زیراکس؛ پیروزی پس از شکست تاریخی

کوشان غلامی

در برندینگ، هیچ موردی که صد درصد موفق بوده یا شکست خورده باشد وجود ندارد. به طور معمول در یک نام تجاری، موفقیت و شکست در کنار هم دیده می‌شوند. شرکت زیراکس هم از این قاعده مستثنی نیست. زمانی که زیراکس تصمیم گرفت به سبک IBM سیستم دیتای دفتری ارائه دهد یکی از بزرگ‌ترین شکست‌ها (حداقل از لحاظ مالی) در تاریخ نام‌های تجاری را رقم زد. این شکست در ارائه تله کپیر (که یک نوع ماشین فکس اولیه بود) نیز افتاد. با این حال، همان چیزی که باعث شکست زیراکس در این دو پروژه شد، باعث موفقیتش هم شد و نام زیراکس با دستگاه‌های کپی کاغذ پیوند خورد. صنعتی که خود ابداع‌کننده آن بود.

زیراکس با سابقه‌ای صدساله و دریافت ده‌ها جایزه ملی و بین‌المللی، پرونده موفقی در عرصه چاپ و کپی دارد. اختراع فناوری عکسبرداری الکتریکی یا زیروگرافی خیلی سریع، شرکت را از دنیای فناوری‌های قدیمی به فناوری‌های نوین منتقل کرد. زیراکس با سرمایه‌گذاری عظیم در تحقیق و توسعه و توجه به کیفیت و برآوردن نیازها و کسب رضایت مشتری توانست نشان تجاری خود را در دنیای مدیریت مستندات بر همه تحمیل کند و در بازار بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری این صنعت، سرآمد همگان شود. سال ۱۹۵۹، شرکت با عرضه اولین دستگاه کپی اداری، زنجیره موفقیت‌های خود را آغاز کرد و به سرعت پس از آن با عرضه محصولات و خدمات متعدد و متنوع در زمینه چاپگرهای لیزری رنگی، دستگاه‌های مختلف کپی، نرم‌افزارهای مدیریت مستندات و پشتیبانی با انواع کاغذ و جوهرهای خشک و‌تر مراحل ترقی را طی کرد. طی این سال‌ها، شرکت توانسته است در حوزه‌های متعددی جایگاه ارزشمندی برای خود درمیان ۵۰۰ شرکت برتر جهان به دست آورد. فعالیت‌های شش سیگما (استراتژی تحولی شش سیگما، سیستمی است که موجب توسعه و گسترش متدهای مدیریتی، آماری و نهایتا حل مشکلات شده و به شرکت امکان جهش و تحول را می‌دهد.) در حوزه کیفیت، توجه به اصول اخلاقی در کسب و کار، کسب جوایز بسیار در زمینه‌های کیفیت و فناوری، سرمایه‌گذاری عظیم در تحقیق و توسعه و حرکت مناسب در همکاری مشارکتی با دیگر شرکت‌های برتر از این جمله است.

در سال ۱۹۰۶ زیراکس با عنوان شرکت هالوید به منظور ساخت و فروش کاغذ در تجهیزات عکسبرداری تاسیس شد. ۳۰ سال بعد، چستر کارلسون فیزیکدان و مخترع، اولین تصویر کپی شده را در آزمایشگاهش در نیویورک ساخت و در ۱۹۴۲ اختراع عکاسی الکتریکی را که بعدها به زیروگرافی موسوم شد، به ثبت رسانید؛ فناوری که انقلابی در دنیای عکس و تصویر پدید آورد. در سال ۱۹۴۹ اولین دستگاه کپی زیراکس مدل A روانه بازار شد. نقطه عطف شرکت، فروش موفقیت‌آمیز اولین دستگاه کپی اداری زیراکس در سال ۱۹۵۹ بود. در این سال‌ها شرکت هالوید به شرکت زیراکس هالوید و سپس به زیراکس تغییر نام داد. در ۱۹۷۰ چاپگر الکتروستاتیک معرفی شد و پنج سال بعد اولین دستگاه کپی لیزری به بازار عرضه شد. در سال ۱۹۹۳ شرکت برای یکپارچه‌سازی و سازگاری رایانه‌های شخصی و محصولات مستندسازی با مایکروسافت همکاری کرد. در آغاز قرن جدید، نسل نوین دستگاه‌های زیراکس رنگی به بازار عرضه شد.

