«پرونده باز» مرد خاطرهساز در «ویلای ساحلی»
امروز سالروز تولد کیومرث پور احمد است
ماجرای حضور پوراحمد در این فیلم از این قرار است که او که چند ماه قبل از مرگ در یکی از شهرهای شمالی به پشت صحنه فیلمبرداری فیلم رفیق قدیمیاش میرود، همانجا به او پیشنهاد بازی داده میشود تا در سکانسی کوتاه نقش خودش یعنی کیومرث پوراحمد فیلمساز را بازی کند. عیاری در این باره گفته است: «زمانی که ما در شهر نور فیلمبرداری میکردیم، ایشان در شمال بودند و یک هفتهای را پیش ما ماندند. من در فیلمنامه، یک گروه فیلمبرداری داشتم و به آقای پوراحمد پیشنهاد دادم نقش کارگردان گروه را بازی کند که پذیرفتند. هنگام بازی ایشان که رسید، یکی از آن کتهای معروف چهارخانهام را که موقع فیلمبرداری میپوشم به تنِ آقای پوراحمد کردم و خودم هم در سرمای هوا، کاپشن ایشان را پوشیدم.» او ادامه میدهد: فیلمبرداری ما پنجم دیماه تمام شد، آقای پوراحمد از نور رفتند و سه ماه بعد آن اتفاق تلخ رخ داد.
پیش از این پوراحمد درباره فیلمسازی عیاری گفته بود: کیانوش عیاری یکی از استثناهای سینمای ماست. چرا باید به حدی فیلم نسازد که پلاسیده شود؟ چرا ما به این سادگی نیروهای خود را از بین میبریم بدون آنکه بدانیم کیانوش عیاری چه سرمایه بزرگی برای سینمای ماست. چرا ما تا این حد به خودمان و نیروهایمان ظلم میکنیم درحالیکه اگر عیاری فیلم بسازد در سینمای ایران هم تاثیر میگذارد و در جهان هم شناختهشدهتر میشود. این دو فیلمساز تقریبا تا روزهای پایانی زندگی پوراحمد در ارتباط بودند و حتی قراری گذاشته بودند تا کیومرث پوراحمد فیلم «کاناپه» عیاری را تماشا کند. همچنین پوراحمد از عیاری پرسیده بود که آیا طرحی برای کار او دارد؟ و کیانوش عیاری هم میخواست با وجود تفاوت نوع کارشان، فیلمنامهای برایش بنویسد که از شیوه او تخطی نکند. پوراحمد پیشتر نیز در چند فیلم بازی کرده بود که از آن جمله میتوان به نگهبان شب، جمشیدیه و برج اشاره کرد.
مرگ مشکوک
کیومرث پوراحمد در فیلم پرافتخار «خانه دوست کجاست» از ساختههای عباس کیارستمی دستیار کارگردان بود. این همکاری و دوستی موجب شد مرگ کیارستمی بر اثر بیماری و شائبه قصور پزشکی برای او بسیار گران تمام شود. همین موضوع باعث شده بود درصدد تهیه پروژهای درباره مرگ این کارگردان جهانی برآید که با نام «مرگ مشکوک» قرار بود ساخته شود.
پوراحمد قصد داشت در این فیلم سراغ روند درمانی عباس کیارستمی برود، فیلمی که البته فرصت ساختنش را پیدا نکرد و خود درگیر مرگی غافلگیرکننده برای هوادارانش شد. پذیرش خودخواسته بودن مرگ غمانگیز این کارگردان مطرح که با آثاری چون مجموعه «قصههای مجید» و فیلمهایی چون «شب یلدا» و «بیبی چلچله» حکایت امیدواری را در جامعه زنده میکرد، برای بسیاری دشوار بود، برای همین از همان ساعات نخست با اماواگرهای فراوانی توأم شد.
ابتدا خبرگزاریهای رسمی بهنقل از خانواده پوراحمد اعلام کردند که او بر اثر ایست قلبی درگذشته است. سپس مجله «فیلم امروز» به سردبیری هوشنگ گلمکانی دلیل مرگ او را خودکشی اعلام کرد. همچنین رسانههای ایران گزارش دادند پوراحمد پیش از مرگ هشت صفحه یادداشت نوشته که در اختیار نیروی انتظامی است. دادستان عمومی و انقلاب استان گیلان نیز اعلام کرد که بر پایه بررسیهای اولیه، مرگ وی به علت خودکشی بوده است. اما کانون کارگردانان در بیانیهاش گفت: «پوراحمد کارگردانی عصیانگر بود نه افسرده، معترض بود نه ناامید و بیش از خویش نگران آینده سینمای ایران بود.» این روزها علاوه بر فیلم «ویلای ساحلی» که کیومرث پوراحمد در آن بازی کرده، فیلم «پرونده باز است» آخرین ساخته این کارگردان در شبکه نمایش خانگی اکران آنلاین شده است و امکان تماشایش برای علاقهمندان وجود دارد.