شرکت‌های خدماتی هم می‌توانند پایدار باشند

نویسندگان: دارسی هیچکاک و مارشا ویلارد

مترجم: مهدی نیکوئی

منبع: کتاب حرکت به سمت پایداری

سازمان‌های خدمانی غالبا در درک این موضوع مشکل دارند که چگونه می‌توانند در جنبش‌های پایدارسازی مشارکت کنند. آنها هیچ دودکشی ندارند که سر از دفاترشان برآورده باشد و معمولا کاغذهایشان را از روی وظیفه‌شناسی بازیافت می‌کنند. به همین دلیل در ذهن بسیاری از فعالان این حوزه راه دیگری برای پایدارسازی بیشتر وجود ندارد. هر چند آنها تا حدی درست فکر می‌کنند که اثرگذاری آنها بر جامعه یا محیط زیست به اندازه فعالیت‌های تولیدی و صنعتی نیست، اما باز هم اثراتی بر محیط پیرامون خود دارند که گاهی نادیده گرفته می‌شود. آنها باید اثرات غیرمستقیم فعالیت‌های خود را که ناشی از نحوه ارائه خدمات به مشتریان و ایجاد الگوهای رفتاری در آنها است، مورد ارزیابی مجدد قرار دهند.

　

هر سازمان خدماتی دست‌کم در یک ساختمان مستقر است، از شیوه‌های مختلف حمل‌ونقل استفاده کرده و کاغذ مصرف می‌کند. هرکدام از این موارد، فرصت‌هایی برای بهبود عملکرد و «سبز»تر شدن سازمان فراهم می‌کنند. علاوه بر آن، بسیاری از سازمان‌های خدماتی به نحوی در تولید هم دخیل هستند: حسابدار‌ها تولید گزارش می‌کنند، هتل‌ها و بیمارستان‌ها به شست‌وشوی لباس و منسوجات مختلف می‌پردازند، رستوران‌ها غذا می‌پزند، نقاش‌ها پوسترهایشان را پرینت می‌گیرند، برخی از مراکز تفریحی اسکی، برف مصنوعی تولید می‌کنند، سازمان‌های غیرانتفاعی و خیریه از میهمانان و تامین‌کنندگان مالی خود پذیرایی می‌کنند، شرکت‌های کرایه اتومبیل به تعمیر و نگهداری ناوگان خود می‌پردازند، موزه‌ها به راه‌اندازی نمایشگاه‌های مختلف اقدام می‌کنند و فروشگاه‌های خرده‌فروشی هم به فروش کالاهای گوناگون مشغول هستند. سازمان‌های خدماتی هم تولیداتی دارند و فرصت‌های پایدارسازی را می‌توان در سراسر این زنجیره‌ها مشاهده کرد.

حتی اگر فعالیت‌های داخلی و رویه‌های درون‌سازی شما تا حد ممکن به سمت پایداری سوق داده شده‌اند، توجه به ۳ حوزه زیر حائز اهمیت است:

۱. اثرات موج‌مانند خدماتی که ارائه می‌کنید

۲. تهدیدهای استراتژیک (به مشتریان شما، وجهه سازمانتان یا مدل کسب‌وکارتان)

