انرژی خورشیدی درحال بالغ شدن است

نویسنده: لارا گلر

مترجم: محمدحسین رفعت‌نژاد

کری کالن هیت، یکی از وکلای سیاست‌گذار در زمینه انرژی خورشیدی، در مورد این صنعت رو به رشد و توانایی آن برای رسیدن به پتانسیل‌های واقعی‌اش سخن می‌گوید. ***

صنایع خورشیدی با کم شدن مقدار هزینه‌ها و افزایش نیاز به الکتریسیته، وارد مرحله جدیدی شده‌اند و رقابت در این صنعت افزایش یافته است. نتیجه چنین افزایشی در رقابت، گسترش یکپارچه‌سازی عمودی است. زیرا تامین‌کنندگان برق خورشیدی به دنبال آن هستند که در بازار رخنه کرده و رهبری آن را برعهده بگیرند و بیش از پیش به مشتریان دسترسی داشته باشند. برخی ورشکستگی‌های خبرساز در ماه‌های اخیر رخ دادند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به صنایع سولیندرا اشاره کرد. اما همانطور که کری کالون هیت، نایب رییس امور دولتی در انجمن صنایع وابسته به انرژی خورشیدی اظهار می‌کند، شکست بخشی از روند طبیعی پیشرفت هر صنعتی است و صنایع خورشیدی نیز از این امر مستثنی نیستند. این موضوع بیشتر از آنکه نشانه افول قریب‌الوقوع صنایع خورشیدی باشد، حاکی از پتانسیل رشد احتمالی این صنعت است.

مشکلات همچنان وجود دارند: صنایع فعال در حوزه انرژی در ایالات متحده همچنان در قالب قوانین و زیرساختار‌های صد سال قبل فعالیت می‌کنند و قیمت‌ کم گاز طبیعی سبب منحرف شدن توجهات و سرمایه‌ها از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود. اما کالن هیت استدلال می‌کند با ترکیب صحیح قوانین، سیاست‌ها و مشوق‌ها، شانس‌های بزرگی پیش روی این صنعت هستند. کالن هیت در کنفرانس انرژی وارتون در اکتبر ۲۰۱۱ در فیلادلفیا درباره آینده این صنعت سخن گفت.

وضعیت کلی صنایع خورشیدی در حال حاضر چگونه است؟

کالن هیت: ما به سه دلیل بسیار مهم در دوران گذر هستیم. یکی از این موارد هزینه انرژی خورشیدی است که به طرز شگفت‌انگیزی در دو سه سال اخیر کاهش یافته است. علت اصلی کاهش هزینه‌ها بالا رفتن کارآیی است و اینکه کارخانه‌ها در انجام کارها باتجربه‌تر شده‌اند.

دلیل دوم این است که کاهش هزینه‌ها و افزایش کارآیی سبب به وجود آمدن رقابت شدیدی در بین تامین‌کنندگان انرژی خورشیدی شده است. به ویژه در ایالات متحده هزاران تامین‌کننده وجود دارند که پنج، شش سال پیش هیچ کدام وجود نداشتند. دلیل سوم شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی است. این شرایط لزوما منفی نیستند، اما سبب کاهش مالیات‌ها و افزایش پاداش‌ها شده است. چه سیاست‌هایی در ایالت‌های مختلف و در سطح فدرال اعمال می‌شوند که از انرژی خورشیدی حمایت می‌کنند؟ نسل بعدی سیاست‌ها چگونه خواهند بود؟

تاثیر دوران گذر بر فعالان این حوزه چیست؟

همزمان با بلوغ صنعت، صنایع نوظهور بیشتری پا به این عرصه گذارده‌اند. در شرایط کنونی فشار بر روی تولیدکنندگان زیاد است، اما همچنین شاهد مواردی هستیم که در حال ادغام با دیگر شرکت‌ها هستند. تولیدکنندگان محض به دنبال یافتن راه‌هایی برای کاهش زمان فروش و هزینه‌های توزیع هستند. در حالی که این شرکت‌ها پیش از این با ۳۰۰ فروشنده متفاوت همکاری می‌کردند، برخی از آنها در حال حاضر با استفاده از یکپارچه‌سازی عمودی به دنبال دستیابی مستقیم به مشتریان و روش‌هایی برای فروش محصولات خود هستند. در برخی موارد تولیدکنندگان تصمیم گرفته‌اند خود فروشنده باشند و این توانایی‌ها را در داخل موسسه خود ایجاد می‌کنند. فعالیت‌های زیادی فراتر از جریان ارزش در حال انجام است.

به عنوان مثال شرکت انرژی ان آر جی، که یکی از شرکت‌های ملی انرژی در ایالات متحده است، در تمامی موارد درگیر است و در اواخر نوامبر سال ۲۰۱۱، با هدف کمک به ایالت کالیفرنیا برای برآورده کردن نیازهای روزافزون انرژی خود، شرکت انرژی خورشیدی «سولار پاور پارتنرز» را که یکی از شرکت‌های بزرگ کالیفرنیا است، خریداری کرد. و شرکت «کیو سلز اس ای»، که یک تولیدکننده آلمانی است، در حال حاضر بیشتر به سمت توسعه فعالیت‌های خود گام برداشته است و در حال حاضر در حال ساخت بزرگ‌ترین پارک خورشیدی اروپا است.

