انقلاب محصولات انطباقپذیر برای پاسخگویی به نیازهای روز مصرف‌کنندگان
محصولاتی طراحی کنید که قدیمی نشوند
ماشین «با من بزرگ شو» صرفا یکی از معدود محصولات تجاری امروز است که برای انطابق با نیازهای متغیر کاربران تغییر می‌کند و خود را تطبیق می‌دهد. من به عنوان یک پژوهشگر دانشگاهی و دو همکار مشاورم که سابقه بیش از ۲۰ تحقیق و پژوهش در حوزه توسعه محصولات را دارند، این دسته از محصولات را «محصولاتی که رشد می‌کنند» می‌‌‌نامیم. در سال‌های اخیر تعداد و پیچیدگی چنین محصولاتی بیشتر شده است.
به عنوان نمونه، سیستم‌‌‌عامل‌‌‌های اندروید گوگل و iOS اپل به طور منظم بهروزرسانی می‌‌‌شوند تا قابلیت‌‌‌های جدیدی به گوشی‌‌‌های هوشمند اضافه کنند. تسلا تقریبا هر ماه با ارائه به‌روزرسانی‌‌‌های نرم‌‌‌افزاری عملکرد خودروهای خود را بهبود می‌‌‌بخشد. شرکت صنایع سنگین «جان دیر» می‌تواند بدون تغییر در سخت‌‌‌افزار و صرفا با ارتقای نرم‌‌‌افزار عملکرد کمباین‌‌‌های برداشت محصولش را ارتقا دهد و ویژگی‌‌‌های تازه‌‌‌ای به آنها بیفزاید. سالمندان اکنون می‌توانند با لنزهای عینک تنظیم‌‌‌شونده شرکت «دیپ اپتیکس» از مشکل پیرچشمی تدریجی خلاص شوند. محققان حوزه خدمات درمانی نیز در حال آزمایش دستگاه‌‌‌های کاشتنی مناسب همچون دریچه قلب و فنر برای کودکان هستند که با بدن کوچک بیمار سازگار می‌‌‌شوند و همگام با آن رشد می‌کنند. حتی محتویات این نوشتار هم محصولی است که رشد می‌کند. کاربران می‌توانند از طریق یک جی‌‌‌پی‌‌‌تی آنلاین که در سایت ptgchat.com در دسترس است، اصول این مقاله را در زمینه‌‌‌های گوناگونی به کار بگیرند و به مشاوره‌‌‌هایی دسترسی داشته باشند که مرتب با اطلاعات تازه بهروزرسانی می‌شود.
چنین محصولاتی چه برای شرکت‌ها و چه برای مشتریان پتانسیل عظیمی به همراه دارند. توانایی رشد و تکاملشان می‌تواند عمر مفیدشان را به شدت افزایش دهد، نیاز به جایگزینی‌‌‌شان را حذف کند یا تا مدت‌‌‌ها به تاخیر بیندازد و این فرصت را در اختیار کاربران قرار دهد که با محصولات آشناتر شوند؛ دو عاملی که ارزش مشتری را افزایش می‌دهند. تولید محصولی که نیاز به تعویض یا حذف نداشته باشد، پایداری را ترویج می‌دهد، حافظ انرژی است، انتشار گازهای مضر را کاهش می‌دهد و سرعت انباشت مواد سمی را کندتر می‌کند. محصولات انطباقپذیر، در مقابل محصولاتی که عمدا طوری ساخته می‌‌‌شوند تا زود کهنه شوند، راهی برای خروج از باتلاق زیست‌‌‌محیطی به حساب می‌‌‌آیند. این استراتژی کهنه‌‌‌سازی عمدی اگرچه سودآور است، اما منجر به هدررفت منابع می‌شود و به همین دلیل مصرف‌کنندگان از آنها راضی نیستند. پس محصولاتی که تکامل پیدا می‌کنند این فرصت را برای شرکت‌ها فراهم می‌‌‌آورند که حسن شهرت خود را حفظ کنند و به نفع جیب مصرف‌کنندگان عمل می‌کنند.
