میلیاردر شدن از راه خرید سهام و کنترل شرکت‌ها

تهیه و تنظیم: الهام جوادی

کارل سلیان ایکان، سرمایه‌گذار و سهامدار شرکت‌های بزرگ، با ثروت ۹ میلیارد دلار چهل و سومین فرد ثروتمند جهان و ثروتمندترین سهامدار در آمریکا است که از طریق خرید دارایی شرکت‌ها در مدیریت آنها دخالت می‌کند. کارل ایکان در ۱۶ فوریه سال ۱۹۳۶ در ناحیه کویینز در شهر نیویورک آمریکا متولد شد و در آنجا رشد پیدا کرد. وی در آنجا به دبیرستان فار راکوی رفت. پدر او یک خواننده مذهبی و مادرش معلم مدرسه بود. کارل سلیان به دانشگاه پرینستون رفت و در سال ۱۹۵۷ در رشته فلسفه فارغ‌التحصیل شد. وی سپس به دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک رفت؛ اما قبل از فارغ‌التحصیلی، تحصیل در این دانشگاه را رها کرد. او برای فراگرفتن اصول سرمایه گذاری به وال استریت رفت. ایکان کار خود را در وال استریت در سال ۱۹۶۱ شروع کرد. وی در سال ۱۹۶۸ شرکت ایکان اند کو را که یک بنگاه اوراق بهادار بود، راه‌اندازی کرد. وی در سال ۱۹۷۸ شروع به در دست گرفتن کنترل برخی از شرکت‌ها کرد. او پست‌ها و جایگاه‌های اصلی یا حق کنترل بسیاری از شرکت‌ها از جمله RJR نابیسکو، TWA، تکزاکو، فیلیپس پترولیوم، وسترن یونیون، گلف اند وسترن، ویاکام، یونیرویال، دان ریور،‌ مارشال فیلد، E-II ، آمریکن کن، USX، مارول کامیکس، رولان، ایمکلان، فیرمونت هتل، کر مک گی، تایم وارنر و موتورلا را در اختیار دارد. کارل سلیان ایکان در شرکت (TWA (Trans World Airlines که یک شرکت هواپیمایی بزرگ آمریکایی است و در سال ۲۰۰۱ توسط آمریکن ایرلاینز خریده شد، حق فروش بلیت‌‌ با تخفیف را دارا بود. وی توانست در جایگاه مدیر عامل TWA، این شرکت را از ورشکستگی نجات دهد؛ اما به‌رغم تزریق ۱۰۰ میلیون دلار از ثروت خود در این شرکت، مجبور شد کنترل شرکت را در سال ۱۹۹۲ به کارکنان آن واگذار کند.

ایکان در ژوئن سال ۲۰۰۸ «بیانیه ایکان» را برای دفاع از حقوق سهامداران صادر کرد. وی گروه سهامداران متحد آمریکا را راه‌اندازی کرد که در آن سهامداران انفرادی می‌توانند ثبت نام کرده و عضو شوند. ایکان و یک سری از دوستان او از سال ۲۰۰۷ تاکنون جایگاه تصمیم‌گیری غالب در بسیاری از شرکت‌ها مثل صنایع AFC، صنایع آمریکان ریل کار، مخابرات XO و خدمات فیلیپ را در اختیار خود دارند. ایکان همچنین تا ژانویه ۲۰۱۰ یکی از مدیران شرکت بلاک‌باستر بود. وی یکی از مالکان شرکت دارویی ادونترکس و یکی از مالکان عمده تایم وارنر (یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرگرمی‌دنیا) نیز می‌باشد. او همچنین سعی داشت مارول کامیکز، یک شرکت ناشر کتاب‌های مصور برای رسانه‌ها را نیز بخرد؛ اما با روسای آن به مشکل برخورد. این شرکت نهایتا در سال ۲۰۰۹ توسط شرکت والت دیزنی خریده شد.

ایکان در سال ۲۰۰۴ بخش بزرگی از سهام شرکت آزمایشگاه‌های مایلن را نیز خریداری کرد. او از سال ۲۰۰۷ برای افزایش شانس خرید، تقسیم یا فروش بخش‌هایی از شرکت بیوژن شروع به افزایش سهام خود در این شرکت کرده است. او تا سال ۲۰۰۹ توانسته بود دو جایگاه همکارانش در هیات مدیره این شرکت را با قصد آشکار تقسیم شرکت به دو شرکت جدا و تعویض مدیر عامل شرکت، از آن خود کند.

ایکان در حال حاضر در تلاش برای دریافت ۴ جایگاه در هیات مدیره ژنزیم، یک شرکت بزرگ بیو تکنولوژی در کمبریج می‌باشد. وی اخیرا برای خرید شرکت یاهو نیز علاقه نشان داده است. در مه ‌۲۰۰۸ اعلام شده بود که یاهو و مایکروسافت قصد دارند یک معامله همکارانه و محدود را برای گسترش برنامه‌های تبلیغاتی اینترنتی و به منظور رقابت با گوگل انجام دهند. با وجود اینکه یاهو در حال مذاکره با AOL بود، مایکروسافت در جولای ۲۰۰۸ اعلام کرده که همچنان به انجام این معامله با یاهو علاقه‌مند است؛ اما در صورتی که سهامداران به روی کار آمدن یک هیات مدیره جدید رای بدهند. کارل ایکان که یکی از سرمایه‌گذاران یاهو بود به همراه مایکروسافت برای متقاعد کردن سهامداران برای تغییر هیات مدیره تلاش می‌کرد. جلسه هیات مدیره یاهو در آگوست ۲۰۰۸ تشکیل شد. یاهو برای جلوگیری از ایجاد منازعه برای کنترل شرکت، در جلسه سهامداران شرکت در آگوست ۲۰۰۸، به توافقی با ایکان رسید. این توافق یک جایگاه در هیات مدیره شرکت و فرصت انتخاب دو عضو دیگر توسط ایکان را به او می‌داد.

کارل ایکان تاکنون سهام شرکت‌های زیادی را خرید و فروش کرده است و از این راه سود و ثروت زیادی کسب کرده است. او در امور خیریه زیادی مشارکت داشته است. وی استادیومی‌ به نام استادیوم ایکان در جزیره رنددال در نیویورک تاسیس کرده است. او همچنین مرکز تحقیقاتی کارل سی ایکان را نیز بنا کرده است. کارل در پرداخت کمک هزینه‌های تحصیلی و تحقیقاتی نیز مشارکت زیادی داشته و بنیاد‌های خیریه‌ای برای افراد بی‌خانمان تاسیس کرده است. او به خاطر مشارکت‌های انسان دوستانه خود جوایز زیادی از جمله جایزه فرشته محافظ در سال ۲۰۰۱ را دریافت کرده است.