چهار نیروی محرکه نوآوری چین
نوآوری حرف اول را میزند و بهویژه در دوران پاندمی چینیها برای حفظ قدرت اقتصادی خود و افزایش فعالیتهای کارآفرینی آنلاین، نوآوری را تشدید کردهاند. اما وقتی درباره کشور بزرگی مثل چین صحبت میکنیم، باید اشاره کنیم که مثل سیلیکون ولی آمریکا، این کشور هم منبع قطبهای مختلف نوآوری است که همه آنها مجموعه مهارتهای تخصصی خودشان را دارند.
سیاستهای دولت چین که هدفش حفظ رشد و رقابتپذیری است، از چند سال پیش بر تبدیل تولید ارزان و بیکیفیت، به «نیروگاه نوآوری» متمرکز شده است.
نوآوری معمولا در جوامع شهری که دانشگاههای خوب، مراکز تحقیقاتی و سرمایهگذاری پربار دارند، توسعه مییابد. سیلیکون ولی از دل استنفورد و دانشگاه کالیفرنیا بیرون آمد. بهطور مشابه، آکادمی علوم و دانشگاههای شینگهوا و پکینگ چین هم نقشی اساسی در تحول این کشور و تبدیل آن به یک قطب نوآوری ایفا کردهاند. البته، به جز خود پکن و تا حدی شانگهای، نوآوری در چین تقریبا یک فرآیند بالا به پایین و تحت نظارت دولت است.
در نتیجه، دولت محلی نقش مهمی در این فرآیند دارد. به عنوان مثال، در شانگهای، دولت چند سال پیش سیاستی را تصویب کرد تا ۶۰ درصد ضرر سرمایهگذارانی را که در استارتآپهای نوپا سرمایهگذاری میکنند، جبران کند. در سال ۲۰۱۴ دولت در پکن، ۳/ ۶ درصد بودجه خود را صرف علم و تکنولوژی کرد که بیش از هر شهر دیگری در چین بوده است.
نیروی محرکه دیگر، بخش کسبوکار است. در سال ۲۰۱۴ بنگاههای صنعتی شنزن، در مجموع رقم قابل توجه ۲۱ میلیارد دلار در بخش تحقیق و توسعه سرمایهگذاری کردند.
بر اساس نظرسنجی سالانه «نوآوری صنعت تکنولوژی» شرکت KPMG، اگر شرکتهای جهانی مثل ادوبی، آلفابت، اپل، eBay، فیسبوک، اچپی و اوراکل را که در آمریکا متولد شدهاند، کنار بگذاریم، چهار شهر بزرگ چین، یعنی پکن، شانگهای، هنگ کنگ و شنزن، جزو ۲۰ قطب برتر نوآوری تکنولوژی دنیا محسوب میشوند. در این نظرسنجی بیش از ۸۰۰ رهبر جهانی در صنعت تکنولوژی، از ۱۲ کشور دنیا شرکت کردهاند که ۱۱۰ نفر آنها از چین بودهاند. همچنین این نظرسنجی نشان میدهد پکن و شانگهای، جزو ۱۰ قطب نوآوری تکنولوژی برتر دنیا هستند. در سطح کشوری هم، چین از نظر پایبندی به توسعه تکنولوژیهای ویرانگر اثرگذار در سطح دنیا، بعد از آمریکا رتبه دوم را دارد و در رقابت تنگاتنگ با هند است.
پکن
شرکتهای نوآور پکن، به دلیل پیشرفتهایی که در رایانش کوانتوم، هوش مصنوعی، دادههای بزرگ و ۵G به دست آوردهاند به شهرت رسیدهاند. این شهر همچنین میزبان کسبوکارهای توسعه نرمافزار و پلتفرمها است که پایتخت چین را به یکی از پیشتازان جهان در این حوزهها تبدیل کرده است.
این پیشرفتها در حدی است که چینیهایی که در دانشگاههای آمریکا فارغالتحصیل شدهاند، تصمیم گرفتهاند به جای سیلیکون ولی، استعدادهای خود را در داخل کشور به کار بگیرند. ظرفیتهای دادههای بزرگ که یک بازار متمرکز از سرمایهگذاری و فرصتهای کاری عالی است، از جمله دلایلی است که باعث بازگشت استعدادها به داخل چین شده است.
به عنوان مثال، پلتفرم رایانش ابری EasyStack که در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد، یکی از برجستهترین نوآوریها در «پارک علم ژونگگوانچن» است و جلوهای از نوآوری مستقل محسوب میشود. این شرکت در شش سال گذشته، از یک تیم کوچک ۹نفره، به یک محصول ابری حرفهای تبدیل شده و در حال حاضر حدود ۴۰۰ نفر نیرو دارد.
شانگهای
شانگهای یکی از بزرگترین شهرهای آسیا محسوب میشود که مثل پکن جزو ۱۰ شهر برتر دنیا از نظر نوآوری تکنولوژیک است و در سال ۲۰۲۰ اعلام شد قرار است طرحهایی برای افزایش ظرفیت زیرساخت شبکه اطلاعات و تسریع توسعه شهر هوشمند از طریق پوشش اینترنتی ۵G در این شهر اجرایی شوند. شانگهای در تلاش برای توسعه امنیت و نظارت، طرح آزمایشی یک پروژه تکنولوژی تشخیص چهره را با موفقیت و البته به صورت جنجالی شروع کرده است. در ژانویه ۲۰۲۰ چین اخباری را مبنی بر استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره برای مبارزه با مواد مخدر منتشر کرد.
هنگ کنگ
هنگ کنگ به عنوان منطقهای لقب گرفته که به خاطر ارتباطپذیری اقتصادی رو به پیشرفت خود، قطب کلیدی توسعه شهر هوشمند محسوب میشود. رشد تکنولوژی مالی (فینتک)، تکنولوژی زیستی (بایوتک)، و هوش مصنوعی در هنگ کنگ، تلاشهای نوآوری را در این منطقه بیشتر کرد و محیط بانکداری دیجیتال را پرورش داده است. دولت هنگکنگ حمایت جدی از ترویج اکوسیستم کارآفرینی دارد و از اهرم نظام مالی بینالمللی رشدیافته و همچنین بخش لجستیک پیشرفته این شهر برای ایجاد تفاوت واقعی استفاده میکند.
شنزن
نوآوری سریع در بخشهای تولید صنعتی این شهر در حال پیشروی است که از سختافزار نیمهرساناها تا سیستمهای کامپیوتری تعبیهشده و هوش مصنوعی را دربرمیگیرد.
یکی از اعضای KPMG میگوید: «شنزن که یک قطب تکنولوژی در حال پیشرفت است، محیط بازار تکاملیافتهای دارد که از رشد شرکتهای تکنولوژی عمیق حمایت میکند.»
دفاتر نامهای بزرگ در صنعت تکنولوژی چین، مثل تنسنت، BGI، BYD، ZTE و هوآوی در این شهر واقع شده که در لیست برترین قطبهای نوآوری تکنولوژی رتبه ۱۷ را دارد. جامعه شنزن نوآوریمحور است و به مرکز جذابی برای کسبوکارهای جدید که میخواهند وارد اقتصاد دیجیتال شوند، تبدیل شده است.