آمادهسازی تیم برای بحران‌های جهانی
وقتی بحران عمیق شد، ناآرامی‌‌‌های مدنی کل کشور را فرا گرفت. جامعه نرمال ترکیه از گذشته زبان ضدآمریکایی داشت. وقتی معترضان نوشابه‌‌‌های کوکاکولا را در خیابان می‌‌‌ریختند و عهد بستند که دیگر محصولات کوکا کولا را مصرف نکنند، این حرف به عمل تبدیل شد. برند کوکا کولا، که یک محصول آمریکایی بود، به نماد دخالت و سرکوب غرب در ترکیه تبدیل شده بود. گالیا مولیناس، مدیر کوکاکولا در واحد کسب و کار ترکیه، قفقاز و آسیای مرکزی، معنای حرکت مردم در ریختن نوشابه‌‌‌ها را درک کرده بود. عملکرد تیم او که بیشترشان هم زن بودند، در هفده ماه گذشته، رکورد زده بود و به رشد خوبی دست یافته بود. مولیناس فردی با سابقه ۲۰ساله در شرکتی درخشان بود که به لبخندهای گرم و دوستانه معروف بود و می‌توانست مدلی برای رهبری ترکیه مدرن باشد. اما در کنار دیگر شرکت‌های آمریکایی، فروش در واحد کسب و کار او، در واکنش به ناآرامی‌‌‌های سیاسی ترکیه، به‌‌‌شدت کاهش یافت. او به‌‌‌خوبی می‌‌‌دانست که موفقیت بی‌‌‌سابقه تیمش، حالا مورد تهدید رویدادهای خارجی قرار گرفته که از کنترل او خارج است.
مولیناس و تیمش، نمونه متقاعدکننده‌‌‌ای هستند که می‌‌‌گویند در محیط کسب و کار جهانی امروز، اتفاقی که در یک کشور یا منطقه از جهان می‌‌‌افتد، می‌تواند اثر سراسری داشته باشد. اگر یک تیم جهانی را هدایت می‌‌‌کنید، این احتمال وجود دارد که تجربه‌‌‌ای مشابه «ریختن نوشابه روی زمین توسط مردم» را مشاهده کنید. بازارهای جهانی به هم متصل، که همه ما در آن زندگی و کار می‌‌‌کنیم، فاکتورهای مهمی در ایجاد مجموعه‌‌‌ای مداوم از بحران‌های کوچک‌تر هستند و گوشزد می‌کنند که رهبری سازمانی، جهانی است. هر کس منکر این موضوع شود، باید به پاندمی کرونا در ۲۰۲۰ ارجاعش داد که یک بحران کاملا جهانی ایجاد کرد و علاوه بر زندگی‌میلیون‌‌‌ها نفر که ناگهان مجبور به دورکاری شدند، روابط ژئوپلیتیک را هم تحت‌تاثیر قرار داد، چون کشورها متناوبا بر سر به دست آوردن منابع، یا مشارکت می‌کردند یا رقابت.
در قرن گذشته، تیپ اونیل، سیاستمدار برجسته اهل ماساچوست، جمله معروفی داشت: «سیاست تماما محلی است.» او معتقد بود هر اتفاقی که در جوامع کوچک می‌‌‌افتد، برای دولت بزرگ‌تر دارای اهمیت است. امروز، جمله دقیق‌‌‌تر این است که بگوییم «رهبری تماما جهانی است.» دانستن اینکه مسائل جهانی چگونه بر حساسیت‌‌‌های داخلی اثر می‌‌‌گذارند، کلید کار است. مهم نیست قلمرو شما چقدر محلی باشد، باید از مسائل جهانی فعلی اطلاع داشته باشید و ظرفیت‌‌‌های جدید در واکنش به بحران‌هایی که منشأ جهانی دارند و ممکن است بر سازمان شما اثر بگذارند، ایجاد کنید. جهانی بودن و محلی بودن تابع یکدیگرند.
