نویسندگان: دارسی هیچکاک و مارشا ویلارد

مترجم: مهدی نیکوئی

nikoueimahdi@gmail.com　

امروزه، سیستم خرید و تامین ملزومات شرکت‌ها اهمیت بسیاری یافته و تبدیل به یکی از استراتژیک‌ترین وظایف مدیریتی شرکت‌ها شده است، به همین دلیل است که برای پایدارسازی فعالیت‌های شرکت باید توجه ویژه‌ای معطوف به این بخش کرد. نکته آنجا است که خریدهای شرکت‌ها و تامین مواد مورد نیاز آنها دیگر به شکل سنتی و روی کاغذ انجام نمی‌شود. بسیاری از خریدها به صورت آنلاین شکل می‌گیرد و بسیاری از آنها هم براساس توافق‌های بلندمدت با تامین‌کنندگان صورت می‌گیرد. با تغییر این فضای خرید، نیاز است که استراتژی‌های جدیدی هم برای هدایت بخش خرید و تدارکات شرکت به‌کار بگیرید.

سیاست گزینه‌های خرید ترجیحی را تدوین کنید. اکنون بسیاری از شرکت‌های جهان خط‌مشی‌هایی برای خرید خود تدوین کرده و مشخص کرده‌اند چه محصولات دوستدار محیط‌زیستی باید وارد آنها شود. سیاست برخی از شرکت‌ها اولویت دادن به خرید محصولات بازیافتی است و برخی اقدامات نیز از این حد فراتر رفته‌اند. به‌عنوان مثال، شهر سانفرانسیسکو ایالات‌متحده اولین شهری بود که در این زمینه اقدام به تدوین قانون کرد. براساس قانون این شهر، تمامی خریدهای صورت گرفته در بخش‌های مختلف اقتصادی باید با در نظر گرفتن سلامت عمومی و مسائل زیست‌محیطی انجام شوند. این قانون تمام خریدهای شرکت‌ها را در برگرفته (از دستمال کاغذی تا کامپیوترها) و ۶۰۰ میلیون دلار خرید سالانه محصولات و کالاهای این شهر را پوشش می‌دهد. چنین سیاست‌هایی، چه داخل شرکت‌ها به‌کار گرفته شوند و چه در سطح کلان‌تر، باعث می‌شود که از اقدامات سبز و پایدار حمایت شده و مسوولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی هم مورد توجه قرار بگیرد.

انتخاب‌های پایدار را در سیستم‌های آنلاین نهادینه کنید. با تغییر شکل فرآیندهای خرید و تدارکات، موثرترین کار برای تشویق افراد آن است که انتخاب کالاهای سبز را برای آنها ساده‌تر سازیم. به عنوان مثال، زمانی که یک نفر در فضای آنلاین به دنبال کاغذ یادداشت می‌گردد، کاغذهای بازیافتی باید پیش از سایر گزینه‌ها برای او نمایش داده شود. کاغذهای فتوکپی بدون کلر و کالاهای سبز هم به همین صورت، در سیستم‌های آنلاین خرید اولویت پیدا می‌کنند. اجازه دهید اگر کسی اصرار به خریدهای ناپایدار و آسیب‌رسان به محیط‌زیست دارد، تلاش بیشتری کند.

مساله پایداری را در قراردادهای خود بگنجانید. پایداری گاهی منجر به آن می‌شود تا هم‌پیمانان جدیدی پیدا کنید. یک بار فردی سراغ ما آمد تا به همراه هم در یک مناقصه تصفیه آب شرکت کنیم. ما به این موضوع اعتراف کردیم که هیچ اطلاعاتی راجع به تصفیه آب نداریم. با این حال، آنها اصرار به همکاری داشتند؛ چراکه نیازمند اطلاعاتی درباره پایداری و برخی مفاهیم خاص بودند که در آیین‌نامه مناقصه ذکر شده بود. در فرآیند تهیه پروپوزال خود برای شرکت در مناقصه، توانستیم اطلاعات بسیاری با هم‌پیمان جدید خود به اشتراک بگذاریم. هرچند نتوانستیم پیروز آن مناقصه شویم، اما یک همکاری پایدار بین ما شکل گرفت که به نفع هر دو طرف بود. تجربه تلاش‌های بعدی ما در تهیه پروپوزال‌ها و قراردادها آن بود که با گنجاندن مفاهیم پایداری در اسناد خود، بسیاری از کارفرماها برای همکاری با ما ترغیب شدند. برخی از کارفرماها هم که با مفاهیم پایداری آشنایی نداشتند، از ما درخواست توضیحات بیشتر کردند تا فرصتی اضافی برای متقاعد ساختن آنها به دست آوریم.

از قراردادهای خدماتی استفاده کنید که منافع شما و تامین‌کنندگانتان را در یک راستا قرار می‌دهند. گاهی نیاز است که مشوق‌های قراردادهایتان با تامین‌کنندگان را به شکلی تغییر دهید که منافع آنها و شما در یک راستا قرار بگیرد. این اتفاق معمولا در قراردادهای خدماتی رخ می‌دهد که محصولات را به خدمات تبدیل می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است شما به جای خرید رنگ، از خدمات رنگ‌آمیزی استفاده کنید. در این صورت، تامین‌کننده رنگ شما تلاش نمی‌کند که بیشترین میزان از این ماده سمی را به شما بفروشد؛ بلکه تلاش می‌کند تا با کاهش میزان رنگ مورد استفاده و همچنین کاهش میزان سمی بودن آن، خودش هم منافعی به دست آورد. این قراردادهای خدمات، بیش از هر حوزه‌ای برای مواد شیمیایی و مسائل مدیریت منابع قابل استفاده هستند. به عنوان مثال، دانشگاه دولتی پورتلند آمریکا، در گذشته هزینه حمل ضایعات خود را براساس هر تن ضایعات و زباله‌های تولیدی پرداخت می‌کرد. چنین رویه‌ای انگیزه‌های بازیافت را کاهش می‌داد. هر چقدر که مواد بیشتری بازیافت می‌شد، پسماند کمتری برای حمل و دریافت هزینه باقی می‌ماند. در چنین شرایطی، شرکت مدیریت پسماند طرف قرارداد دانشگاه انگیزه‌ای برای کمک به مسوولان دانشگاه برای کاهش ضایعات و پسماندها یا افزایش بازیافت نداشت. دانشگاه برای حل این مشکل، قرارداد جدیدی امضا کرد که به موجب آن زیان‌های شرکت مدیریت پسماند از بازیافت به وسیله دانشگاه جبران می‌شد. این اقدام، منافع دو طرف قرارداد را در یک راستا قرار داد و میزان پایداری را افزایش داد.

یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی را در کل زنجیره تامین خود به راه بیندازید. زنجیره‌های تامین هر روز اهمیت بیشتری برای کسب‌وکارها به دست آورده و همکاری‌های بیشتری را بین اعضای آن ضروری می‌کند. ریسک‌های برون‌سپاری، تولید چابک و به موقع و در نهایت مشکلات قانونی احتمالی در تمام طول چرخه عمر محصولات، از مواردی هستند که لزوم توجه به کل زنجیره تامین را گوشزد می‌کنند. دیگر شرکت‌ها نمی‌توانند تنها به عملیات و فعالیت‌های خود توجه داشته و از تامین‌کنندگان و سایر همکاران خود غافل شوند. برای شکل‌دهی یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی در تمام زنجیره تامین خود باید چند گام را طی کنید. نخست آنکه محصولاتی سبز انتخاب کنید. این مورد هم به محصولات تولیدی شما و هم به محصولات خریداری شده شما بازمی‌گردد. در گام بعد، اگر تامین‌کنندگان شما اطلاعات کافی درباره مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی ندارند و قابلیت انطباق با اهداف سبز شما را دارند، می‌توانید آنها را آگاه کرده و خواسته‌های خود را روشن سازید. نظارت بر فعالیت‌های آنها و در نهایت ایجاد یک همکاری بلندمدت که هر دو طرف در آن منتفع شوند، گام‌های نهایی برای رسیدن به هدف پایداری است.

منبع: کتاب حرکت به سمت پایداری