اکسزنو: کمک به معلولان با استفاده از هوش مصنوعی

مترجم: مریم مرادخانی منابع: Google Startups Google Blog «مایان زیو»، یک عکاس حرفه‌‌‌ای‌ست که به واسطه شغلش، اغلب در سفر بوده. او که دارای معلولیت است و تمام عمرش روی ویلچر گذشته، خیلی تعجب می‌‌‌کرد وقتی می‌‌‌دید که در بسیاری از نقاط جهان، امکانات دسترسی برای افراد کم‌‌‌توان، تقریبا صفر است.

بارها پیش می‌‌‌آمد که وقتی به مقصد می‌‌‌رسید، مثلا لوکیشن عکاسی، استودیو یا هتل‌‌‌ها، می‌‌‌دید که راهی برای عبور ویلچر وجود ندارد. او می‌‌‌گوید: «خاطرات وحشتناکی دارم. بارها پیش می‌‌‌آمد که از قبل درباره هتل تحقیق کرده بودم و همه گفته بودند که دسترسی و امکانات برای معلولین دارد، اما وقتی به آنجا می‌‌‌رسیدم می‌‌‌دیدم که برای ورود به هتل باید پنج پله را طی کنم.»

او که از ناآگاهی جامعه درباره اهمیت دسترسی‌‌‌پذیری معلولان به ستوه آمده بود، تصمیم گرفت با استفاده از تکنولوژی، چاره‌‌‌ای پیدا کند و به این مشکل که گریبان‌‌‌گیر حدود یک میلیارد فرد کم‌‌‌توان در جهان است، پایان دهد. به این ترتیب در سال ۲۰۱۶، پلتفرمی به نام « اکسزنو» (AccessNow) راه‌‌‌اندازی کرد تا جهانی دسترسی‌‌‌پذیرتر و متصل‌‌‌تر خلق کند، دسترسی‌‌‌پذیری را به مردم آموزش دهد و به دولت‌‌‌ها و شرکت‌ها در برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌هایشان در این راستا کمک کند. اپلیکیشن موبایل و نسخه وب اکسزنو به کاربران این امکان را می‌دهد که مکان‌‌‌های قابل دسترس برای معلولین را جست‌‌‌وجو و کشف کنند و به آنها بر اساس طیف گسترده‌‌‌ای از معیارها، امتیاز دهند؛ از جمله امکان عبور ویلچر، در دسترس بودن رمپ و آسانسور، امکاناتی مثل سگ‌‌‌های راهنما، نور و صدا و.... او می‌‌‌گوید: «ما یک بنگاه اجتماعی هستیم که رسالتش، پیشرفت جنبش حقوق معلولین است. به طور خلاصه، ماموریت ما تبادل و ارائه اطلاعات درباره میزان دسترسی‌‌‌پذیری و مناسب‌‌‌سازی مکان‌‌‌ها از طریق پلتفرم و وب‌سایتمان است که به افراد امکان این را می‌دهد که مناسب‌‌‌ترین مکان را بر اساس نیازهای خود، پیدا کنند و موانع را نیز از قبل شناسایی کنند».

این اپلیکیشن که با استفاده از گوگل‌مپ ساخته شده، به کاربران اجازه می‌دهد مکان مقصد خود را جست‌‌‌وجو کنند و بر اساس هوش مصنوعی، اطلاعات دریافتی از کسب و کارها و نظرات کاربران، ببینند آیا مناسب معلولین هست یا نه. مایان می‌‌‌گوید: «تجربیات یک فرد نابینا، ممکن است با تجربه‌‌‌های کسی که از ویلچر استفاده می‌کند فرق داشته باشد. هرچه اطلاعات بیشتری توسط افراد در پلتفرم به اشتراک گذاشته شود، مدل‌های اطلاعاتی ما، بیشتر یاد می‌‌‌گیرند و بهتر می‌توانند پیش‌بینی کنند که آیا مکان مربوطه، متناسب با نیازهای آن فرد هست یا نه.» تکنولوژی اکسزنو، بر اساس آنچه مردم تجربه می‌کنند و به اشتراک می‌‌‌گذارند، الگوهای دسترسی‌‌‌پذیری در دنیا را شناسایی می‌کند. تمام این داده‌‌‌ها توسط افراد تولید می‌شود، بنابراین، هوش مصنوعی این اپلیکیشن به سمت دیدگاه‌‌‌های افراد دارای معلولیت گرایش دارد.  

