیران
امروزه تجارت بیش از ۳۰درصد از تولید ناخالص داخلی را در عرصه جهانی در بر می‌گیرد و براساس برآوردها پیش‌بینی می‌شود این مقدار در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۵۰درصد برسد. با توجه به این حجم عظیم از تعاملات تجاری، بهره‌گیری بهینه از ابزارهای مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات گریزناپذیر است.
سید مهدی محرابی
امروزه تجارت بیش از ۳۰درصد از تولید ناخالص داخلی را در عرصه جهانی در بر می‌گیرد و براساس برآوردها پیش‌بینی می‌شود این مقدار در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۵۰درصد برسد. با توجه به این حجم عظیم از تعاملات تجاری، بهره‌گیری بهینه از ابزارهای مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات گریزناپذیر است. طبق بررسی‌های «آنکتاد» در سال ۲۰۰۹، اتلاف زمان یکی از مهم‌ترین موانع غیرفیزیکی در تجارت است و هر روز صرفه‌جویی معادل نیم‌درصد تعرفه تجاری است و از طرف دیگر، ۷درصد تجارت بینالمللی صرف هزینه اداری امور لجستیک می‌شود.
فقدان شفافیت و دوباره‌کاری امور در تجارت سنتی باعث افزایش هزینه‌های عمومی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه می‌شود. براساس بررسی‌های آنکتاد در سال ۲۰۰۹، می‌توان با بهره‌گیری از نظام‌های مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در تجارت بینالمللی هر سال بیش از ۱۰۰میلیارد‌دلار صرفه‌جویی کرد.
در واقع رشد سریع تجارت جهانی سبب شده است که فرآیند سنتی در تجارت (مذاکره خصوصی، عقد قرارداد، اجرای قرارداد و تبادل پول) کارآیی خود را به تدریج از دست بدهد و با استفاده از علوم و فن‌آوری‌های جدید (تجارت و کسب‌و‌کار الکترونیکی) سرعت کار (معاملات) افزایش پیدا کند.
توسعه صادرات در تمام کشورها، به عنوان یک استراتژی اقتصادی مطرح است که به تعادل بین سهم نسبی آن کشور از جمعیت جهان و سهم نسبی آن از تجارت جهانی می‌انجامد. باید توجه داشت که موفقیت در اجرای راهبرد جهش و توسعه صادراتی و دستیابی به اهداف آن مستلزم حرکت‌های مختلفی است که از آن جمله می‌توان به تسهیل تجاری و بهبود روابط بین‌الملل اشاره کرد. در این راستا، تجارت الکترونیکی یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که تا حد زیادی شاخص‌هایی نظیر افزایش کارآیی تجاری، آزادسازی و شفاف‌سازی اطلاعات و توسعه روابط علمی، فرهنگی و تجاری در سطح بین‌الملل را در راستای جهش و توسعه صادراتی برای کشور تامین می‌کند.
فاکتورهای موفقیت در بازاریابی الکترونیکی
چهار عامل برای موفقیت در بازاریابی الکترونیکی وجود دارد. این فاکتورها بر دیدگاه شرکت و مشتری تاثیر داشته و همه آنها برای تضمین موفقیت نیاز به مواجه شدن با یکدیگر را دارند.
الف) سود برای مشتری؛
ب) توانایی برقراری ارتباط آنلاین برای جلب رضایت مشتری؛
ج) اداره وب‌سایت‌ها؛
د) ادغام فرآیندهای تجاری فعلی.
فعالیت‌های آنلاین در شرکت باید به سود شفاف برای مشتری منجر شود. در آنجا باید خدماتی به مشتری ارائه شود که در نهایت منجر به خرید شده و در آینده تداوم یابد. مشتری باید راضی باشد و این رضایتمندی ادامه یابد. وب‌سایت‌ها باید روی علاقه‌های شخصی مشتری تاثیر بگذارد. این کنش و واکنش به مشتری اجازه می‌دهد تا با سایر مردم مرتبط شده و این توانایی را به آنها می‌دهد تا بتواند اطلاعات را با هم مبادله کنند. کنش و واکنش و تبادل اطلاعات، چهره واقعی کالا و خدمت مورد نیاز را برای آنان مشخص می‌نماید و موجب رضایت آنها می‌شود.
ادغام به معنی ترکیب سیستم بازاریابی الکترونیکی و سنتی جهت بهره‌برداری از هم‌افزایی و اجتناب از بی‌عدالتی و جلوگیری از نارضایتی مشتریان است.
ترکیبات بازاریابی الکترونیکی
۱) محصول الکترونیکی
محصولات الکترونیکی به آن دسته از محصولات گفته می‌شود که قابل ارائه در وب‌سایت‌ها بوده و در WEB، آنها به طور کامل تعریف شده و تصویر آنها موجود می‌باشد. ابعاد، اندازه، رنگ، انواع و نوع کاربرد و حتی فرد به کار برنده این محصولات در WEB تعیین و مشخص می‌شود. این محصولات دارای بسته بندی و مارک‌گذاری بوده و در تمام وقت شبانه‌روز در اختیار مشتری قرار می‌گیرد.
