به‌طور کلی، رفاه دارای پنج عنصر کلیدی است که سه تا از آنها با بحث شادی پیوند خورده و عبارت است از: احساسات مثبت، معنا و تعهد، دو عنصر دیگر نیز شامل روابط و دستاوردها می‌شود. بنابراین موضوع اصلی روانشناسی مثبت، نه شادی بلکه رفاه است. چندی پیش، دانشمندان موسسه گالوپ با همکاری تعدادی از اقتصاددانان، روانشناسان و سایر دانشمندان، پروژه‌ای را برای سنجنش سطح رفاه و تاثیر آن بر شادی مردم در بیش از ۱۵۰ کشور جهان آغاز کرده‌اند. در این پروژه، صدها سوال درباره بهداشت، ثروت، روابط، مشاغل و نگرش‌های شخصی و گروهی افراد در میان بیش از ۹۰ درصد کل جمعیت جهان مطرح شد و پس از جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، نتایج در قالب پنج نوع رفاه اصلی طبقه‌بندی شد که عبارت بودند از:

• رفاه شغلی: اینکه شما تا چه میزان شغلی را که هر روز انجامش می‌دهید دوست دارید؟

• رفاه اجتماعی: میزان روابط و پیوندهای قوی با دیگران و عاشق زندگی خود بودن

• رفاه مالی: مدیریت موثر زندگی اقتصادی

• رفاه جسمی: داشتن وضعیت سلامتی مناسب و برخورداری از انرژی کافی برای انجام کارهای روزمره

• رفاه عمومی: احساس تعهد و تعلق شما نسبت به محیط اطراف و محل زندگی خود

بررسی‌ها و نتیجه‌گیری‌های موسسه گالوپ حکایت از آن دارند درحالی‌که ۶۳ درصد افراد مورد مطالعه حداقل در یکی از این حوزه‌ها دارای رفاه بوده‌اند، فقط ۷ درصد از آنها در هر پنج حوزه احساس رفاه داشته‌اند. واقعیت تکان‌دهنده و هشداردهنده در این میان عبارت است از اینکه، فقدان یا کمبود رفاه در هر کدام از این پنج حوزه می‌تواند تاثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی و بازدهی فرد در فعالیت‌های روزمره‌اش داشته باشد و از سطح و عمق شادی‌اش بکاهد. به عبارت دیگر شادی حقیقی و عمیق، فقط هنگامی به دست می‌آید که فرد در تمام پنج جنبه فوق دارای احساس رفاه مطلوب باشد.

همان‌طور که در بررسی‌های جامع موسسه گالوپ نیز تاکید شده است، کلیدی‌ترین عنصر از میان عناصر پنج‌گانه رفاه، رفاه شغلی و کاری است که با احساس مثبت و دوست داشتن شغل افراد گره خورده و همان چیزی است که در هویدا ساختن گوهر درون مورد توجه فراوان بوده است. نکته جالب در این میان آنکه تنها ۲۰ درصد پاسخ‌دهندگان به پرسش‌های مطرح شده درباره دوست داشتن شغل در تحقیق موسسه گالوپ یک «بله قوی و مطمئن» اعلام کرده‌اند. اهمیت خاص و کلیدی رفاه شغلی از آنجا سرچشمه می‌گیردکه بسیاری از ما، بخش عمده ساعات بیداری‌مان را صرف آن چیزی می‌کنیم که از آن با عناوینی چون «شغل»، «حرفه»، یا «کار» یاد می‌شود و وای به حال کسانی که در پاسخ به میزان رفاه خود درباره چیزی که بیشتر وقت‌شان را در طول روز به خود اختصاص می‌دهد، پاسخ‌های ناامیدکننده‌ای می‌دهند چرا که چنین خلأ و کمبودی باعث تحت‌الشعاع قرار گرفتن سایر جنبه‌های رفاه فرد می‌شود. بررسی‌ها نشان داده که افرادی با رفاه شغلی بالاتر دوبرابر بیشتر از کسانی که رفاه شغلی مطلوبی ندارند، در زندگی‌شان شاد هستند. چه بسیار افرادی که به‌رغم برخورداری از سطوح بالای رفاه اجتماعی، مالی، جسمی و جمعی به خاطر فقدان رفاه شغلی دچار افسردگی و استرس می‌شوند و پس از مدتی سایر انواع رفاه خود را از دست می‌دهند.

 (ادامه دارد)

alavitarjomeh@gmail.com