با این‌‌‌حال، ساخت محصولی که قابلیت رشد داشته باشد همیشه به سادگی بهروزرسانی نرم‌‌‌افزار نیست. درک خواسته‌‌‌ها و نیازهای کنونی مصرف‌کنندگان به خودی خود کار دشواری است، چه برسد به اینکه شرکت‌ها بخواهند نیازهای ۵ سال یا ۱۰ سال آینده مصرف‌کنندگانشان را پیش‌بینی کنند. چنین کاری مستلزم این است که شرکت‌ها در نحوه طراحی و توسعه محصولات جدیدشان تجدیدنظر کنند. از طرف دیگر، از آنجا که ممکن است ساخت و تعمیر محصولات انطباقپذیر نسبت به محصولات سنتی سخت‌‌‌تر باشد، شرکت‌ها باید راهی پیدا کنند که محصولات جدید، هزینه کلی مالکیت را افزایش ندهند. در مثال نرم‌‌‌افزار هم، به‌روزرسانی‌‌‌های مداوم نرم‌‌‌افزاری می‌تواند کاربران را بترساند که کنترلشان را روی داده‌‌‌های شخصی‌‌‌شان از دست بدهند و در برابر نفوذهای امنیتی آسیب‌‌‌پذیرتر شوند. در نهایت ممکن است کاربران غرق ویژگی‌‌‌ها و عملکردهایی شوند که واقعا نیازی به آنها ندارند و فراتر از خواسته‌‌‌ها و نیازهای واقعی‌‌‌شان است که خود می‌تواند بار ناخوشایندی بر دوششان باشد. با وجود این دغدغه‌‌‌ها، ما معتقدیم محصولاتی که رشد می‌کنند به نفع کسب و کارها عمل خواهند کرد. مدیرانی که از محصولات ثابت به این نوع محصولات رو می‌‌‌آورند، سازمان‌های خود را برای موفقیت در بازاری آماده می‌کنند که رفته‌رفته تاکید بیشتری بر سازگاری، طول عمر و توجه به محیط‌زیست دارد. دوران «استفاده و انهدام» جای خود را به عصر تازه «استفاده و رشد» خواهد داد و به سازمان‌ها اجازه می‌دهد که نیازهای مشتریان و الزامات پایداری را همسو کنند. ما در این نوشتار به بررسی دسته‌‌‌های محصولاتی می‌‌‌پردازیم که همین حالا هم از مزایای این رویکرد بهره‌‌‌منده هستند و با جزئیات شرح می‌‌‌دهیم که سازمان‌ها چگونه می‌توانند تفکر محصولات انطباقپذیر را در استراتژی فعلی شرکت وارد کنند.
روش‌های رشد محصولات
محصولات انطباقپذیر پدیده تازه‌‌‌ای نیستند، اما فناوری مدرن، ساخت آنها را آسان‌‌‌تر کرده است. سی سال پیش، نرم‌‌‌افزارها با یک نسخه نهایی منتشر می‌‌‌شدند، اما امروز محصولات دیجیتالی همچون سیستم‌‌‌عامل‌‌‌ها یا اپلیکیشن‌‌‌های گوشی، می‌توانند فورا با بهروزرسانی تنظیم شوند و بهبود پیدا کنند.
محصولات سخت‌‌‌افزاری، مانند لوازم خانگی هوشمند، می‌توانند به نرم‌‌‌افزارهایی مجهز شوند که در لحظه کاربری‌‌‌شان را تغییر دهد. هر شرکتی که محصولات دیجیتال ارائه می‌دهد، می‌تواند از نرم‌‌‌افزار برای ارتقای محصولات و افزایش طول عمر آنها استفاده کند.
محصولات انطباقپذیر و رشدکننده همین حالا هم انقلابی در عرصه آموزش، اسباب‌‌‌بازی، تجهیزات ورزشی و دیگر بازارها پدید آورده‌‌‌اند. به عنوان نمونه اسباب‌‌‌بازی‌‌‌ها و بازی‌‌‌هایی که به کودکان کدنویسی آموزش می‌دهند، طوری طراحی شده‌‌‌اند که با افزایش مهارت کودکان، سطح تازه‌‌‌ای از ویژگی‌‌‌ها و چالش‌‌‌های سخت‌‌‌تر را برایشان باز کنند. به عنوان نمونه روبات «ماکسی» که برای آموزش کودکان مبتلا به اوتیسم بین ۵ تا ۱۰سال طراحی شده، درس‌‌‌های خود را متناسب با سطح دانش کاربران تنظیم می‌کند. تجهیزات تمرینی تیم‌‌‌های ورزشی و ابزارهای افزایش بهره‌‌‌وری در محیط کار نیز قادرند پیشرفت مشترک چند کاربر را ردیابی کرده و عملکرد خود را با سطح مهارت گروه تطبیق دهند.
مطالعه ما روی بازار محصولات انطباقپذیر که بیش از ۱۵۰محصول از صنایع مختلف را بررسی کرده است، نشان می‌دهد که این محصولات کمک می‌کنند مشتریان به ۷ چالش اصلی غلبه کنند که عمر برخی از این چالش‌‌‌ها به چند دهه می‌‌‌رسد:
۱- تغییرات مرتبط با سن (رشد کودکان): با رشد کودکان، نیاز به محصولاتی که با رشد جسمی و مهارتی آنها سازگار شوند، بیشتر می‌شود.
۲- چالش‌‌‌های مرتبط با سن (کهنسالی): در طرف دیگر طیف، توانایی‌‌‌های افراد مسن (مانند بینایی یا قدرت بدنی) به تدریج کاهش می‌‌‌یابد و این تغییرات به گونه‌‌‌ای است که اغلب تجهیزات موردنیازشان را هم عوض می‌کند.
