کسبوکار پایدار
نارضایتی دامداران هلندی از طرح اقلیمی دولت
از آنجا که انتشار کربن با محدودیتهای قانونی مواجه است، دولت هلند برای مشکل آلودگی خود، به راهحل جدی رسیده است. این کشور میخواهد یکسوم تعداد دامهای خود را کم کند و آنها را از دامداران بخرد تا تولید را کم کند و بتواند انتشار گازهای گلخانهای را تا سال ۲۰۳۰ به نصف برساند. دامداران و کشاورزان هلندی از این تصمیم ناراضی هستند. از وقتی این طرح در ماه ژوئن اعلام شد، آنها مراکز توزیع سوپرمارکتی را تحریم کردهاند، جادهها و ایستگاههای راهآهن را بستهاند و جلوی خانه وزیری که مسوول این برنامه است، زباله ریختهاند. تاکنون دهها نفر به دلیل این اقدامات دستگیر شدهاند. بارت کمپ، یکی از این دامداران است که گوسفند پرورش میدهد و جنبش اعتراضی را سازماندهی کرده است. او میگوید: «سیاستمداران با واقعیت زمینهای ما فاصله دارند. آنها قانون پشت قانون وضع میکنند تا اداره مزرعه را غیرممکن کنند.» کمپ اضافه میکند که طبق قانون جدید، نیمی از کشاورزان و دامداران اطراف خانه او مجبور میشوند تا سال ۲۰۳۰ کسبوکار خود را تعطیل کنند. این سروصداها نشان میدهد که انتشار زیاد نیتروژن به اندازه انتشار کربن که بیشتر در مورد آن میشنویم، به مشکل فوری برای دولتها تبدیل شده است؛ چون استانداردهای محیطزیستی از طرف قانونگذاران و دادگاهها سختگیرانهتر میشود.
اتحادیه اروپا در ماه آوریل قانون ضدآلودگی را تصویب کرد تا با انتشار نیتروژن، سولفور و دیگر گازهای آلودهکننده مقابله کند. فرانس تیمرمانس، کمیسیونر اقلیمی اتحادیه اروپا در این مورد میگوید: «انتشار گازهای گلخانهای در اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۵۰ باید به صفر برسد و فعالیتهای اقتصادی دیگر نباید دلیل اصلی آلودگی هوا، آب و محیطزیست باشند. به همین دلیل است که در مورد خنثیسازی اقلیمی صحبت میکنیم، نه صرفا خنثیسازی کربن.» بلژیک هم اجرای طرحهایی را در این زمینه شروع کرده است و قصد دارد قبل از اینکه بحرانی مشابه هلند شکل بگیرد، ابتدا زمینهای کشاورزی کوچکتر را بخرد. دولت ائتلافی ایرلند هم اخیرا توافقی را امضا کرده است تا انتشار گازهای گلخانهای کشاورزی را تا سال ۲۰۳۰ به میزان یکچهارم کاهش دهد.
اقدام دولت هلند، در نتیجه تصمیمی است که دیوان عالی این کشور در سال ۲۰۱۹ اتخاذ کرد و طبق آن هیچگونه مجوزی برای انتشار نیتروژن نباید داده شود؛ چون این کشور متهم شده که قوانین حفاظت از طبیعت اتحادیه اروپا را نقض کرده است. پروژههای ساختمانسازی بزرگ و تجاری، به همین دلیل مدتهاست که منتظر مجوز هستند و دریافت مجوز آنها به کاهش انتشار در پروژههای دیگر بستگی دارد. طبق اعلام آژانس سلامت عمومی، زمینهای کشاورزی هلند عامل انتشار حدود ۴۱درصد نیتروژن در این کشور هستند. هلند تقریبا به اندازه جمعیت انسانی خود، خوک و گاو پرورش میدهد؛ یعنی ۲/ ۱۵میلیون رأس.
مارک روت، نخستوزیر هلند میگوید: «میدانیم که این قانون اثرات قابلتوجهی بر کشاورزان خواهد داشت؛ اما متاسفانه گزینه دیگری نداریم. مجبوریم میزان انتشار کربن را کاهش دهیم.» او ۳/ ۲۴ میلیارد یورو برای کمک به این برنامه در نظر گرفته است که بخشی از آن به خرید اجباری زمینهای کشاورزی اختصاص خواهد یافت. دولت دامداریها را هم میخرد تا انتشار آمونیاک را کاهش دهد. تعداد دامداریها از ۶۵۰۰ واحد در سال ۲۰۱۱ به ۳۴۰۰ واحد در سال گذشته کاهش یافته است. حالا دولت خواهان کاهش ۳۳درصد دیگر گلههای دام در سطح ملی شده و به مقامات استانی یکسال زمان داده است تا طرحهای پیشنهادی خود را برای این موضوع ارائه کنند. در ماه ژوئن، دولت نقشهای را منتشر کرد که نشان میداد کشاورزی تقریبا در بیش از ۱۶۰منطقه طبیعی تعطیل خواهد شد.
ویتس سونما از سازمان کشاورزان LTO که ۳۰ هزار عضو دارد، میگوید: «این نقشه مثل بمب صدا کرد. کشاورزانی از نسلهای مختلف میگویند مزارع آنها در منطقه کاهش انتشار ۷۵ تا ۹۵درصدی قرار گرفته است. حس خشم، ناامیدی و سرخوردگی در میان اعضای جامعه کشاورزی به بیشترین حد خود رسیده است.» او میگوید این بخش نهایتا بتواند تا ۴۰ درصد کاهش انتشار را محقق کند و صنایع دیگر سهم بزرگتری در این میان دارند. اما سونما معتقد است کشاورزان میتوانند نوآوری داشته باشند تا اثر این بحران را کم کنند. ادوندن برگ که خانوادهاش بیش از یکقرن است در نزدیکی روتردام کشاورزی کردهاند، جلودار این جریان است. او با سرمایهگذاری ۱۵۰هزار یورویی برای تولید کود غنی از نیتروژن، با استفاده از روباتهایی که کودها را جمعآوری و فیلتر میکنند، انتشار گازهای آلودهکننده در دامداریهایش را تا ۷۰درصد کاهش داده است. کل ضایعات دامداری او حالا به عنوان کود مورد استفاده قرار میگیرد. فقط ۱۰درصد کشاورزان و دامداران هلندی از این تکنولوژی استفاده میکنند، اما وندن برگ میگوید حمایت دولت از چنین نوآوریهایی میتواند خیلی ارزانتر از خرید اجباری زمینها باشد. به عقیده او «ما به رویکرد پایین به بالا نیاز داریم؛ نه رویکرد بالا به پایین.»