بزرگ‌ترین کتاب فروشی دنیا

کوشان غلامی

در روز ۱۲ ژانویه ۱۹۶۴، جف بزوس پسر بزرگ میگوئل بزوس مدیر کمپانی «Exxon» به دنیا آمد. او از همان دوران کودکی نبوغ ویژه‌ای برای انجام کارهای خارق‌العاده و نو داشت. پدربزرگش که تاثیر زیادی بر جف داشت، آینده درخشانی را برای او تصور می‌کرد، تا حدی که او تصمیم گرفت در آینده یک فضانورد یا یک فیزیکدان معروف شود که البته توان و استعداد خوبی هم در این زمینه از خود نشان داده بود.

او در دوران نوجوانی، با استفاده از یک جعبه مکعبی کوچک که تمامی اضلاع آن را آینه تشکیل می‌داد، یک مکعب بی‌انتها ساخت که این ابتکار او در آن سن و سال جالب توجه بود. همچنین در هنگام از کار افتادن آسیاب بادی مزرعه پدربزرگ، جف در اغلب موارد به راحتی آن را تعمیر می‌کرد.

او با هوش و استعداد بی‌نظیرش به عنوان شاگرد اول دبیرستان برگزیده و در رشته مهندسی برق و کامپیوتر مشغول به تحصیل شد. وی پس از فارغ‌التحصیلی در شرکت‌های «فیتل»، «بنکرز تراست» و «شاو» مشغول به کار شد.

او که تخصص ویژه‌ای در کامپیوتر داشت، با پدیدار شدن تجارت الکترونیک تصمیم گرفت تا از تخصص خود در این تجارت استفاده نماید. از این رو همراه همسرش مکنزی (Mackenzie) که یک رمان نویس بود و علاقه فراوانی به مطالعه کتب گوناگون داشت، سایت Amazon.com را بنا کرد. در ابتدا قصد آنها ساخت یک فروشگاه اینترنتی بود که کاربران یا شرکت‌ها بتوانند کتب و محصولات فرهنگی خود را از طریق آن به فروش برسانند. نام آمازون از رودخانه آمازون در آمریکای جنوبی گرفته شده بود.

آمازون در سال ۱۹۹۴ تاسیس شد و در ۱۹۹۵ به عنوان یک کتاب‌فروشی آنلاین شروع به کار کرد. جف دریافته بود که اینترنت با رشد سالانه‌ای تقریبا برابر ۲۰۰ درصد در حال توسعه است. با این حساب ساده وی درهای مجازی کتابفروشی آمازون را در سال بعد به روی ۱۳ میلیون مشتری از ۱۶۰ کشور دنیا باز نمود.

بعد از مدتی آمازون محصولات دیگر کامپیوتری، وسایل الکترونیک، وسایل منزل، مواد غذایی و اسباب‌بازی را نیز به فروشگاه خود اضافه کرد. از سال ۲۰۰۰ لوگوی رسمی آن که نماد رضایت مشتریان از خرید خود بود، شکل گرفت. این لوگو یک پیکان کشیده شده از حرف a تاz به شکل یک لبخند بود و همچنین آرشیو کامل آمازون از انواع کتاب‌ها را بیان می‌کرد.

در سال ۲۰۰۵ سود سه ماهه مالی سوم این شرکت به ۸۰ میلیون دلار رسید که حدود سه برابر سود آن در مدت مشابه سال ۲۰۰۶ بود. بعد از اعلام این نتایج خوب، قیمت سهام آمازون در بازار بورس بالا رفت و با ۱۰ درصد رشد، برای اولین بار از سال ۱۹۹۹ از مرز ۱۰۰ دلار گذشت.

آمازون با طرح تجاری زیرکانه خود، رشد بسیار آهسته‌ای در اواخر دهه ۹۰ داشت، در حالی که شرکت‌های دیگر با سرعت زیادی به سودهای کلان می‌رسیدند. سرانجام با از بین رفتن حباب اینترنتی، آمازون برای اولین بار در سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۱ حدود ۵ میلیون دلار سود کرد.