۳. فرصت‌های نوظهور برای ایجاد یک اثر مثبت بر محیط پیرامون

اثرات موج‌مانند. غالبا، بزرگ‌ترین اثری که یک سازمان خدماتی بر محیط پیرامون خود می‌گذارد، فعالیت‌های آن نیست، بلکه اثری است که این فعالیت‌ها بر رفتار و انتخاب‌های مشتریانش می‌گذارد. زمانی که معمارها یک ساختمان را طراحی و از مصالح خاصی استفاده می‌کنند، اثرات آنها بر محیط و بخش‌های اجتماعی و زیست‌محیطی بسیار بیشتر از آن چیزی است که تصور می‌شود. تصمیمات معمار، سرنوشت مصرف انرژی ساختمان را تعیین می‌کند، بر سلامت جنگل‌ها برای ساخت دکوراسیون داخلی اثر می‌گذارد و کیفیت هوا و آب منطقه اطراف ساختمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زمانی که یک بانکدار تصمیم می‌گیرد به یک خانه یا کسب‌وکار، تسهیلات اعطا کند، اثر تصمیم او بر محیط بسیار بیشتر از کاغذهای وامی است که پرینت گرفته می‌شود. تصمیمات آنها می‌تواند بر کیفیت زندگی جامعه، تراکم ترافیک، فرصت‌های اقلیت‌ها و هزینه‌های بیمه تحمیلی به همه مردم اثر بگذارد. زمانی هم که یک فروشگاه زنجیره‌ای، فروشگاه بزرگ دیگری بازگشایی می‌کند که در حاشیه شهر قرار گرفته و چند هکتار فضای پارکینگ دارد، الگوهای رانندگی، کیفیت هوا، انتشار گازهای گلخانه‌ای و سرزندگی مرکز شهر را دستخوش تغییر می‌کند.

تهدیدهای استراتژیک. دومین حوزه‌ای که سازمان‌های خدماتی باید به آن توجه کنند، اثر پایداری بر مواردی است که کلید موفقیت کسب‌وکارشان به شمار می‌رود: مشتریان، وجهه اجتماعی و همچنین سایر معیارهای بنیادین کسب‌وکارشان. به عنوان مثال، شرکت‌های فعال در صنعت بیمه به شدت به این موضوع می‌اندیشند که تغییرات آب و هوایی چگونه می‌تواند بر مشتریان آنها اثر بگذارد. بیمه‌گرهای دارایی‌ها از این موضوع نگران هستند که گرمایش جهانی منجر به توفان‌های بزرگ‌تر و شدیدتر شده و زیان‌های بیشتری برای آنها به همراه داشته باشد. شرکت‌های بیمه عمر دلواپس انتشار بیماری‌هایی هستند که زمانی محدود به مناطق استوایی بود. «سوئیس ری» که بزرگ‌ترین شرکت بیمه اتکایی در آمریکا و دومین شرکت بزرگ جهان در این حوزه است، انتظار دارد که تغییرات آب‌وهوایی به زودی تبدیل به بزرگ‌ترین چالش آنها شود و کل بنیان‌های صنعت بیمه را تغییر دهد. آنها اقداماتی را برای حفاظت از خود و مشتریانشان در برابر دادخواهی‌های آینده شروع کرده‌اند. این موضوع را برای مراکز تفریحی ورزش‌های زمستانی هم می‌توان مشاهده کرد؛ جایی که مقاصد گردشگری می‌دانند به زودی یا خبری از برف نخواهد بود یا دوره باقی ماندن برف روی کوه‌ها بسیار کوتاه خواهد شد. پایداری به شما کمک می‌کند که این تهدیدهای بالقوه را شناسایی کرده و برای رویارویی با آنها برنامه‌ریزی کنید.

فرصت‌های نوظهور. چرا به جای صبر کردن برای آغاز حمله توسط دیگران، راه‌هایی برای ایجاد نقشی مثبت در اجتماع و اثبات حسن نیت خود پیدا نکنیم؟

لازم نیست که شما هم یک سازمان غیرانتفاعی و خیریه باشید تا وظیفه خود را در خدمت‌رسانی به اجتماع ببینید. استارباکس که شاید اعتبار خود را به دلیل فروشگاه‌های مختلفش در بسیاری از کشورهای جهان به دست آورده باشد و گاهی محصولاتی گران‌قیمت هم به فروش می‌رساند، تلاش کرده است تا به سمت تجارت منصفانه پیش رود و از قهوه‌های بوته‌ای وحشی استفاده کند. این اقدام منجر به حفظ اکوسیستم و جلوگیری از بسیاری از تغییرات محیطی در جنگل‌های تحت بهره‌برداری این شرکت شده است.

شما هم می‌توانید با یک نگاه تیزبین، چنین فرصت‌هایی را شناسایی کنید.

nikoueimahdi@gmail.com