آینده این صنعت در چند سال آینده چگونه خواهد بود؟

انرژی خورشیدی در حال حاضر صنعتی نو است. هر چند سال‌ها است که این صنعت ظهور کرده است و ۲۵ تا ۳۰ سال است که پنل‌های خورشیدی ساخته می‌شوند، رشد خود را مدیون شرایط ایجاد شده در ۵ سال اخیر است. شرکت‌های مختلفی در بخش‌های متفاوت جریان ارزش وجود دارد و افزایش کارآیی که ناشی از فعالیت‌های تحقیق و توسعه است، هر روز در حال افزایش است. اما این شرکت‌ها راه بسیار درازی برای پیمودن دارند. این مرحله تا مدتی طول خواهد کشید. اما به محض آنکه اقتصاد ایجاب کند، به منابع جدید الکتریسیته نیاز خواهیم داشت و در این راه باید از همه روش‌ها به ویژه روش خورشیدی استفاده شود. وقتی شواهد رکود موجود باشند، همه شرکت‌ها از جمله شرکت‌های ورشکسته سولیندرا و اورگرین سولار، عقب خواهند کشید. عقیده من این است که این اتفاقات در هر صنعت بالغ طبیعی است. شرکت‌ها و محصولاتی وجود دارند که دوام نمی‌آورند. این موضوع به این معنی نیست که این صنعت در حال نابود شدن است. در مورد شرکت سولندرا، شرایط سیاسی دلیل ورشکستگی بود. اما انرژی خورشیدی به خودی خود سیاسی نیست و یک حقیقت جالب که کمتر شناخته شده است، این است که هزاران پایگاه نظامی در ایالات متحده وجود دارند که از انرژی خورشیدی بهره می‌برند. آنها سعی می‌کنند هزینه‌ها را کاهش دهند، اما تمایل به کسب استقلال در زمینه انرژی نیز بی‌تاثیر نیست.

به نظر شما مهم‌ترین محدودیت‌ها در این زمینه کدامند؟

اصلی‌ترین محدودیت خط‌مشی انحصاری و سنتی است که بر این حوزه حاکم است. من موارد تسهیلاتی زندگی نظیر آب و برق را مقصر نمی‌دانم. موضوع ساختاری است که شکل گرفته است و هیچ آینده‌ای ندارد. اگر تمایل دارید ارتباط برقرار کنید، می‌بایست در بیشتر نقاط، کمیته‌های همگانی فرآیند کاملا شفافی داشته باشند، اما در برخی موارد ممکن است آهسته، دشوار و گران باشند.

اما در برخی موارد، عدم اطمینان در زمینه قوانینی نظیر «پرداخت جایگزین مطلوبیت»۱ مانع رشد می‌شوند. «پرداخت جایگزین مطلوبیت» جریمه نهادهایی است که از

آرپی اس پیروی نمی‌کنند. آر پی اس یک استاندارد فدرال است که به تولید بیشتر انرژی از منابع انرژی تجدیدپذیر دلالت دارد. و با آشفتگی‌های اقتصادی و سیاسی کنونی، عدم اطمینان در مورد این موضوع است که کشورها سیاست‌های خود را چگونه اعمال می‌کنند. عدم اطمینان ریسک را افزایش می‌دهد که سبب افزایش هزینه می‌شود. چالش دیگر این است که در بسیاری از موارد، سرمایه‌گذاران تمایل دارند که شرکت‌ها تعهدات بلندمدتی از سوی مشتریان داشته باشند که محصول آنها را خریداری کنند. اما بستن قراردادهای بلندمدت دشوار است، چراکه آنها اختیار کافی را ندارند. در نتیجه کسب بودجه برای این کارها دشوار است.

قیمت کم گاز طبیعی نیز باعث بروز مشکلاتی می‌شود. آمریکایی‌ها به اطرافشان نگاه می‌کنند و می‌گویند: شاید آنقدرها هم به انرژی خورشیدی و یا هر نوع دیگری از انرژی نیاز نداریم. استدلال آنها نیز این است که ما برای همیشه گاز ارزان قیمت در اختیار داریم. این یک رفتار رایج است و متاسفانه از دید کوته‌بینانه ناشی می‌شود. هزینه‌های پیش رو در انرژی خورشیدی بیشتر از سایر انرژی‌هاست. اما پس از یک بار هزینه کردن دیگر همه چیز تمام می‌شود و دیگر نیازی به هزینه سوخت نیست.

گونه‌های مختلف انرژی با هم ناسازگار نیستند. باید ترکیب خوبی از همه انرژی‌ها داشته باشیم و برای این کار باید سیاستی مناسب اتخاذ کنیم. ما فاقد سیاست انرژی ملی هستیم و به همین دلیل دیدگاهی بلندمدت که از طرف کنگره شکل بگیرد، وجود ندارد و به همین دلیل است که تمرکز من بر روی دولت است.