در سال ۲۰۰۷ آمازون شروع به کار فروشگاه موسیقی mp۳خود را اعلام و در همان سال آن را در آمریکا راه‌اندازی کرد. آمازون در اقدامی مبتکرانه mp۳‌های خود را به‌صورت مجانی در اختیار کاربران قرار داد و این کار را جنگ موسیقی دیجیتال نام‌گذاری کرده و رقبای خود را برای رقابت در این جنگ دعوت کرد. چند سال قبل نیز این سایت، میلیون‌ها جلد کتاب را به مدت یک هفته به‌صورت مجانی در اختیار مردم جهان قرار داده بود. از محصولات و خدمات دیگر آمازون می‌توان به بانک اطلاعات فیلم (imdb) اشاره کرد.

از دیگر خدمات آمازون، سرویس فروش محصولات غذایی محدود، مانند تن ماهی به بخش‌هایی از ایالات متحده بود که برای والدین پرمشغله، اهالی حومه شهر و شهرنشین‌ها اضافه شده بود و از تابستان ۲۰۰۷ تا اوایل سال ۲۰۰۸ فعالیت می‌کرد. آمازون که پیش از این، پیشگام در ارائه محصولات آرایشی و زیبایی بود، با ورود به دنیای فروش خواربار، گام تازه‌ای در صنعت خرده فروشی و تجارت اینترنتی برداشت.

در اواخر سال ۲۰۰۷، آمازون کتابخوان دیجیتال کیندل (kindle) را معرفی کرد. این دستگاه یک مانیتور ۶ اینچی با حافظه داخلی ۲۵۰ مگابایتی داشت که می‌توانست ۲۰۰ عنوان کتاب بدون عکس را در خود نگهداری کند. کیندل؛ کتاب دیجیتال آمازون، برای برقراری ارتباط با اینترنت و فروشگاه آمازون از شبکه موبایل آمریکا استفاده می‌کرد و نسخه بین‌المللی آن قابلیت اتصال به شبکه‌های مختلف سراسر جهان را داشت. همچنین آمازون در سال ۲۰۰۸ با شرکت فیلمسازی فاکس قرن بیستم برای ساخت فیلم سینمایی «stolen child» همکاری کرد.

سایت آمازون در سه ماهه اول ۲۰۰۹، از افزایش ۱۸درصدی فروش و افزایش ۲۴ درصدی سود از فروش اینترنتی خود خبر داد و توانست از پیامدهای رکود اقتصادی بگریزد. این شرکت اعلام کرد قوی‌ترین رشد درآمد خود را مدیون فروش کیندل (kindle)، کتابخوان جدید الکترونیکی شرکت است که تاکنون بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه از آن را فروخته است. جف بزوس، بنیانگذار آمازون و مدیر اجرایی آن گفت: «ما خوشحال و هیجان زده‌ایم که کیندل بیشتر از حد انتظارمان با اقبال مواجه شده است.»

اسکات ونگو، مدیرعامل شرکت channeladvisor که به خرده فروش‌های کوچک کمک می‌کند کالاهایشان را در آمازون بفروشند، می‌گوید: «کسب‌وکار شرکت‌های فروش محصولات در آمازون حسابی رونق گرفته است. همان کسانی که یک یا دو سال پیش با احتیاط وارد آمازون شده بودند حالا با اطمینان خاطر در کسب‌وکارشان آن را گسترش می‌دهند.»

سایت آمازون که مادر سایت‌های تجارت الکترونیکی نیز محسوب می‌شود، اکنون با کاتالوگی شامل بیش از ۷/۴ میلیون کتاب، سی دی و ویدئو بزرگ‌ترین کتابفروشی دنیا به شمار می‌رود و با حدود ۲۴ هزار کارمند در سراسر جهان، یکی از محبوب‌ترین سایت‌های فروش آنلاین ویندوز ۷ است و همکاری خوب آن با مایکروسافت در این زمینه تاثیر زیادی بر افزایش فروش ویندوز ۷ داشته است. این شرکت در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۲۴ میلیارد دلار را از آن خود کرد.