مترجم: منصور محمدپور

منبع: Knowledge INSEAD

کمک‌های مالی نقش مهمی در افزایش سرمایه اولیه در تاسیس کارخانه‌ها و احداث شرکت‌ها دارند. اما آیا توجه بیش از حد در رقابت برای به دست آوردن این جوایز به جای تمرکز بر هدف می‌تواند باعث توسعه کسب‌وکار شود؟ در مراسم اهدای جوایز Zayed Future Energy که اوایل امسال در ابوظبی برگزار شد، شرکت «نورو انرژی» به عنوان یکی از هفت فینالیست راه یافته به این مراسم معرفی شد که به این وسیله شانس بردن جایزه‌ای به ارزش ۵۰۰ هزار تا ۵/۱ میلیون دلاری را داشت. این پول سرمایه‌ای برای تاسیس یک شرکت غیرانتفاعی با هزینه‌های زیاد و حداقل سود را تامین می‌کرد.

شرکت نورو انرژی که سمیر حاجی مدیر عامل و موسس آن است، از زمان تاسیس در سال ۲۰۰۹ در کشور رواندا، تاکنون ۱۲ بار کاندید دریافت این جایزه شده بود که بیش از یک میلیون دلار ارزش داشت. این میزان پول می‌توانست در توانمندسازی شرکت برای تولید تجهیزات روشنایی و ایجاد شبکه توزیع ضروری برای تحقق رویای ارائه نورپردازهای ایمن، مقرون به صرفه و پدالی برای افراد محروم دنیا، بسیار حیاتی باشد. حاجی در مصاحبه باKnowledge می‌گوید: «این جوایز و کمک‌های نقدی خیلی برایمان مهم بودند، اولا به خاطر اینکه هیچ مدل تجاری برای حمایت از ایده ما وجود نداشت و ثانیا این ایده و کسب وکار باید در مدت زمان حدود ۲ سال و قبل از اینکه سرمایه‌گذاران تجاری جذب آن می‌شدند توسعه می‌یافت.»

متاسفانه شرکت نورو انرژی در نهایت نتوانست این جایزه را ببرد، اما این کمبود تاثیری بر طرح‌های آینده شرکت نداشت. حاجی با ناامیدی در پایان مراسم خاطرنشان شد که برنامه و مراسم جالبی بود، اما باید آن را بپذیریم. اگر برنده می‌شدیم بلافاصله برای جذب سرمایه‌گذاران اروپایی برای پوشش دادن هزینه‌های اولیه نیازهای مالی کارآفرینان محلی برنامه ریزی می‌کردیم و می‌توانستیم قیمت لوازم روشنایی را برای مصرف کنندگان در آن منطقه کاهش دهیم.

«با بررسی‌هایی که از سال ۲۰۰۸ تا به حال انجام داده ایم به این نتیجه رسیدیم که نیاز به انرژی و تجهیزات روشنایی، بیشتر در مورد فعالیت‌های مبنی بر شغل و کار است.» بنابراین چراغ‌هایPOD شرکت نورو انرژی اینگونه طراحی شدند: مکعب‌های نوری کوچک و قابل حمل که باتری آنها تا بیش از ۴۰ ساعت می‌تواند شارژ نگه دارد و می‌توانند به صورت تکی مثلا برای مطالعه استفاده شوند و همچنین برای ایجاد روشنایی بیشتر قابلیت اتصال به دیگر چراغ‌های POD این شرکت را نیز دارند.

معامله اعتبار کربن

شرکت نورو انرژی در این زمینه خوش‌شانس بود. ده ماه پیش از مراسم جایزه، آنها برای گرفتن اعتبار کربن (این اعتبار یک مجوز قابل معامله است که حق انتشار یک تن دی اکسید کربن یا هر نوع گاز گلخانه‌ای دیگر را در یک اتمسفر به دارنده این مجوز اعطا می‌کند.) با بانک مریل لینچ آمریکا وارد معامله شدند، تا برای سرمایه‌گذاری اجتماعی خود وجوه سرمایه‌گذاری را افزایش دهند و اولین گزینه‌ای که در اختیار سرمایه‌گذار قرار دادند، شانس خرید اعتبار کربن شعبه نورو انرژی در آفریقای شرقی تا سال ۲۰۲۱ بود.

