زیپ لباس شما از کجا آمده است؟

کوشان غلامی

در سال ۱۹۱۱ «تادائو یوشیدا» در دهکده‌ای در ژاپن متولد شد. در جوانی او در یک کارخانه تولید زیپ شروع به کار کرد و زمانی که تحت تاثیر این محصول قرار گرفت، کارخانه ورشکست شد. در سال ۱۹۳۴ او شرکتی در نیهونباشی توکیو تاسیس کرد تا به تولید زیپ ادامه دهد. این شرکت بعدا YKK یا «یوشیدا کوگیو کابوشیکی» نام گرفت و در فوریه ۱۹۴۲ شروع به فروش سهام کرد. در ماه مه ‌۱۹۴۵ وقتی یکی از کارخانه‌های شرکت در کوماتسوگاوا دچار آتش سوزی شدیدی شد، یوشیدا ضرر زیادی را متحمل شد، ولی یوشیدا مجددا کارخانه را شکوفا کرد و چند ماه بعد یک شرکت دیگر به نام «یوزو تکوشو» را خریداری و به YKK اضافه کرد.

شرکت در ژانویه ۱۹۴۶ نام تجاری خود را ثبت کرد و در سال‌های بعد با خرید یک دستگاه آمریکایی برای اتوماسیون فرآیند تولید زیپ، شروع به ایجاد تحولات تکنولوژیکی در تولید کرد. تا قبل از آن زیپ‌های YKK به صورت دستی ساخته می‌شدند؛ بنابراین کیفیت پایین‌تری نسبت به حالت اتوماتیک جدید داشتند. در مارس ۱۹۵۱ دفتر مرکزی شرکت به چوئو، توکیو منتقل شد و چهار سال بعد آنها یک کارخانه جدید در کوروبه تویاما افتتاح کردند. در سال ۱۹۵۸ آنها ضمن تغییر مجدد دفتر شرکت به تایتو توکیو، محصول جدیدی معرفی کردند که در آن دندانه‌های زیپ نمایان نبود. اولین کارخانه خارجی YKK نیز یک سال بعد در نیوزیلند تاسیس شد و شرکت با شروع تجارت خارجی، در سال ۱۹۶۰ اولین شعبه آمریکایی خود را در نیویورک تاسیس کرد و هنوز هم بزرگ‌ترین عرضه‌کننده انواع زیپ و وسایل دیگر از قبیل قفل و بند و دکمه در آمریکا است.

در نوامبر ۱۹۶۱ محصولات آلومینیومی به خط تولید کارخانه اضافه شد و دو سال بعد دفتر مرکزی به محل کنونی آن یعنی چیودای توکیو منتقل گردید. پنج سال بعد محصول جدید آنها با نام YZip معرفی شد که بسیار سخت و بادوام بود و برای شلوارهای جین استفاده می‌شد. اتوماسیون روند تولید و دوخت YZip به شلوارهای جین فروش شرکت را تا حد زیادی بالا برد و شعبه جدیدی در مونترال کانادا تاسیس شد. در دهه ۷۰ شرکت شروع به گسترش در ژاپن کرد و چندین کارخانه در شهرهای مختلف تاسیس نمود. بحران نفتی سال ۱۹۷۳ که باعث کمبود مواد اولیه شده بود، نیز مانع از گسترش این شرکت نشد.

YKK همچنین یک کارخانه در سوازیلند (که بین آفریقای جنوبی و موزامبیک قرار گرفته) بنا کرد و با رشد آن کارخانه محصولات خود را به تمامی مناطق جنوبی آفریقا از جمله ماداگاسکار و موریس عرضه کرد.

در دسامبر ۱۹۸۱ با معرفی Quicklon خطوط تولید بیشتری به کارخانه افزوده شد و شرکت با تاسیس یک دفتر مشاوره املاک در سنگاپور، شروع کسب و کار کشاورزی در برزیل و ساخت یک کارخانه ساخت زیپ و محصولات آلومینیومی در اندونزی، گسترش بیشتری یافت.

YKK در ژوئیه سال ۲۰۰۰ یک زیرمجموعه با نام نیومکس برای تولید انحصاری قفل و دکمه ایجاد کرد و دو سال بعد یک کارخانه تولید ماشین‌آلات در سوژو، چین تاسیس شد. یک زیرمجموعه فروش و بازاریابی هم در سال ۲۰۰۳ به شرکت افزوده شد و قسمت دیگری نیز در حوزه محصولات معماری متمرکز شد.

در سپتامبر ۲۰۰۷، شرکت از سوی اتحادیه اروپا به دلیل ایجاد کارتل‌های تثبیت قیمت جهانی و تبانی برای تقسیم بازار با دو شرکت «کوت» انگلستان و «پریم» آلمان، مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو جریمه شد. محصولات چفت و بست YKK اولین و کماکان مهم‌ترین محصولات این شرکت هستند و در اکثر کشورهای دنیا جزو پرفروش‌ترین مدل‌‌ها به حساب می‌آیند. البته خود این محصولات به دسته‌های مختلف زیپ‌های کشویی، قسمت محصولات پارچه‌ای و پلاستیکی، بخش قفل و قسمت دکمه تقسیم‌بندی می‌شوند.

محصولات آلومینیوم معماری این شرکت نیز شامل سیستم‌های مشبک برای قسمت‌های بیرونی شیشه‌ای، ورودی ساختمان‌های تجاری و سازمان‌ها، سایبان‌های آلومینیومی و در و پنجره‌های مسکونی می‌باشد. گروه ماشین‌آلات و مهندسی YKK با تمرکز بر توسعه و تولید ماشین‌آلات، تجهیزات و رنگ‌ها، در بخش‌های ماشین‌آلات خاص، ماشین‌آلات صنعتی و بخش رنگ شرکت فعالیت می‌کند. اکنون YKK بزرگ‌ترین سازنده زیپ در دنیا محسوب می‌شود و معروفیت آن بیشتر به همین دلیل می‌باشد. این شرکت ادعا می‌کند که اولین کارخانه سازنده زیپ ترویج‌دهنده اقدامات حفاظت از محیط زیست است. YKK در راستای فلسفه شرکتش که «چرخه نیکی» (The Cycle of Goodness) نام دارد و با شعار «انسان زمانی رستگار می‌شود که سودی به دیگران برساند»، خط تولید زیپ‌های سازگار با محیط زیست را گسترش داده است.

اکنون YKK در مجموع ۱۲۳ شرکت وابسته را در بیش از ۷۰ کشور جهان اداره کرده و حدود ۲۷۰ کارخانه با ۳۷ هزار کارمند در اختیار دارد. این شرکت در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۶ میلیارد دلار را کسب کرده که نسبت به سال قبل از آن حدود ۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد.