اداره تصفیه امور ورشکستگی چگونه فعالیت می‌کند؟

اما در برخی از شهرها مانند تهران و اصفهان و برخی شهرهای بزرگ دیگر، اداره‌ای به نام اداره تصفیه امور ورشکستگی تاسیس شده است که به‌طور تخصصی و حرفه‌ای وظایف مدیر تصفیه را انجام می‌دهد. به معنای دیگر با یک سازمان‌دهی مشخص به امور تاجر ورشکسته رسیدگی می‌شود. برابر با ماده ۸ قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب ۱۳۱۸، همین که حکم ورشکستگی قابل اجرا شد رونوشت حکم به اداره تصفیه و اداره ثبت محل فرستاده می‌شود. اداره تصفیه نیز زیر نظر یک رئیس که سمت قضاوت دارد، فعالیت می‌کند و از زمانی که پرونده به‌صورت خودکار به این اداره ارسال شد، اداره فعالیتش را آغاز می‌کند.

  وظایف اداره تصفیه امور ورشکستگی چیست؟

براساس ماده ۱۳ قانون فوق، همین که حکم ورشکستگی قابل اجرا شد و رونوشت آن به اداره تصفیه رسید، آنها صورتی از اموال ورشکسته تهیه می‌کنند و اقدامات لازمه‌ را از قبیل مهر و موم برای حفظ آنها به عمل می‌آورند. ورشکسته نیز مکلف است اموال و دفاتر خود را به اداره تصفیه معرفی کند و تحت اختیار بگذارد وگرنه به مجازات از سه تا شش‌ماه زندان محکوم خواهد شد. اما اگر ورشکسته فوت کرده یا فراری باشد، ورثه، شرکا و خدمه و متصدیان امور و کلیه اشخاصی که به نحوی از انحاء در اموال ورشکسته تصرف و‌ دخالت دارند، این تکلیف را خواهند داشت وگرنه به همین مجازات خواهند رسید. اداره تصفیه امور ورشکستگی اشخاص نامبرده را از این تکلیف آگاه می‌کند و نسبت به مجازاتی که برای خودداری آنها معین شده تذکر می‌دهد.همچنین اداره مذکور، اقدام به بستن و مهر و موم کردن انبارها، مغازه‌ها، کالا و کارخانه‌ها می‌کند. البته در این باره یک استثنا نیز وجود دارد. اگر اداره تصفیه به این نتیجه برسد که شرکت می‌تواند جهت پرداخت بدهی‌ها همچنان به کار خود ادامه دهد یا اینکه به سبب وجود ده‌ها کارگر و کارمند، تعطیلی کارخانه دارای تبعات اقتصادی برای این افراد باشد، می‌تواند مجوز به ادامه فعالیت شرکت و کارخانه دهد.

از طرف دیگر، اداره تصفیه مواردی را که جزو مستثنیات دین تاجر باشد، مهر و موم نمی‌کند. برای مثال البسه، اثاثیه و اسبابی که برای حوایج ضروری تاجر ورشکسته و خانواده او لازم است، جزو مواردی است که از مهر و موم شدن مستثنی شده‌اند.اداره تصفیه از همه اموال صورت‌برداری می‌کند و اگر اموال یا کالاهایی متعلق به اشخاص ثالث باشد، در لیست صورت اموال قید می‌کند تا تکلیف آنها را بعدا مشخص کند.این تنها اداره تصفیه نیست که می‌تواند مجوز به ادامه فعالیت شرکت ورشکسته بدهد، بلکه طلبکاران نیز می‌توانند پیشنهادهای خود را راجع به ادامه جریان کار بازرگانی یا حرفه مربوط به او ارائه کنند. البته در نهایت اداره تصفیه است که به ‌عنوان نماینده منافع بستانکاران در این خصوص تصمیم‌گیری می‌کند. از طرف دیگر اگر طلبکارها بخواهند تجارت ورشکسته را ادامه دهند، می‌توانند برای این امر وکیل یا عامل مخصوصی انتخاب کنند یا به خود مدیر تصفیه این ماموریت را بدهند. این مورد البته در مواردی رعایت می‌شود که شهر محل تصفیه، اداره تصفیه نداشته باشد و خود دادگاه راسا مدیر تصفیه را انتخاب کرده باشد و الا باز هم در نهایت اداره تصمیم‌گیری می‌کند.

  دعوت از طلبکاران

اداره تصفیه یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین وظایفش دعوت طلبکاران حتی طلبکاران احتمالی تاجر است. به همین سبب اداره پس از تنظیم صورتی از طلبکاران، از طریق آگهی در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار، از افراد دعوت به عمل می‌آورد. اگهی مزبور متضمن نام، مشخصات، محل اقامت و تاریخ توقف ورشکسته است. در این آگهی از افراد و طلبکاران خواسته می‌شود ظرف مدت دو ماه ادعای خود را به اداره تسلیم کنند. این مدت برای طلبکاران خارج از کشور سه ماه است. انتشار این آگهی نیز شرایط خاص خود را دارد؛ به این صورت که نشر آگهی باید دوبار به فاصله ۱۰ روز منتشر و نسخه‌ای از این آگهی نیز برای هر یک از بستانکاران که قبلا مورد شناسایی قرار گرفته‌اند فرستاده ‌شود.بنابراین افراد بعدها نمی‌توانند ادعا کنند که از محتوای چنین آگهی بی‌اطلاع بوده‌اند. همچنین برای شرکت‌ها، بانک‌ها و سازمان‌ها ضروری است همواره روزنامه رسمی را با دقت مطالعه کنند تا چنانچه به چنین نوع از آگهی‌هایی برخورد کردند، با یک استعلام مشخص کنند آیا این شرکت یا شخص جزو بدهکاران به سازمان و شرکت آنها هست یا خیر.

البته قانون‌گذار باز هم احتیاط کرده است. چرا که طبق قانون این آگهی علاوه بر نشر به‌صورت فوق، به دادگاه‌هایی که دعاوی مربوط به ورشکسته نزد آنها مطرح است یا شرکت‌های بیمه که ورشکسته با آنها قرارداد داشته یا دادسرای مربوطه و نیز دفتر املاک اداره ثبت نیز یک نسخه از آگهی را ارسال می‌کنند.باید توجه داشت در آگهی تنها از بستانکاران دعوت به عمل نمی‌آید بلکه از بدهکاران نیز دعوت می‌شود و پس از دعوت، اداره تصفیه به مطالبات افراد و شرکت‌ها رسیدگی می‌کند. بنابراین بستانکاران لازم است تمام مدارک و مستنداتی را که نشان می‌دهد از شرکت ورشکسته طلبکار هستند به اداره تصفیه ارائه کنند. اداره تصفیه نیز پس از بررسی تمام مدارک در نهایت صورت مطالبات را اعلام می‌کند. بنابراین ممکن است برخی از طلب‌ها را رد و برخی را نیز تصدیق کند. در نهایت لازم به ذکر است که تصمیم اداره تصفیه در رد طلب بستانکاران قابل اعتراض در دادگاهی است که حکم ورشکستگی را صادر کرده است.