این معامله‌ای بود که به نتیجه رسیدنش زمان‌ بود، اما شرکت نورو انرژی به این نتیجه رسیده بود که افزایش سرمایه همیشه به تلاش مضاعف نیاز دارد. حتی بردن جوایز و عبور از فرآیند تشخیص صلاحیت، نیازمند زمان و تلاش فراوان است. برای مراسم Zayed Prize فرم‌های زیادی باید پر می‌شد و همچنین اسنادی از موفقیت‌ها و توانایی‌های شرکت باید وجود می‌داشت. مرحله تشخیص صلاحیت شامل این بود که حاجی و دیگر کارکنان باید برای گزارش کردن موقعیت‌ها و جلوه دادن تکنولوژی، شبکه‌های توزیع و مزایای احتمالی که این جایزه یک میلیون دلاری ایجاد می‌کرد، باید همیشه در دسترس باشند.

به گفته حاجی، «اگرچه درخواست دادن برای جوایز یک انحراف یا بی‌توجهی به هدف نهایی است، ولی ارزشش را دارد. به همان اندازه که پول مهم است این جوایز نیز مهم هستند و باعث شکوفا شدن و قرار گرفتن در موقعیت‌های بهتری می‌شوند و به این وسیله می‌توانیم پا به عرصه رقابت بگذاریم. اگر بخواهیم تمام این کارها را دوباره انجام دهیم به نظر من بهتر است یک نفر را به صورت تمام وقت از همان روز اول برای انجام امورات مالی به کار بگیریم. با درخواست برای کمک‌های مالی و افزایش سرمایه از دیگر منابع مانند سرمایه‌گذاران نمونه، سرمایه‌گذاران بزرگ اجتماعی و افراد نیکوکار سرمایه‌گذار، می‌توان به سرمایه‌های زیادی برای ایده‌هایی که انگیزه اجتماعی دارند دست یافت.»

شرکت نورو انرژی قبل از معامله با بانک آمریکایی مریل لینچ در مورد ایده سرمایه‌گذاری برای گرفتن اعتبار کربن تحقیقات زیادی انجام داده بود. حاجی در ادامه می‌گوید: برای پیدا کردن این بانک موقعیت‌ها و موسسه‌های زیادی را امتحان کردیم. ما به دنبال سرمایه‌گذارانی بودیم که علاوه بر زمینه اجتماعی ما را در قالب مسائل مالی نیز حمایت کنند.

حرکت به سوی سودآوری

نورو انرژی قصد دارد تا سال ۲۰۱۳ از طریق جمع آوری عواید شعب محلی که مولدهای پدالی را می‌خرند یا اجاره می‌کنند و سپس آن را به دیگر شعب می‌فروشند و نیز فروش لامپ‌های شارژ شونده به سودآوری برسد. چراغ‌ها و مولدها به قیمت خودشان یا حتی پایین تر نیز فروخته می‌شوند و سود آن از درصدی از هزینه شارژ مجدد که توسط دستگاهی که روی مولد برق نصب شده و توسط کامپیوتر از تمام نقاط دنیا قابل اندازه‌گیری است به دست می‌آید. در حال حاضر نورو انرژی ۷۰ شعبه و ۱۰۰۰۰ تجهیزات روشنایی در حال کار دارد. حاجی می‌گوید: ما تعهد داریم که تا سال ۲۰۱۶، ۱۰۰۰۰ کارآفرین و ۸/۱ میلیون عدد تجهیزات روشنایی داشته باشیم و بنابراین امیدواریم که تا پایان سال ۲۰۱۳ حداقل به نیمی از هدفمان رسیده باشیم.

نوآوری

ایده شرکت در ایجاد امکانات جانبی مانند تجهیزاتی که قابلیت شارژ تلفن همراه را به مولد برق می‌دهند، باعث بازاریابی خوب محصولات حتی در بازارهای وسیع نیز می‌شوند. حاجی می‌گوید: چراغ‌ها و مولدهای برق این شرکت تکنولوژی‌های پیشرفته و مدرنی هستند. ما نورو انرژی را به عنوان یک شرکت مبتکر می‌بینیم که مثل اپل در صنعت تکنولوژی، عملکردی ممتاز در صنعت تجهیزات روشنایی تجدیدپذیر دارد. این هدفی است که بازگشت سرمایه زیادی دارد، ولی حاجی همچنان اصرار دارد که در شروع کار کمک‌های مالی منبع خوب و مهمی از سرمایه خواهند بود.