پسر میلیاردر باکو

الهام جوادی

وحید آلکپروف که در اول سپتامبر سال ۱۹۵۰، در خانواده‌ای بزرگ در شهر نفتی آذربایجان، باکو، متولد شده، با ثروت ۸/۷ میلیارد دلار، پنجاه و هفتمین میلیاردر جهان است. وی یک تاجر آذربایجانی و یکی از روسای شرکت نفتی روسی پیشتاز به نام لوک اویل (LUK OIL) می‌باشد. باکو یکی از اولین مراکز صنعتی بین‌المللی پتروشیمی بود. پدر وحید آلکپروف که در زمان کودکی وحید از دنیا رفت، در تمام طول عمر خود در یک حوزه نفتی کار می‌کرد و همین امر الهام‌بخش وحید آلکپروف بود تا جای پای پدر را دنبال کند. زمانی که او برای اولین بار صاحب یک شغل در این صنعت شد، تنها هجده سال داشت. او در سال ۱۹۷۲ به عنوان یک کارگر دریل در شرکت کاسپمورنفت، یک شرکت نفتی در منطقه دریای خزر، مشغول به کار شد. وی همزمان با کار خود به موسسه شیمی و نفت آذربایجان رفت و در سال ۱۹۷۴ از این موسسه فارغ‌التحصیل شد. وحید آلکپروف پس از فارغ‌التحصیلی نیز به کار خود در کاسپمورنفت ادامه داد و تا سال ۱۹۷۹ از سمت مهندس به نایب‌رییس یکی از واحد‌ها ارتقا پیدا کرد. او مجبور بود در شرایطی بسیار طاقت‌فرسا روی تجهیزات نفتی کار کند و حتی یک بار انفجاری در محل کار، او را به دریای توفانی خزر پرتاب کرد و او مجبور بود برای حفظ جان خود شنا کند. وی طی کار خود در آن شرکت به پیچیدگی‌های فنی که شرکت‌های نفتی در ایجاد هماهنگی در تولید نفت (مثل کنترل تمام جنبه‌های اکتشاف، استخراج، پالایش، بازاریابی، و توزیع) با آن مواجه بودند، پی برد. آلکپروف یک فرضیه درباره تولید یکپارچه نفت روسیه تنظیم کرد و نشان داد که شرکت‌های یکپارچه، در هر کدام از ایالات روسیه، از کارآترین ابزارهای توسعه نفتی بودند. او ادعا می‌کرد که اگر قرار باشد نفت روسیه در بازارهای جهانی به رقابت بپردازد، شرکت‌های آن باید شبیه شرکت‌هایی چون بریتیش پترولیوم و شل شوند.

آلکپروف در سال ۱۹۷۹ به غرب سیبری رفت تا برای شرکت «سرگت ‌نفت‌ گاز» (Surgutneftegas) کار کند. این شرکت، یک شرکت بزرگ نفت وگاز روسی است. وحید آلکپروف از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۵ برای این شرکت کار می‌کرد و به واسطه همین کار کردن، به عنوان یک متخصص در این صنعت به شهرت رسید. او به سرعت در پست‌های مختلف ارتقا پیدا می‌کرد، به طوری که تا سال ۱۹۸۵ مقام نایب‌رییس اول مدیرکل شرکت باش‌نفت را به دست آورد. این شرکت یک شرکت پالایش نفت و یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان محصولات نفتی در روسیه است که در بیش از ۱۴۰ حوزه نفت و گاز طبیعی در روسیه فعالیت می‌کند و صاحب سه پالایشگاه نفت در شهر اوفا می‌باشد. آلکپروف در سال ۱۹۸۷ مدیرکل یک کمپانی تازه تاسیس به نام «کوگالیم نفت گاز» شد.

پیشرفت‌های وحید آلکپروف همچنان ادامه پیدا کرد، تا این که در سال ۱۹۹۰ به مقام نماینده وزیر صنعت نفت و گاز جماهیر شوروی منصوب شد و تبدیل به جوان‌ترین نماینده وزیر انرژی در تاریخ شوروی شد. در آن زمان آلکپروف ساختار عمودی شرکت‌های انرژی در مالکیت دولت را ارتقا و بهبود داد. این کار باعث گرد هم آمدن گستره وسیعی از سازمان‌ها در بخش انرژی شد. وحید آلکپروف به عنوان نماینده وزیر صنعت نفت و گاز جماهیر شوروی، در اولین تلاش‌ها برای خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی، در شکل‌دهی شرکت Langepas-Uray-Kogalymneft، که در اواخر سال ۱۹۹۱ به عنوان یکی از شرکت‌های تابعه وزارت سوخت و انرژی تاسیس شده بود، مشارکت داشت. این شرکت در سال ۱۹۹۳ به شرکت نفتی لوک اویل تغییر نام داد و آلکپروف نیز رییس این شرکت شد.

شرکت لوک اویل در روزهای فروپاشی جماهیر شوروی در ۱۹۹۱ شروع به رشد کرد. این شرکت توسط گروه کوچکی از بوروکرات‌های شوروی به رهبری آلکپروف تاسیس شد. این گروه، دسته‌های کاری قدرتمندی را به یک منطقه دورافتاده در سیبری به نام کوگالیم (به معنای دریاچه‌ای که یک مرد در آن مرده است)، برای حفاری فرستادند.

آلکپروف با به دست گرفتن سهام و سرمایه لوک اویل از فنون مدیریت سرمایه‌داری، فعالیت‌های صنعتی سوسیالیست‌ها و ارتباطات سیاسی خود استفاده کرد تا لوک اویل را به یکی از شرکت‌های پیشتاز نفتی در جهان و بزرگ‌ترین شرکت نفتی و تولید کننده نفت در روسیه تبدیل کند. تولید این شرکت در سال ۲۰۰۷ بیش از ۹۶ میلیون تن نفت، با تولید بیش از ۹/۱ میلیون بشکه نفت در روز بود. این شرکت بعد از اکسون موبیل است. درآمد خالص این شرکت که در حدود ۱۵۰ هزار کارمند دارد و در بیش از ۴۰ کشور در سرتاسر دنیا فعالیت می‌کند، در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱/۷ میلیارد دلار بوده است. این شرکت در حدود ۳/۱ درصد از ذخیره نفت جهان را تامین می‌کند. این شرکت با خرید شرکت گتی پترولیوم مارکتینگ، اولین شرکت روسی بود که یک شرکت آمریکایی را خرید. آلکپروف مالک بیش از ۲۰ درصد شرکت است. او مثل بسیاری از ثروتمندان روسی دیگر به صنعت بانکداری و رسانه نیز وارد شده است. او در سال ۲۰۰۷ به خرید باشگاه فوتبال تاتنهام نیز علاقه نشان داده بود که تاکنون موفق نشده است. ثروت خالص آلکپروف از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ به مبلغ ۶/۱۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.