۳- محدودیت‌های مادرزادی: ممکن است شرایط پزشکی و ناتوانی‌‌‌های جسمی چنین افرادی در طول زمان تغییر کند و به تجهیزات متفاوتی نیاز پیدا کنند.
۴- تمایل به تازگی: مشتریان اغلب از محصولاتی که ثابت و بی‌‌‌تغییر می‌‌‌مانند دلزده می‌‌‌شوند و به دنبال چیزهای جدیدتری می‌‌‌روند.
۵- نیازهای آموزشی متغیر: میزان دشواری و حجم اطلاعات ارائه‌‌‌شده به دانش‌‌‌آموزان باید با سطوح متغیر توانایی آنها مطابقت داشته باشد.
۶- تکامل فناوری: تغییر ویژگی‌‌‌ها و مشخصات فنی محصولات اغلب نیاز به ارتقا یا سازگاری را ایجاد می‌کند.
۷- نیازهای عملکردی متغیر: بسیاری از انواع ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات مستلزم بهبودهای مکانیکی مداوم هستند.
این چالش‌‌‌ها نشان می‌دهند که محصولات قابل رشد و انطباقپذیر نه‌تنها ارزش بیشتری به مشتریان ارائه می‌دهند، بلکه به شرکت‌ها کمک می‌کنند با نیازهای متغیر بازار همگام شوند.
محصولات انطباقپذیر چگونه ساخته می‌‌‌شوند
شرکت‌ها می‌توانند با چهار روش مجزا به چالش‌‌‌های مرتبط با محصولات رشدکننده پاسخ دهند. رویکرد مناسب سازمان شما به تخصص صنعتی، محصول جدید و توانایی‌‌‌های فنی بستگی دارد.
۱- سخت‌‌‌افزار قابل تنظیم
برخی محصولات دارای سخت‌‌‌افزاری هستند که می‌توان آن را با نیازهای کاربران تطبیق داد. به عنوان نمونه ویلچرهایی با پایه‌‌‌های ماژولار قابل تنظیم وجود دارند که می‌توانند همراه با تغییر نیازهای پزشکی و جاگذاری مشتریان، بزرگ‌تر شوند، کوچک‌تر شوند یا دوباره پیکربندی شوند. نمونه دیگر چنین سخت‌‌‌افزارهایی سه‌‌‌چرخه ۴ در ۱ شرکت رادیو فلایر است که می‌تواند از سه‌‌‌چرخه نوزادی، به سه‌‌‌چرخه‌‌‌ای قابل هدایت توسط والدین و سپس سه‌‌‌چرخه‌‌‌ای آموزشی و در نهایت به یک سه‌‌‌چرخه کلاسیک تبدیل شود، تا با توانایی‌‌‌های مختلف سنین رشد کودکان هماهنگ باشد.
۲- نرم‌‌‌افزار پیکربندیشده
برخی محصولات از کاربران یاد می‌‌‌گیرند و خود را برای بهبود تجربه کاربری و هماهنگی با دانش در حال رشد آنها تطبیق می‌دهند. به عنوان نمونه، تجهیزات ورزشی هوشمند، نرم‌‌‌افزاری دارند که به ورزشکاران بازخورد ارائه می‌دهد تا عملکرد خود را بهبود بخشند.
۳- سخت‌‌‌افزار قابل بهروزرسانی
این محصولات برای شخصی‌‌‌سازی و تعمیر طراحی شده‌‌‌اند. به عنوان نمونه سیستم‌های امنیتی هوشمند را در نظر بگیرید که ماژول‌‌‌هایی ارائه می‌دهند تا کاربران بتوانند دستگاه‌‌‌های فیزیکی جدیدی مانند اسکنر اثر انگشت، دوربین‌‌‌های تشخیص چهره و حسگرهای پیشرفته حرکتی را به آن اضافه کنند.
۴- نرم‌‌‌افزار قابل بهروزرسانی
برخلاف نرم‌‌‌افزارهای پیکربندیشده، این نوع نرم‌‌‌افزارها بهروزرسانی می‌‌‌شوند و با گذشت زمان قابلیت‌‌‌های محصولات را بهبود می‌‌‌بخشند. این به‌‌‌روزرسانی‌‌‌ها می‌توانند به درخواست کاربر انجام شوند یا توسط سازنده به دستگاه ارسال شوند. مثل خودروهای هوشمندی که بهروزرسانی نرم‌‌‌افزاری دریافت می‌کنند و ترموستات‌‌‌های هوشمندی که الگوریتم‌‌‌های آنها برای افزایش کارآیی گرمایش و سرمایش تنظیم می‌شود.
در قسمت بعدی، خواهیم گفت چطور می‌توانید این استراتژی‌‌‌ها را در شرکت خود پیاده کنید و به مزیت رقابتی دست یابید.
منبع: HBR
