علیرضا امیدوار
ساختار رهبری هیات مدیره کماکان در هنگام برگزاری مجامع شرکت‌ها در آمریکا از سوی صاحبان سهام به شدت دنبال می‌شود و برای مدیران، سرمایه گذاران و اعضای مدیریت یک بحث بسیار مهم است. تقاضاها برای یک رییس هیات مدیره مستقل، در فهرست پیشنهادهای سهامداران یک اولویت اساسی است.

ساختار رهبری هیات مدیره و به ویژه آنچه به نقش رییس هیات مدیره و یکی بودن یا مجزا بودن آن با مدیر عامل ارتباط دارد، در تمام دنیا بسیار مهم است. امروز وجود یک رییس هیات مدیره مستقل در بسیاری از ساختارهای هیات مدیره در کشورهای مختلف به امری پذیرفته شده تبدیل شده است.
• در کانادا، ۵۵ درصد شرکت‌ها در بورس تورنتو رییس هیات مدیره مستقل دارند.
• در آلمان، 50 درصد از شرکت‌های بورسی رییس هیات مدیره مستقل دارند.
• در انگلستان بیشترین میزان روسای هیات مدیره مستقل با ۷۶ درصد در بورس Financial Times وجود دارد.
• در آمریکا 20 درصد از شرکت‌های لیست شده S&Pرییس هیات مدیره مستقل دارند.
روندهای رهبری در هیات مدیره
اطلاعات زیر تحلیل روند دو ساختار مختلف از سال 2003 تا 2011 از 500 شرکت S&P می‌باشد و توسط Spencer Stuart انجام شده است.
این آمار نشان می‌دهد تعداد شرکت‌های این لیست در بازار بورس آمریکا که دارای مدیرعامل و رییس هیات مدیره مجزا هستند از سال ۲۰۰۳ به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. همچنین درصد شرکت‌های دارای رییس هیات مدیره غیرموظف مستقل نیز از ۹درصد در سال ۲۰۰۴ به ۲۱درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش پیدا کرده است.
این که چه ساختار رهبری در هیات‌مدیره سودمند است به شرایط شرکت و زمان مشخص بستگی دارد و تحت تاثیر مسائلی مانند کسب‌وکار و محیط نظارتی و همچنین هزینه‌ها، منافع و چالش‌های پیش روی شرکت است.همانطور که در آمارهای بالا نشان داده شد، تمایل به وجود ریاست هیات مدیره و مدیر عامل مجزا کماکان ادامه دارد. در این روند، شرکت‌ها به این مساله توجه می‌کنند که آیا رییس هیات‌مدیره باید بازنشسته شود. برخی شرکت‌ها از روسای هیات مدیره بازنشسته در ترکیب خود استفاده می‌کنند و برخی دیگر رییس پیشین را ترجیح می‌دهند.
موضوعات پیرامون ساختار رهبری هیات مدیره به عنوان بخشی از روند برنامه جانشین پروری، به صورت فزاینده‌ای در اتاق‌های مدیریت مورد بحث قرار می‌گیرد و بحث و گفت‌وگو در این مورد ادامه دارد.