ووکا: روش زندگی ما
در عصر جهانی شدن، شرکت‌ها باید در دنیایی با ویژگی‌‌‌های ووکا (VUCA) فعالیت کنند. ووکا مخفف تزلزل (Volatility)، عدم‌قطعیت (Uncertainty)، پیچیدگی (Complexity) و ابهام (Ambiguity) است و اصطلاحی است که کالج نظامی آمریکا برای توصیف محیطی که سران ارتش باید در آن فعالیت کنند استفاده می‌کرد. این اصطلاح امروز برای شرایطی مثل اختلال در بازار، بلایای طبیعی یا بحران سلامت عمومی به کار می‌رود.
تزلزل: توصیف‌‌‌کننده یک وضعیت تغییر مداوم است که دینامیک، ناگهانی و سریع اتفاق می‌‌‌افتد. معترضانی که کوکاکولا به زمین می‌‌‌ریختند، یک چالش غیرمنتظره برای این شرکت ایجاد کرده بودند و هیچ‌کس نمی‌توانست چنین چیزی را از قبل پیش‌بینی کند. مثال دیگر، می‌تواند نوسان قیمت بعد از کمبود عرضه در پی یک بلای طبیعی یا اتفاقی مثل شیوع کرونا باشد.
عدم‌قطعیت: به پیش‌بینی‌ناپذیر بودن تغییرات ناگهانی و سریع اشاره دارد که پیش‌بینی رویدادها و آمادگی برای آنها را دشوار می‌کند. مولیناس می‌‌‌دانست که ناآرامی سیاسی بر فروش کوکاکولا تاثیر می‌‌‌گذارد و با اینکه در نهایت باید این شرایط را جبران می‌کرد، اما نمی‌توانست مطمئن باشد تغییراتی که ایجاد می‌کند، درآمد آنها را افزایش دهد.
پیچیدگی: عبارت است از موقعیت‌‌‌هایی که ابعاد متعدد دارند و حجم آنها، شرایطی را ایجاد می‌کند که کنترل آن اگر غیرممکن نباشد، خیلی سخت است. در سال ۲۰۱۳، مولیناس مدیریت منطقه‌‌‌ای را بر عهده داشت که هشت کشور در آسیای‌مرکزی به اضافه ترکیه را دربرمی‌‌‌گرفت. هر تغییری که او و تیمش ایجاد می‌کردند، ممکن بود مجموعه‌‌‌ای از تیم‌‌‌های محلی غیرمتمرکز، بازارها، مصرف‌کننده‌‌‌ها، رهبران منطقه‌‌‌ای، سنت‌‌‌های فرهنگی و همچنین تصمیم‌‌‌ها و دینامیک‌‌‌های دفاتر مرکزی استانبول را تحت‌‌‌الشعاع قرار دهد.
ابهام: به موقعیت‌‌‌هایی اشاره دارد که فرد در آن با «مجهول نامعلوم» مواجه می‌شود و روابط علی- معلولی واضح نیستند. در سال ۲۰۱۳ مولیناس نمی‌توانست بفهمد تصمیم‌‌‌هایی که توسط مدیریت در استانبول گرفته می‌شود، چطور می‌تواند بر بازارهای محلی در آذربایجان یا ازبکستان اثر بگذارد. به طور مشابه، جزئیات بازار محلی در ارمنستان و قزاقستان، به دلیل فاصله جغرافیایی زیادی که با استانبول دارند، مجهول نامعلوم بود.
این چهار ویژگی در کنار هم که دنیایی را تشکیل می‌دهند که رهبران کسب و کار امروز باید در آن فعالیت کنند، یک بشکه باروت برای بحران‌های دوره‌‌‌ای محسوب می‌‌‌شوند. سقوط بازار، بلایای‌طبیعی، بحران سلامت عمومی و نارضایتی‌‌‌های اجتماعی، بحران‌های پیش‌بینی نشده‌‌‌ای هستند که رهبران کسب و کار در سراسر جهان باید خود را برای آن آماده کنند.
آمادگی یعنی نگرانی‌های شما باید فراتر از تیم، بازار یا صنایع شما باشد. این موضوع به مهارت‌‌‌هایی نیاز دارد که در بخش‌‌‌های بعدی به آن می‌‌‌پردازیم.
