غول ورشکسته آمریکا

کوشان غلامی

در سال ۱۸۹۷، رانسوم اولدز شرکت خودروسازی اولدز را با سرمایه ۵۰ هزار دلار به راه انداخت و دو سال بعد ضمن ادغام آن با کارخانه‌های موتور بنزینی اولدز، اولین کارخانه ساخت خودرو در آمریکا تاسیس شد. شرکت‌های کادیلاک و بیوک به ترتیب در سال‌های ۱۹۰۲ و ۱۹۰۳ توسط هنری لیلاند و دیوید بیوک تاسیس شدند و بعدها به جنرال‌موتورز پیوستند. یک سال بعد، ویلیام دورانت کنترل شرکت موتور بیوک را بر عهده گرفت.

شرکت جنرال‌موتورز در سال ۱۹۰۸، در شهر میشیگان تاسیس شد. دومین شرکتی که جنرال‌موتورز آن را خرید، اولدز بود. سال بعد نیز کادیلاک به مبلغ ۵/۵ میلیون دلار توسط جنرال‌موتورز خریداری شد و هنری لیلاند و پسرش برای کار دعوت شدند. در همین سال، پونتیاک نیز خریداری شد و به مجموعه جنرال‌موتورز پیوست. در سال ۱۹۰۹ جنرال‌موتورز شرکت ریلاینس موتور تراک ۳ و شرکت رپید موتور ویکل ۴ را به دست آورد. در ۱۹۱۱ به دلیل اینکه دورانت یک وثیقه یک میلیون دلاری در بانک داشت، «جیمز استورو» مدیریت شرکت را به عهده گرفت و واحدهای فنی و آزمایشگاه مرکزی تحقیقات را راه‌اندازی کرد. دورانت همچنان به عنوان رییس در شرکت به کار ادامه داد. در همین سال، شرکت کامیون‌سازی جنرال‌موتورز نیز افتتاح شد و فعالیت واحد فروش خارجی شرکت آغاز شد. همزمان، شرکت موتور شورولت توسط لوئیس شورولت تاسیس و در ۱۹۱۸ توسط جنرال‌موتورز خریداری شد. در ۱۹۲۰ دورانت استعفا داد و پونت جایگزین او شد. در سال ۱۹۲۳ با انتخاب آلفرد اسلوان به عنوان رییس هیات‌مدیره شرکت، زمینه تحولات مدیریتی در جنرال‌موتورز مهیا شد.

رهبری ۳۳ ساله او بر شرکت، جنرال‌موتورز را متحول کرد. او از همان بدو ورود، استراتژی تولید را در پیامی به سهامداران چنین اعلام کرد: یک خودرو برای هر نفر. شرکت در بسیاری از کشورها کارخانه تولید خودرو برپا کرد.

در ۱۹۴۰ شرکت، تولید ۲۵ میلیون خودرو را جشن گرفت. پس از بازنشسته شدن اسلوان در ۱۹۵۶، چارلز ویلسون جایگزین او شد. در دهه ۱۹۶۰ این شرکت وارد بخش خودروهای سایز کوچک و متوسط شد و در سال ۱۹۷۱ با عرضه شورولت وگا وارد کلاس خودروهای بسیار کوچک شد. در دهه نود میلادی با رشد اقتصاد آمریکا، دو خودروساز بزرگ این کشور یعنی جنرال‌موتورز و فورد توانستند سود بسیاری را که عمدتا از فروش کامیون و خودروهای بیابانی به دست می‌آمد، به کشور وارد کنند. در ۱۹۷۴، جنرال‌موتورز فناوری مبدل‌های کاتالیستی را عرضه کرد و تمام خودروهایی که سال بعد تولید کرد به این سیستم مجهز بود. در ۱۹۸۳، جشن ۷۵ سالگی شرکت با ۲۳۵ میلیون خودروی تولیدی همراه شد.

