امیربانو کریمی فیروزکوهی در ۹۲سالگی درگذشت
سکوت ابدی بانوی سخن
امیربانو کریمی به گفته خودش ۵۰ سال از عمرش را معلمی کرد و در این مدت ۳۰ سال در دانشگاه تهران به دانشجویان ادبیات، درس آموخت. او همزمان با اوج‌گیری کرونا در سال ۹۹ در قالب کارگاه‌های آنلاین به صائب‌خوانی و تحلیل شعرهای او و سبک هندی برای دانشجویان و علاقه‌مندان ادبیات فارسی پرداخت و این آخرین فعالیت آموزشی او در طول بیش از نیم قرن معلمی‌اش بود. این استاد برجسته ادبیات، سه چهره شاخص فرهنگی و هنری را در زندگی شخصی‌اش همراهی میکرد. نخستین آنان سید‌کریم امیری فیروزکوهی، پدرش بود که از شاعران جریان‌ساز و اثربخش دهه‌های ۲۰ و ۳۰ شمسی بود. دیگر چهره شاخص همراه امیربانو در زندگی شخصی، مظاهر مصفا بود؛ همسرش، که او هم استاد و مصحح برجسته زبان و ادب فارسی در دانشگاه تهران بود که آثار بسیاری در تحلیل شعر کلاسیک ایران منتشر کرده است. اما سومین شخص، علی مصفا بازیگر و کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران است که در بخشی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای ایران حضور داشته است.
از زندگی
امیربانو کریمی، نخستین فرزند کریم امیری فیروزکوهی، در سال ۱۳۱۰ به دنیا آمد. پدرش از کودکی به تهران آمده و در همین شهر هم ازدواج کرده بود. امیربانو در کودکی نخستین درس‌های ادبیات را نزد پدرش آموخت. با پایان تحصیلات متوسطه به کار تدریس پرداخت و تحصیلات خود را تا مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد و در همان دانشگاه مشغول به تدریس ادبیات شد. او مانند پدرش در موضوع سبک هندی و صائب‌شناسی متبحر است. امیربانو در جوانی در سال ۱۳۴۲ با مظاهر مصفا که از خودش جوان‌تر بود، ازدواج کرد و می‌توان گفت که ادبیاتی‌ترین خانواده ایرانی را در حوزه ادبیات کلاسیک فارسی تشکیل داد.
خودش گفته: «من با دکتر مصفا همکلاس بودم، وقتی رفتم دانشگاه، پدر و مادر دکتر مصفا در قم زندگی می‌کردند. ایشان سال ششم ادبی در تهران به مدرسه دارالفنون رفته و بعد هم به دانشکده ادبیات آمده بود. همکلاس و مبصر ما بود و حضور و غیاب میکرد، من با شخص دیگری و دکتر مصفا هم با کس دیگری ازدواج کرد. دکتر مصفا مثل اینکه یک سال می‌خواسته طلبه شود و درس طلبگی هم خوانده است، بعد ادامه نداده. من بعد از ۵ یا ۶ سال نتوانستم به زندگی مشترک با شوهر اول ادامه بدهم. با وجود اینکه یک فرزند دختر هم از ایشان داشتم، طلاق گرفتم. دکتر مصفا هم جدا شده بود ولی فرزند نداشت.
سرانجام سال ۱۳۴۲ ما با هم ازدواج کردیم. البته مصفا به مناسبت اینکه شاعر بود و پدر من هم شاعر بود ـ و در خانه ما هم همیشه به روی همه باز بود - به خانه ما می‌آمد و با دوستان مشترک، خدمت پدر من می‌رسید. این ارتباط وجود داشت. من در خانه‌ای بزرگ شده بودم که همیشه مجلس شعر و شاعری در آن بود و بالاخره به این مسائل علاقه‌مند بودم، غافل از اینکه آدم اگر با یک آدم هنرمند ازدواج کند، خیلی اذیت می‌شود. خیلی سخت بود، خلقیات و روحیاتی خاص دارند، البته دکتر مصفا مرد عاقلی بود در زندگی، اهل خانواده بود و اهل زندگی و بچه و...»
این زوج صاحب فرزندانی شدند: علی مصفا بازیگر سینما و تلویزیون، کیمیا مصفا، گلزار مصفا که او هم استاد زبان و ادبیات فارسی است و سرانجام امیراسماعیل مصفا که تحصیلاتش را در حوزه فیزیک ادامه داده است. همسر امیربانو، مظاهر مصفا، شاعر و استاد دانشگاه تهران در روز ۸آبان ۱۳۹۸ به علت بیماری درگذشت. این زن ادیب، در چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد و کتابش نیز در سال ۱۳۹۸ به عنوان برنده جایزه کتاب سال انتخاب شده بود که البته او از پذیرفتن این جایزه امتناع کرد.
«تصحیح انتقادی قسم دوم و سوم جوامع الحکایات و لوامع الروایات» (۴جلد)، جمع‌آوری و حاشیه‌نویسی و تعلیق دیوان امیری فیروزکوهی در دو چاپ، «طرح دو بیت و دویست و یک غزل از دیوان صائب تبریزی»، «تصحیح دیوان حکیم فیاض لاهیجی» و «منتخب حدیقه الحقیقه حکیم سنایی» از جمله آثار به‌جامانده از امیربانو کریمی است. به گفته دختر این استاد ادبیات، مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر امیربانو کریمی صبح فردا برگزار می‌شود. به خواست خانواده، این بانوی ادیب در قطعه ۸۰ بهشت زهرای تهران در جوار مادرش به خاک سپرده می‌شود.