در سطح دولتی چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟

ما عواملی را که باعث ایجاد بازار مناسب در سطح دولتی می‌شود، به چهار قسمت تقسیم می‌کنیم. نخست قوانین اندازه‌گیری خالص است. اندازه‌گیری خالص به مشتریان اجازه می‌دهد که انرژی تولیدی خود را در زمانی که استفاده نمی‌کنند، به دولت بفروشند و اعتبار دریافت کنند. مورد دوم، قوانین ارتباط درون ساختاری است. اگر در حال ساخت یک سیستم خورشیدی هستید، تمایل دارید که به شبکه وصل باشید. مورد سوم محرک‌ها و پاداش‌هایی نظیر کاهش مالیات‌ها هستند. آیا قابل تحمل هستند؟ و آیا برای تکنولوژی‌های مختلف متفاوتند؟ مورد آخر، ساختارهای پایه هستند. تمام مشتریان در ایالات متحده از صنایع همگانی استفاده می‌کنند و زمانی که تلاش می‌کنند یک سیستم خورشیدی نصب کنند، نوع رابطه آنها با صنایع همگانی و چگونگی ساختارهای پایه می‌توانند مشوق یا محدودکننده باشند.

پیشرفت در هر یک از چهار مورد، در بخش‌های مختلف کشور متفاوت است. به عنوان مثال در زمینه مذاکره درباره ساختارهای پایه، در ابتدا مقاومت‌هایی وجود داشت و پنج، شش سال قبل تنها ۱۰ مورد از پیشروترین صنایع عمومی تصمیم گرفتند از آن استفاده کنند. با افزایش نفوذ در قسمت‌های مختلف در سال‌های اخیر شاهد شکل‌گیری جدید این حوزه هستیم. صنایع عمومی در مورد تاثیر فیزیکی خود بر روی سیستم نگران هستند. با اندازه‌گیری خالص، میزان نوسانات معمول نیز کاهش یافته است. امروزه ۴۶ ایالت در آمریکا به نوعی از اندازه‌گیری خالص استفاده می‌کنند.

تمامی این موارد چالش‌برانگیزند؛ چراکه عمر سیستمی که در ایالات متحده داریم، ۱۰۰ سال است. شیوه شکل‌گیری اقتصاد و محدودیت‌ها و سیاست‌ها در زمینه الکتریسیته نقش مهمی دارند و همه آنها در حاشیه این سیستم فعالیت می‌کنند.

کدام ایالت بهتر عمل می‌کند؟

بی‌شک کالیفرنیا. در لیست بیشترین استفاده کنندگان از انرژی خورشیدی، نیوجرسی در رده دوم قرار دارد؛ چراکه آنها تصمیم گرفته‌اند که دیگر به سوخت‌های فسیلی وابسته نباشند. آنها فضای زیادی برای احداث نیروگاه‌های رایج ندارند و نمی‌خواهند واردکننده باشند یا خطوط انتقالی بیشتری بسازند. برای برخی افراد این موضوع تعجب برانگیز است؛ چراکه نیوجرسی یک ایالت بزرگ صنعتی است و کاربران زیادی دارد؛ اما آنها نسبت به انرژی خورشیدی دید خوبی ندارند.آریزونا نیز گاهی اوقات تعجب همگان را برمی‌انگیزد. البته در آنجا نیز هوا آفتابی است؛ اما مردم این ایالت را ایالتی محافظه‌کار می‌دانند. با این وجود آریزونا از ارزش انرژی خورشیدی از نظر اقتصادی آگاه است. مشکلات آبی یکی از اساسی‌ترین مشکلات مناطق جنوب غرب آمریکا است و سیستم‌های خورشیدی نسبت به سیستم‌های معمول کنونی آب کمتری مصرف می‌کنند. از دید سیاست‌گذاران آریزونا انرژی خورشیدی بیشتر در بلندمدت محتمل است؛ چراکه در بلندمدت می‌توانند سود ناشی از استفاده از انرژی خورشیدی را مجددا در این راه سرمایه‌گذاری کنند.

هر ایالتی با ایالت‌های دیگر متفاوت است؛ اما چهار اصلی که از آن صحبت کردیم در همه آنها صادق‌اند. از خودتان بپرسید: محدودیت‌ها در این مسیر کدامند؟ آیا قوانین دولتی هستند که این محدودیت‌ها را ایجاد می‌کنند؟ شرایط اقتصادی نظیر مالیات چگونه‌اند و آیا در گذر زمان مناسب بوده‌اند؟ اینها مواردی هستند که ‌باید درباره آنها بیندیشیم.

پاورقی

۱- alternative compliance payment: هزینه‌ای که شرکت‌های تامین‌کننده برق باید به ازای هر مگاوات ساعت برق خورشیدی‌ای بپردازند که خود قادر به تولید آن نبوده‌اند تا بتوانند استاندارد سبد انرژی‌های تجدیدپذیر ایالتی را رعایت کنند.