همه چیز از کاغذ شروع شد

کوشان غلامی

نوکیا یک شرکت چند ملیتی در حوزه ارتباطات می‌باشد که روی نقاط کلیدی مخابرات سیمی‌و بی‌سیم تمرکز کرده ‌است. هم‌اکنون نوکیا بزرگ‌ترین سازنده تلفن‌همراه در جهان است که بیش از۳۰ درصد از بازار موبایل را در اختیار دارد. همچنین این شرکت لوازم و تجهیزات جانبی ارتباطات بی‌سیم و تلفن‌های ثابت را نیز تولید می‌کند. در سال ۱۸۶۵ یک شرکت تبدیل چوب به ورقه‌های کاغذ توسط «کنت فردریک آیدستام» در شهر تامپر در جنوب غربی فنلاند تاسیس شد.

او تجربه کافی در این زمینه تجاری نداشت. بنابراین با متقاعد کردن کارگران کارخانه به نشان دادن فرآیندها، تکنولوژی را از آنها فرا گرفت. مالک کارخانه تکنولوژی این صنعت را برای مدت چند سالی به عنوان یک راز بزرگ پنهان کرده بود و زمانی که این مساله را دید، فردریک را بیرون کرد، اما آیدستام آنچه را که می‌خواست دیده بود و زمانی که به فنلاند برگشت کارخانه تولید کاغذ خودش را بنا کرد.

بعدها شرکت به شهرک نوکیا کنار رود «نوکیانویرتا» که بهترین منبع تولید نیروی آبی است، تغییر مکان داد. واژه نوکیا از رود جاری در مرکز شهر نشات می‌گیرد. نام خود رود از کلمه قدیمی‌فنلاندی به معنی جانور خزدار تیره رنگ که تقریبا شبیه راسو یا سمور می‌باشد و در آن محل زندگی می‌کرده، گرفته شده است.

بعد از گذشت چند سال فردریک با ثبت شرکت نوکیا، اختراعش یعنی خمیر چوب را در سال ۱۸۶۷ در نمایشگاه چوب پاریس عرضه کرد و یک مدال برنز جایزه گرفت. بعد از این مساله همه نوکیا را می‌شناختند. بنابراین آیدستام به تمامی‌ محصولات، برچسب نوکیا زد و زمانی که بعد از چند سال این شرکت شروع به ارائه محصولات جدیدی کرد؛ هنوز همین برچسب را روی همه محصولات می‌زد.

شرکت نوکیا فعالیت‌هایش را در زمینه لاستیک در اوایل قرن بیستم آغاز کرد و بعدها به چند بخش از جمله تولید محصولات کاغذی، دوچرخه و تایر اتومبیل، کفش، رایانه‌های شخصی، کابل‌های ارتباطی، تلویزیون، لوازم برقی، باتری، آلومینیوم و .. تقسیم شد.

زمینه ورود نوکیا به بازار فعلی با تشکیل بخش الکترونیک در قسمت کابل‌ها در سال ۱۹۶۰ ایجاد شد. در سال ۱۹۶۷ این بخش به قسمت جداگانه تبدیل شد و شروع به تولید لوازم مخابرات کرد. در سال ۱۹۷۰، نوکیا با ساختن یک سوئیچ دیجیتال تلفن، بیشتر در زمینه مخابرات درگیر شد و ۱۰ سال بعد با تولید یک سری از کامپیوترهای شخصی به نام میکرومیکو به عرصه کامپیوتر وارد شد. گرچه این قسمت بعد‌ها زیرمجموعه فوجیتسو شد.

در همان سال‌ها شبکه تولید تلفن و وسایل مخابراتی نوکیا مجزا شد و اسم آن به ارتباطات از راه دور دنیا تغییر یافت و سپس سیستم پیام رسانی برای وزارت دفاع فنلاند را گسترش داد.

سپس در ۱۹۷۱ گوشی ARP به تولیدات این شرکت اضافه شد. در سال ۱۹۷۹ ادغام با کمپانی «سالورا اوی» منجر به تاسیس موبیرا اوی شد. موبیرا شروع به گسترش موبایل برای شبکه استاندارد کرد و در سال ۱۹۸۲ اولین تلفن قابل استفاده داخل اتومبیل با وزن ۸/۹ کیلوگرم توسط نوکیا تولید شد.

سپس در سال ۱۹۸۴ اولین تلفن قابل حمل به نام «تاکمن موبیرا» با وزنی کمتر از ۵ کیلوگرم و بعد از آن اولین گوشی موبایل با وزنی در حدود ۸۰۰ گرم با نام «موبیرا سیتیمن» توسط نوکیا ارائه شد. در سال ۱۹۸۷ نوکیا یکی از گوشی‌های همراه اولیه دنیا را معرفی کرد.

در دهه ۱۹۸۰ بخش‌های تولیدی جدیدی به این شرکت افزوده شد، به طوری‌که در سال ۱۹۸۸ این شرکت یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تلویزیون و بزرگترین شرکت IT در اروپای شمالی بود.

تلفن‌همراه نوردیک اولین گوشی استاندارد تلفن دنیا به عنوان رومینگ بین‌المللی شناخته شد و نزدیک کردن شرکت به استاندارد جی‌اس‌ام (سیستم اصلی ارتباط موبایلی)، تجارت ارزشمندی برای نوکیا بود. جی‌اس‌ام یک استاندارد دیجیتال بود که در دهه ۱۹۹۰ به صنعت تلفن دنیا وارد و اوایل سال ۲۰۰۶ با بیش از ۲ میلیارد موبایل درکل دنیا بر بازار چیره شد. اولین تلفن تجاری با به کارگیری سیستم جی‌اس‌ام در شبکه دنیا در سال ۱۹۹۱ در هلسینگ سینس به وسیله هری هولکری، نخست وزیر فنلاند افتتاح شده بود.

نوکیا به عنوان تولیدکننده تکنولوژی مخابراتی رادیویی موبایل ارتش شناخته می‌شد و در بحران شدید اقتصادی اوایل دهه ۱۹۹۰ قسمت ارتباطات راه دور و تلفن‌همراه عامل پیروزی شرکت نوکیا بود. در مه ‌۱۹۹۲ شرکت تصمیم به سرمایه‌گذاری عمده در ارتباطات تلفنی گرفت.

اکنون نوکیا، با حدود ۱۲۵۰۰۰ کارمند در سراسر جهان پنجمین شرکت با ارزش دنیا و بزرگ‌ترین کمپانی فنلاندی است که یک سوم بازار بورس هلسینکی را در دست دارد و با بالا بردن ارزش پول فنلاند گاهی به فنلاند، «نوکیا لند» نیز گفته می‌شود. این شرکت در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۴۰ میلیارد یورو داشت و سود عملیاتی آن از یک میلیارد یورو تجاوز می‌کند. مراکز تحقیقات نوکیا در سراسر جهان قرار دارند، ولی ساختمان اصلی نوکیا در شهر اسپو، جایی نزدیک به هلسینکی؛ پایتخت فنلاند قرار دارد.