اصلاحات گورباچف نقطه آغاز کار میلیاردر روسی

الهام جوادی

میخائیل ماراتوویچ فریدمن، یکی از جوان‌ترین افراد سرشناس و ثروتمند روسیه، در سال ۲۰۰۹ از سوی مجله فوربز با ثروت ۳/۶ میلیارد دلار هفتاد و یکمین فرد ثروتمند جهان اعلام شد. ثروت او در سال ۲۰۱۰ به حدود ۷/۱۲ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است. میخائیل فریدمن متولد ۲۱ آوریل سال ۱۹۶۴ در لویو در اوکراین، در حال حاضر دومین فرد ثروتمند روسیه است. فریدمن کنسرسیوم گروه آلفا را تاسیس کرده است. این گروه یک مجموعه شرکت است که در حال حاضر کنترل بانک آلفا، شرکت آلفا کپیتال، تیومن اویل، بنگاه‌های تولید مصالح ساختمانی ( مثل سیمان،‌ الوار، شیشه)، کسب و کار فرآوری مواد خوراکی و یک زنجیره از سوپرمارکت‌ها را تحت کنترل خود دارد. فریدمن و آون همچنین بخش عمده صنعت فرآوری شکر و چای را به دست دارند. فعالیت‌های دیگر این گروه شامل نفت و گاز،‌ بانکداری، مدیریت سرمایه، بیمه، فروشگاه‌های زنجیره‌ای،‌ مخابرات، رسانه، تامین و تصفیه آب و سرمایه‌گذاری می‌شود.

میخائیل فریدمن در سال ۱۹۸۰ به مسکو نقل مکان کرد و برای تحصیل به موسسه فولاد و آلیاژ مسکو رفته و در سال ۱۹۸۶ با نشان افتخار از این موسسه فارغ‌التحصیل شد. فریدمن قبل از تاسیس شرکت آلفا در مشاغل مختلفی چون شیشه شویی و فروش بلیت تئاتر (که همگی براساس قوانین روسیه، غیرقانونی بودند) فعالیت داشت. او در زمان گورباچف که مقررات مالکیت شرکت‌های خصوصی تسهیل شده بود، به همراه همکلاسی‌هایش، جرمن خان و الکسی کوزمیچف که هر دو میلیاردر هستند، یک تعاونی عرضه کالا و خدمات راه‌اندازی کرد. فریدمن سپس در سال ۱۹۸۸ یک تعاونی عکاسی آلفا فوتو و شرکت مبادلات کالای آلفا اکو را تاسیس کرد. او با سرمایه حاصل از این کسب و کار آلفا بانک را که امروزه بزرگترین بانک روسیه است، تاسیس کرد. گروه بانکداری آلفا که در سال ۱۹۹۰ تاسیس شده همچنان جایگاه خود را به عنوان بهترین بانک خصوصی روسیه حفظ کرده است. این بانک دامنه گسترده‌ای از خدمات و محصولات را در تمام بخش‌های بازار مالی روسیه ارائه می‌کند. این بانک در حال حاضر با ۳۴۰ شعبه در روسیه و خارج از آن به بیش از ۴۰۰۰۰ شرکت فعال و بیش از ۱/۴ میلیون مشتری خدمات ارائه می‌کند.

فریدمن در آن زمان یکی از وزرای تجارت خارجه روسیه را به عنوان رییس بانک خود استخدام کرد و پس از مبادلات سودآور اوراق بهادار، ثروت او به طور تصاعدی رشد کرد. این ثروت به فریدمن اجازه داد تا وارد بازار نفت روسیه شود. امروزه او یکی از سهامداران عمده و رییس شرکت غول‌پیکر TNK-BP، سومین تولید‌کننده بزرگ نفت روسیه است. این شرکت یک شرکت پیشتاز نفتی و جزو ۱۰ شرکت نفتی خصوصی برتر جهان براساس تولید نفت خام است. این شرکت در سال ۲۰۰۳ و با شراکت گروه نفتی BP و گروه نفتی گروه آلفا (AAR) تاسیس شد. هر کدام از این دو گروه مالک ۵۰ درصد این شرکت هستند.

میخائیل فریدمن پس از راه‌اندازی شرکت آلفا اکو به واسطه استراتژی‌های رشد، خرید شرکت‌ها و هماهنگی بین آنها نقش مهمی در تبدیل این شرکت به یکی از قدرتمند‌ترین تاسیسات صنعتی و مالی در روسیه، یعنی کنسرسیوم آلفا داشته و این کار او را به عنوان تاثیرگذارترین رهبر کسب و کار روسیه شناسانده است.

فریدمن، ریاست شرکت‌های ABH و VimpelCom (فراهم‌کننده خدمات تلفن همراه روسیه شامل فعالیت‌های خدمات مخابراتی بی سیم از راه دور در روسیه، اوکراین، قزاقستان و غیره) را نیز بر عهده دارد. فریدمن همچنین عضو هیات‌مدیره اتحادیه صنعتگران و کارآفرینان روسیه است.

فریدمن در سال ۲۰۰۵ از سرگئی کاراگانف پیشی گرفته و نماینده روسیه در شورای روابط خارجی روسیه شد. او از سال ۲۰۰۵ تاکنون همچنین یکی از اعضای تالار عمومی روسیه بوده است. روابط با کاخ کرملین کمک زیادی به رشد گروه آلفا کرده است. فریدمن همواره روحیه و ریسک پذیری یک کارآفرین را داشته است. او از همسر خود طلاق گرفته و دو فرزند دارد.