۲) قیمت‌گذاری الکترونیکی
قیمت‌گذاری در بازاریابی الکترونیکی، پویا بوده و قابل تغییر است. یک سیاست مناسب جهت تغییر قیمت توسط فروشنده باید اعمال گردد تا مشتری در اسرع وقت و با قیمت مناسب به محصول دسترسی داشته باشد. قیمت‌گذاری باید به گونه‌ای انجام شود که هوشمند عمل نماید و در پاسخگویی به تغییرات عرضه و تقاضا واکنش مناسب را نشان دهد.
۳) مکان الکترونیکی
این قسمت شامل بازاریابی جدید و کانال‌های توزیع جدید است، که در آن از طریق واسطه یا بدون واسطه بتوان به محصولات دسترسی یافت. حفظ بازار و دستیابی به بازارهای جدید، فقط از طریق مناسب کردن ویترین‌های الکترونیکی و نیز ارسال اطلاعات صحیح و سریع امکانپذیر است. در بازارهای مجازی فرد از مکان خاص و قابل لمس بازدید نمی‌کند، بلکه از طریق سایت‌های معرفی شده، وارد بازار گردیده و محصول خود را جست‌وجو می‌نماید. بنابراین باید محصولات به طور صحیحی نمایش داده شوند تا امکان انتخاب مناسب و صحیح برای مشتری تقریبا مانند بازارهای فیزیکی فراهم باشد.
۴) پیشبرد فروش الکترونیکی
تحقیقات و نیز آگاه کردن مشتری از محصولات جدید و تخفیفات جدید و نیز طرح‌ها و سایر مواردی که در ارتقای فروش به کار می‌رود، در این بخش وجود دارد. در این قسمت، قبض‌های تخفیف آنلاین صادر می‌شود و در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. فروش‌های فصلی و دوره‌ای با تخفیفات ویژه به منظور فروش بیشتر طراحی شده و از طریق پست الکترونیکی به آگاهی مشتری می‌رسد.
ابزارهای بازاریابی الکترونیکی
ابزارهای بازاریابی الکترونیکی شامل موارد زیر می‌باشند:
ـ مدیریت ارتباط بامشتری (CRM)
ـ بازاریابی با پست الکترونیکی
ـ فردی کردن
ـ سایت مناسب
ـ فعالیت‌های به سمت جلو
ـ اتاق‌های چت
ـ تبلیغات از طریق banners.
تاثیر تجارت الکترونیک بر صادرات کالا و خدمات
بانکداری الکترونیکی، بیمه الکترونیکی و گمرکات الکترونیکی سه بخش مهم و تاثیر‌گذار تجارت الکترونیک می‌باشند که هر کدام می‌توانند بر تسهیل صادرات کالا و خدمات تاثیر‌گذار باشند که در ادامه به هر کدام از آنها پرداخته خواهد شد.
تاثیر بانکداری الکترونیکی بر صادرات
ساعت کار شبانه‌روزی، مکان جغرافیایی نامحدود، افزایش ظرفیت خدمات بانکی، ایجاد فرمت‌های استاندارد پیام‌ها، هماهنگ‌کردن سیستم‌های مختلف پرداخت، ارائه ارزان‌تر خدمات بانکی، امکان تجزیه و تحلیل مبادلات مشتریان و کسب اطلاعات ارزشمند در مورد نیازها و ترجیحات آنها، افزایش سرعت مبادلات بانکی، بهبود روابط با مشتریان، به‌کارگیری اسناد تجاری الکترونیکی، به‌کارگیری امضای الکترونیکی و تشخیص هویت الکترونیکی، فراهم ساختن زمینه تجارت کارآمد برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان داخلی، ایجاد هماهنگی لازم برای ارتباط با بانک‌های خارج از کشور، از جمله تاثیرات مثبت بانکداری الکترونیکی بر تسهیل صادرات عنوان می‌شود.
مشکلات عمده به‌کارگیری بانکداری الکترونیکی
فقدان زیرساختار شبکه بانکداری تجاری، کمبود نیروی انسانی برای ایجاد و حفظ شبکه، وجود قوانین مبتنی بر کاغذ در بازکردن حساب، اعطای وام، عدم آگاهی در مورد خدمات و مزایای بانکداری الکترونیکی، مقاومت در مقابل تغییر، عدم دسترسی به سرمایه لازم.