امروزه زیروگرافی سنگ زیربنای صنعت جهانی کپی است. صنعت مستندسازی از فناوری قدیمی دستگاه‌های لنز نوری به سیستم‌های دیجیتال، از سیاه و سفید به رنگی و از مستندسازی کاغذی به مستندسازی الکترونیک تحول یافته و این روند فرصت‌هایی را فراروی شرکت قرار داده است تا بتواند در بازار ۱۱۷ میلیارد دلاری این صنعت رشد کند. در سال ۲۰۰۵ بیش از ۱۰ میلیارد صفحه با استفاده از چاپگرهای رنگی زیراکس گرفته شد و رهبری شرکت را در این صنعت ثابت کرد. این رقم در سال ۲۰۰۶ به بیش از ۳۰ میلیارد صفحه رنگی رسید.

تمرکز استراتژیک شرکت بر سه بازار اصلی (محیط‌های تولیدی و تجاری، شبکه‌های اداری و ارائه خدمات) در بیش از ۱۶۰ کشور جهان است. به عبارت دیگر ساخت، بازاریابی، ارائه خدمات و پشتیبانی کامل شامل نرم‌افزار، محصولات و خدمات در دستور کار شرکت قرار دارد. بیانیه ماموریت شرکت چنین است: هدف راهبردی ما کمک به مردم برای یافتن راه‌های بهتر انجام کارهای بزرگ از طریق رهبری پایدار در فناوری مستندسازی و عرضه محصولات و خدماتی است که فرآیندها و نتایج کسب و کار مشتریان ما را بهبود می‌بخشد. شرکت زیراکس در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از اخلاقی‌ترین شرکت‌های جهان برگزیده شد. زیراکس، خود را یک شرکت مبتنی بر فناوری و نوآوری می‌داند؛ شرکتی که بر اساس نوآوری بنیان نهاده شده و ادامه حیات داده است. شرکت در سال ۲۰۰۶، ۶/۱ میلیارد دلار در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کرده است. از شرکت‌هایی است که در زمینه‌های مختلف و به ویژه کیفیت، جوایز بسیاری دریافت داشته است. از سال ۱۹۸۰، شرکت زیراکس و فوجی زیراکس ۲۵ جایزه ملی کیفیت را در ۲۰ کشور تصاحب کرده‌اند، زیراکس در آمریکا دو بار در سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۷ جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج را دریافته داشته است. زیراکس اروپا، اولین جایزه کیفیت اروپا را در ۱۹۹۲ برد و فوجی زیراکس، جایزه دمینگ را در ۱۹۸۰ دریافت کرد. کارکنان شرکت بالغ بر۵۳۷۰۰ نفر هستند که در کشورهای مختلف جهان مشغول به کارند و از این تعداد ۲۸۴۰۰ نفر در آمریکا فعالیت می‌کنند. مدیرعامل شرکت در زمینه توجه به منابع انسانی می‌گوید: آنچه که من بیشتر از هر چیز دیگر در شرکت دوست دارم کارکنان هستند. آنها هرچه را برای موقعیت زیراکس لازم است انجام می‌دهند تا موفقیت و بازگشت سرمایه مشتریان ما تحقق یابد. زیراکس در سال‌های بعد بیشتر خود را درگیر مسائل آموزشی و تحقیقاتی کرد. در ۱۹۹۳ دانشگاه زیراکس و در ۲۰۰۳ نیز با همکاری مایکروسافت، مرکز کارآفرینی دانشگاه MIT را در جهت استفاده از فناوری برای افزایش بهره‌وری تاسیس کرد.