فضاها با استفاده از نظرات کاربران و بر اساس یکسری فیلترها دسته‌‌‌بندی می‌‌‌شوند که اصلی‌‌‌ترین فیلتر، دسترسی‌‌‌پذیری است. علامت «لایک سبز» یعنی دسترسی کامل، مخروط ترافیک زرد یعنی تا حدی دسترسی‌‌‌پذیر و یک انگشت رو به پایین قرمز یعنی غیرقابل دسترس. تکنولوژی گوگل در نحوه عملکرد این پلتفرم، نقش اساسی دارد.

مایان می‌‌‌گوید: «اکسزنو بر اساس پلتفرم گوگل مپ ساخته شده. ما موانع را شناسایی و اطلاعات مربوط به دسترسی‌‌‌پذیری را به اشتراک می‌‌‌گذاریم و همه این‌‌‌ها از طریق شاخص‌‌‌گذاری، صراحت و شفافیت درباره مشکلاتی انجام می‌شود که بسیاری از مردم نسبت به آنها آگاهی کافی ندارند.»

مایان وقتی شنید که شرکت گوگل از طریق طرحی به نام «شتاب‌‌‌دهنده گوگل برای استارت‌آپ‌‌‌ها» از شرکت‌های نوپا حمایت می‌کند، در فوریه ۲۰۲۱، درخواست داد. او می‌‌‌گوید: «یک فرصت طلایی برای همکاری با گوگل پیش آمده بود. دوست داشتیم یاد بگیریم که از تکنولوژی‌‌‌های گوگل، به بهترین نحو بهره ببریم. ما خیلی نسبت به شرکتمان ذوق داریم چون اولین شرکت در این حوزه هستیم و توانسته‌‌‌ایم با متخصصان نقشه‌برداری، دسترسی‌‌‌پذیری، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، ارتباط بگیریم.» یکی از اهداف این شرکت، ارتقای مدل یادگیری ماشینشان به منظور پیش‌بینی دقیق دسترسی‌‌‌پذیری بر اساس طیف وسیعی از داده‌‌‌هاست. مایان می‌‌‌گوید: «موفقیت برای ما یعنی توانایی ارائه اطلاعات درباره دسترسی‌‌‌پذیری مکان‌‌‌ها در اقصی نقاط جهان. دوست داریم سازمان‌هایی که درصدد ساخت محصولات و خدمات هستند، بتوانند به یافته‌‌‌های ما دسترسی پیدا کنند.»

تیم اکسزنو طی یک دوره آموزشی ۱۰ هفته‌‌‌ای توانست جمع‌‌‌آوری داده‌‌‌ها و فرآیندهای برچسب‌‌‌گذاری خود را ارتقا دهد، سیستم و زیرساخت‌‌‌های فنی خود را با کمک متخصصان گوگل، تایید اعتبار کند و محصولی جدید به نام «اکسز اوت‌‌‌دورز» را زودتر از موعد به اجرا درآورد. مایان می‌‌‌گوید فرصت همکاری با جامعه و رهبران گوگل و ارتباط با سایر کارآفرینان، یک تجربه ارزشمند برای این تیم بوده. در اکسزنو، محصولات با کمک جامعه معلولین، برای آنها و توسط آنها ساخته می‌‌‌شوند. منظور از جامعه معلولین، تمام افرادی‌‌‌اند که دارای ناتوانی هستند و هر کسی که سوالی درباره دسترسی‌‌‌پذیری دارد، از جمله دوستان و خانواده افرادی که از ویلچر استفاده می‌کنند یا والدینی که بچه‌‌‌هایشان را با کالسکه بیرون می‌‌‌برند و ترجیح می‌دهند از پله استفاده نکنند.

مایان می‌‌‌گوید: «ما کاملا کاربر محور هستیم. متعهدیم که همه کارها از نقطه شروع را با کمک جامعه و به شکلی فراگیر انجام دهیم. باید در توسعه نسل بعدی محصولاتمان، این مهم را لحاظ کنیم. تمرکز اصلی ما، استفاده از داده‌‌‌ها به منظور ایجاد ارزش جدید است. استفاده از داده‌‌‌های گوگل به ما این امکان را می‌دهد که ماموریت خود را پیش ببریم.»

او در پایان، ضمن تشکر از گوگل می‌گوید: «شرکت کردن من در طرح گوگل، احساس سهیم بودن منحصر به فردی به من داد که هرگز تجربه‌‌‌اش نکرده بودم.»