تاثیر بیمه الکترونیکی بر صادرات
ایجاد امکان مقایسه قیمت‌ها و شرایط بیمه و انتخاب محصول بیمه‌ای با پایین‌ترین قیمت برای مشتریان، کاهش کار کاغذی، کاهش هزینه‌های پردازش اطلاعات و فرم‌ها، بهبود کارآیی پذیره‌نویسی، توزیع، اداره و تسویه ادعاهای خسارت، تسهیل و تسریع فرآیند بیمه، ایجاد استاندارد مشترک برای انجام امور بیمه‌ای از طریق اینترنت، در دسترس بودن ۲۴ ساعته، ارائه محصولات جدید برای فروش اینترنتی از تاثیرات بیمه الکترونیکی بر تسهیل صادرات می‌باشد.
نقش تجارت الکترونیکی در افزایش دانش صادراتی مدیران
به نظر اندرسون (۱۹۹۳) دانش صادراتی شرکت‌ها به عنوان یک مزیت رقابتی بسیار مهم شناخته شده است که ایجاد نگرش‌های مثبت در مدیران در زمینه صادرات و محیط آن را آسان می‌سازد و در ایجاد تعهد و تدوین استراتژی بازاریابی فعالانه که بطور موثری کارآیی صادرات را تحت تاثیر قرار می‌دهد، کمک خواهد کرد.
هر شرکت تجاری برای بینالمللی شدن می‌بایست دانش کافی در مورد محیط خارجی داشته باشد. سیلورمن و دیگران (۲۰۰۲)در تحقیقات خود دریافتند که شرکت‌های بدون تجربه صادراتی نیاز به اطلاعات گسترده‌ای برای غلبه بر موانع خارجی دارند.
وانگ و اولسون (۲۰۰۲) اعتقاد دارند که آگاهی از فعالیت‌های انجام شده در بازارهای خارجی، یک منبع اساسی از دانش بازار برای متخصصان عرصه صادرات در شرکت‌ها فراهم می‌آورد. دانش صادراتی شرکت‌ها اثرات مثبتی روی ادراک مدیریت از محیط بازار صادراتی، تعهد صادراتی و استراتژی صادراتی دارد. و این با فرآیند بینالمللی شدن که مطرح می‌کند «افزایش تدریجی دانش منجر به افزایش تعهد به صادرات و در نهایت منجر به افزایش میزان انجام عملیات بینالمللی شدن می‌شود»، در ارتباط است. همچنین میزان بالای دانش در خصوص محیط بازار صادراتی با غلبه بر موانع بالقوه در فرآیندهای صادراتی و بازار و نیز کسب تدریجی نگرش مثبت نسبت به محیط بازار صادراتی در ارتباط است.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که اگر مدیران نسبت به بازار صادراتی دانش داشته باشند، برنامه‌های ترویج صادرات اثر‌گذار‌تر خواهند شد و سپس مدیران به تخصیص منابع بیشتر برای صادرات راغب خواهند بود. همچنین دانش صادراتی مدیران می‌تواند منجر به چابک‌سازی شرکت جهت تطبیق سریعتر با بازارهای صادراتی گردد.
تجارت الکترونیک می‌تواند موجب افزایش قدرت تصمیم‌گیری مبتنی بر دانش در فرآیند تصمیم‌گیری مدیران با استفاده از سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری باشد. همچنین تجارت الکترونیک با در دسترس قرار دادن حجم عظیمی از اطلاعات باعث افزایش دانش مدیران در جهت ایجاد یک دیدگاه استراتژیک در شرکت می‌گردد.
یکی از اثرات تجارت الکترونیک بر دانش مدیران این است که مشخص شدن تاثیر مثبت تجارت الکترونیک بر دانش مدیران باعث خواهد شد اتخاذ تصمیمات استراتژیک درباره سرمایه‌گذاری بر روی فن‌آوری و تکنولوژی‌های روز ساده‌تر صورت گیرد. در نتیجه این سرمایه‌گذاری‌ها دانش مدیریتی مدیران صادر‌کننده روز به روز بیشتر خواهد شد و این چرخه بطور مداوم ادامه خواهد یافت.
تجارت الکترونیک می‌تواند از طریق راه‌های زیر نیز باعث افزایش دانش صادراتی مدیران شرکت‌های صادر‌کننده گردد:
۱ - اطلاع از قیمت‌های رقبا در بازارهای هدف
۲ - اطلاع از کانال‌های توزیع در بازارهای هدف
۳ - اطلاع از ویژگی‌های محیط اقتصادی، فرهنگی، جمعیت شناسی، سیاسی و قانونی بازارهای هدف
۴ - اطلاع از سلایق مشتریان بازار هدف
۵ - استفاده از نمایشگاه‌های مجازی جهت دریافت اطلاعات مرتبط با محصول و بازار
۶ - ایجاد بانک‌های اطلاعاتی تحت وب جهت مدیریت ارتباط با مشتریان
۷ - ایجاد کلوپ‌های مشتریان در جهت ایجاد تقاضای مشتق برای محصولات صادراتی
۸ - اطلاع از انعقاد موافقت نامه‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای.
ارسال نظر