درسهایی از موفقیت مدیریت بحران کرونا در تایوان
شیوع فراگیر ویروس کرونا در چین پیش از آغاز سال نوی چینی اتفاق افتاد، درست در زمانی که میلیونها چینی و تایوانی در حال گذراندن تعطیلات خود در مسافرت بودند. سوال اساسی این است: تایوان چه کرد که توانست از مردم خودش مراقبت کند؟ آیا این قدمها میتواند برای محافظت از مردم کشور ما نیز مفید باشد؟
آقای دکتر وانگ، مسوول سیاستگذاری سلامت دانشگاه استنفورد و استاد بخش اطفال دانشکده پزشکی استنفورد که علاوه بر مدرک پزشکی تخصص اطفال، دکترا در رشته تحلیل سیاستگذاری را هم دارد، این موفقیت کشور خود را مرهون بهکارگیری تکنولوژیهای جدید و برنامه جلوگیری از شیوع قدرتمندی میداند که در سال ۲۰۰۳ برای مقابله با سارس بهکار گرفته شد.
او میگوید دولت تایوان در آن زمان مرکز ملی فرماندهی سلامت را راهاندازی کرد و این مرکز تبدیل به قسمتی از مرکز مدیریت بلایا و بحرانهای تایوان شد. مرکزی که به صورت متمرکز روی واکنش سریع در مقابل شیوع گسترده بیماریها و با هدف انجام اقدامات اجرایی بهعنوان مسوول فرماندهی برای برقراری تعاملات مستقیم در این خصوص فعالیت میکند. این سیاستها و اقدامات فراتر از صرف کنترل مرزها بودند، چون تشخیص داده شد کنترل مرزها به تنهایی کافی نخواهد بود. با توجه به گسترش ادامهدار ویروس کرونا در تمام دنیا، شناسایی اقداماتی که به سرعت در تایوان انجام گرفته و همینطور مطالعه اثربخشی این فعالیتها بر جلوگیری از گسترش اپیدمی در مقیاس بزرگ میتواند برای سایر کشورها بسیار آموزنده و مفید باشد.
برخی از این اقدامات شامل کنترل مرزهای هوایی و دریایی، شناسایی موارد ابتلا به کرونا با بهکارگیری دادههای بزرگ و فناوریهای جدید، قرنطینه افراد مشکوک، آموزش و اطلاعرسانی همگانی به موازات مبارزه با محتواهای اشتباه آموزشی، مذاکره با سایر کشورها و تدوین سیاستهای لازم برای مراکز آموزشی و کسبوکارهای مختلف میشود. تایوان در ابتدا برای آغاز فرآیند تحلیل دادهها، بانک اطلاعاتی بیمه ملی سلامت خود را با بانکهای اطلاعاتی مرتبطی نظیر دادههای مهاجرت یکپارچه کرده است. این موضوع به آنها اجازه داده تا با تولید هشدارهایی در لحظه(real time) نسبت به شناسایی افراد در هنگام ویزیت بالینی براساس سابقههای سفر و علائم آنها اقدام کنند. چین تایپه همچنین از اسکن کدهای QR ،گزارشهای آنلاین سابقه سفر و علائم سلامت برای طبقهبندی مسافرانی با احتمال وجود عفونت، براساس مبدأ پرواز و تاریخچه مسافرت ایشان در ۱۴ روز گذشته استفاده کرده است. به همین منظور افرادی که در ۱۴ روز گذشته به مناطق پرخطر سفری نداشتند برای تسهیل مهاجرت و جابهجایی، از طریق پیامک گذر مرزیای را براساس اظهارنامه سلامت دریافت کردند. افرادی که به مناطق پرخطر سفر کرده بودند نیز در خانه قرنطینه شدند و حتی برای حصول اطمینان از اینکه آنها در مدت لازم از خانه بیرون نمیروند گوشیهای موبایلشان رهگیری شد. دولت همچنین خط ویژه رایگانی را برای شهروندان اختصاص داد تا علائم مشکوک بیماری خودشان یا دیگران را از طریق این خط گزارش کنند. هر چه این بیماری به جلوتر میرفت دولت نیز به شهرهای بیشتری دستور میداد تا برای جلوگیری از مسدود شدن خط اصلی، خطوط ویژه اختصاصی برای خود راه اندازی کنند.
ممکن است برخی بگویند از آنجا که تایوان کشور بسیار کوچکی است (حدود ۱۹ برابر کوچکتر از تگزاس) تجهیز آن در هنگام مواقع بحران امری سادهتر است. اگرچه در همین حال باید در نظر داشت که تایوان به دلیل نزدیکی به کشور چین در خطری بزرگ قرار داشته، ۸۵۰ هزار نفر از شهروندان تایوانی اقامت سرزمین اصلی چین را دارند و ۴۰ هزار نفر دیگر از ایشان در کشور چین کار میکنند. شاید بد نباشد اگر بدانیم تایوان تنها در سال گذشته ۲۷ میلیون و یکصد هزار نفر بازدیدکننده از چین داشته است. وقتی سازمان بهداشت جهانی(WHO) در ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۹ از بیماری ناشناختهای در ووهان چین خبر داد، مقامات تایوان به سرعت شروع به بررسی تب و سایر علائم عفونت در مسافران پروازهای مستقیم از مبدأ ووهان قبل از پیاده شدن آنها از هواپیما کردند. با گذشت تنها چند روز، در پنجم ژانویه ۲۰۲۰ اقدامات مقامات تایوانی گسترش پیدا کرد و هر فردی که در ۱۴ روز گذشته به ووهان سفر کرده بود، در صورت داشتن تب یا علائم عفونت تنفسی در هنگام ورود مورد بررسی دقیق قرار گرفت. افراد مشکوک از نظر ابتلا به ۲۶ ویروس مختلف نظیر سارس (SARS) و سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS) آزمایش شدند. اگر در بین این افراد فردی علائمی از بیماری داشت قرنطینه میشد و در صورت نیاز برای درمان در بیمارستان بستری میشدند.
یکی از همکاران دکتر وانگ، دکتر بروک، پژوهشگر دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا میگوید آمریکا میتواند درسهای زیادی را از تجربه فوقالعاده موفق تایوان برای مدیریت بحران ویروس کرونا بیاموزد. به عقیده دکتر بروک در این راه شفافیت امری حیاتی است و بهتر است مقامات رسمی برای کاهش التهاب و نگرانی عمومی مردم ارتباطات و تعاملات پیدرپی با آنها داشته باشند. دکتر بروک ادامه میدهد: «تایوان توانست با دایر کردن مرکز فرماندهی فیزیکی برای تسهیل تعاملات سریع، حتی از سرعت گسترش این اپیدمی خطرناک پیشی بگیرد» مرکز فرماندهی قیمت ماسکهای تنفسی را در کل کشور تعیین میکرد و این اختیار را داشت که از محل بودجههای دولتی و با بهکارگیری نیروهای نظامی برای افزایش تولید ماسک اقدام کند. به همین دلیل در ۲۰ ژانویه (ظرف مدت ۲۰ روز) تایوان اعلام کرد که آنها ۴۴ میلیون ماسک جراحی، 9/ 1 میلیون ماسکN95 و ۱۱۰۰ اتاق ایزوله فشار منفی را در اختیار دارند.
کشورهای بزرگ درگیر با این بحران باید با الگوبرداری از سیاستهای موفق در این زمینه اقدامات لازم را بدون هیچ معطلی در پیش بگیرند.