در ۱۹۹۰، اولین خودرو «جی‌ام» با کیسه هوا تولید شد. در همین سال، شرکت اولین خودروی سواری نوع کوچک به نام ساترن را عرضه کرد که هدف از راه‌اندازی آن، نوآورانه کردن خط مونتاژ سنتی بود. در ۱۹۹۲ جان اسمیت به عنوان مدیرعامل انتخاب شد. شرکت چشم‌انداز یک سازمان یادگیرنده را داشت و دانشگاه جنرال‌موتورز را در سال ۱۹۹۷ تاسیس کرد.

بعد از حمله یازده سپتامبر ۲۰۰۱ بازار سهام آمریکا افت شدیدی کرد. در نتیجه جنرال‌موتورز و دیگر خودروسازان آمریکا فروش خود را افزایش دادند. با این کار آنها از اهرمی برای پوشش هزینه‌های خود استفاده کردند و متعاقب آن حاشیه سود ناخالص آنها تنزل کرد. در سال ۲۰۰۴ جنرال‌موتورز به سمت نوآوری در بخش کامیون‌های سبک و خودروهای بیابانی رفت و چندین مدل در سال ۲۰۰۶ عرضه کرد. بعد از افزایش قیمت سوخت، شرکت به معرفی این رده از خودروها به عنوان کم‌مصرف‌ترین خودروهای این کلاس متمرکز شد.

جی‌ام در ماه مه ‌۲۰۰۴ اولین وانت هیبریدی و اولین خودروی سواری هیبریدی جهان را معرفی کرد. در سال ۲۰۰۵ خودروی مفهومی اپل استرا هیبریدی نیز معرفی شد. ساترن گرین لاین نیز دیگر هیبریدی جنرال‌موتورز است که در سال ۲۰۰۶ معرفی شد.

جنرال‌موتورز سال‌ها است که مقام برتر را در تولید و فروش انواع خودروها در جهان داراست. در سال ۲۰۰۶، پنجمین شرکت برتر و اولین شرکت خودروساز برتر در لیست ۵۰۰ شرکت برتر جهانی مجله فورچون بود. درآمد شرکت در این سال نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار و سود ۲ میلیارد دلار بود. در سال ۲۰۰۶، حدود ۶۷ میلیون خودرو در جهان فروخته شد که سهم جنرال‌موتورز، بیش از ۹ میلیون خودرو بوده است که ۵۵ درصد این فروش در خارج از آمریکا صورت گرفته است.

جنرال‌موتورز که غول خودروسازی آمریکا نامیده می‌شود، یک سال پیش رسما اعلام ورشکستگی کرد. خبرگزاری‌ها این رویداد را بزرگترین ورشکستگی صنعتی تاریخ آمریکا دانستند و کاخ سفید از روز اعلام ورشکستگی جنرال‌موتورز به عنوان «پایانی برای جنرال‌موتورز قدیمی و آغازی برای جنرال‌موتورز نوین» یاد کرد. دولت آمریکا تاکنون بیست میلیارد دلار کمک مالی به جنرال‌موتورز تزریق کرده است که انتظار می‌رود، تا چهل میلیارد دلار دیگر برای حمایت از این شرکت اختصاص دهد.

این شرکت در حال حاضر روی بهبود تکنولوژی موتورهای هیبریدی متمرکز است تا بتواند سرعت حرکت آنها را افزایش داده و رانندگی در آزادراه‌ها را با این نوع خودروها لذت‌بخش‌تر کند. همچنین تحقیقات بسیاری روی خودروهای هیدروژنی نیز انجام داده و قصد دارد امسال اولین نمونه خودروی هیدروژنی خود را عرضه کند. لری برنز، نایب‌رییس واحد تحقیق و توسعه شرکت امیدوار است که این خودروها پیش از سال ۲۰۲۰ به تولید انبوه برسند. دفتر مرکزی این شرکت در مرکز رنسانس واقع در دیترویت میشیگان آمریکا واقع است و ۲۰۴ هزار کارمند در ۱۴۴ کشور جهان دارد.