دفاع قوه قضائیه از بازیگران زن

در همین ایام اعترافات آزاردیدگان بسیار داغ بود و در این میان نام میم. کاف و ح. ر هم به چشم می‌خورد. زمانی شبنم فرشادجو با انتشار پست‌ها و توییت‌های متفاوتی، خواستار مجازات و رسیدگی به وضع افرادی مانند ح. ر و میم.کاف شد. از همان ابتدا هم هنرمندانی چون شبنم فرشادجو، ترانه علیدوستی و بابک کریمی مخالفت‌ها با این هنرمندان و فعالیت آن‌ها را در فضای مجازی اعلام کردند و ح.ر و میم.کاف هم بعدها به جرم افترا و نشر اکاذیب از این هنرمندان شکایت کردند. چنان که خبرگزاری خبرآنلاین نوشته، سروصدای این جنبش مدتی خوابیده بود تا اینکه بازیگر مردی که به تجاوز متهم شده بود از سمیه میرشمسی شکایت کرد. سمیه میرشمسی در توییت‌هایی روایتی را از آزارگری فرد یادشده رسانه‌ای کرده بود.

همچنین تیرماه سال گذشته بود که ترانه علیدوستی با انتشار پستی در اینستاگرامش خبر داد که به افترا و نشر اکاذیب متهم است. او در این پست نوشت: «شاید برایتان جالب باشد که دو شکایت از من نزد قوه قضائیه به ثبت رسیده است. از طرف آقایان «ح.ر» و «م.ک». اتهام؟ افترا و نشر اکاذیب. ضمن به‌‌حق دانستن فعالیت‌های این روزهایمان به عنوان نماینده بیش از هشتصد زن سینماگر، با کمال میل در این خصوص از خودم دفاع خواهم کرد و بر سر مواضعم خواهم ایستاد. تا قسمت چه باشد. چه خوب که همه در دادگاه تاریخ هم پاسخگو خواهیم بود. امید است سمت درست تاریخ ایستاده باشیم.»

شیما قوشه، وکیل دادگستری و حامی حقوق زنان، نیز پیرو این شکایت اعلام کرد: «من نمی‌دانم که ترانه علیدوستی اسمی از کسی آورده یا خیر، اگر از کسی اسمی نبرده باشد، شکایت رد می‌شود. چون این دو فرد فقط به سه اتهام توهین، افترا، قذف (فحاشی و دشنام) می‌توانستند از ترانه علیدوستی شکایت کنند که این کار را به اتهام افترا و نشر اکاذیب انجام دادند. اما موضوع اصلی درباره آزار جنسی و حمایت از افراد آزاردیده، خلاء قانونی ماست. چون در چنین مواردی، قانون از زنانی که آزار دیده‌اند و کسانی که از این زنان حمایت می‌کنند، پشتیبانی نمی‌کند.»

نتیجه دادگاه

نتیجه نهایی دادگاه شبنم فرشادجو دو روز پیش اعلام شد و این هنرمند با انتشار پستی در اینستاگرامش نوشت: «ما بردیم. در پی شکایت ح.ر و م.ک علیه اینجانب شبنم فرشادجو، ترانه علیدوستی و بابک کریمی به همراه چند تن دیگر به اتهام افترا، توهین و نشر اکاذیب به شعبه ۴ بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شدم. موضوع شکایت مربوط به پستی از من با موضوع عدم‌حمایت از شخص متهم به خشونت و آزارگری جنسی بود که منتشر شد و سایر دوستان آن را بازنشر کردند. بازپرس همه ما را احضار کرد، به دلیل عدم حضور در ایران نتوانستم شخصا دلایلمان را شرح دهم اما خوشبختانه سایر دوستان در دادسرا حاضر شده و به‌تفصیل دلایل و شهود خود را ارائه کردند و بازپرس نیز تحقیقات مفصلی را انجام داده که منجر به صدور قرار منع تعقیب شد. البته شاکیان با هم به قرار صادره اعتراض کردند اما قراره صادره در دادگاه نیز به نفع ما تعیین شد و از اتهام افترا و توهین تبرئه شدیم. به عبارت دیگر ما امر غیرواقعی و کذبی را به حبیب رضایی و مهدی کوشکی منتسب نکرده و تنها حقیقت را بیان کردیم.»

نگاهی به جریانات «می‌تو» و آنچه گذشت

سال گذشته و در همان گیرودار اوج گرفتن جنبش می‌تو، زنان سینماگر ایرانی بیانیه‌ای منتشر کردند. در این بیانیه که تعداد زیادی از سینماگران از جمله تهمینه میلانی، میترا حجار، ویشکا آسایش، نگار جواهریان، مریم پالیزبان، هایده صفی‌یاری، شقایق دهقان، باران جعفری، فرشته حسینی، کتایون ریاحی، ترانه علیدوستی و ملیکا شریفی‌نیا آن را امضا کرده بودند، آمده است: «در روایت‌هایی که از تجربه‌های دردناک زنان در سینمای ایران منتشر شده، انواع آزارهایی که زیر چتر خشونت جنسی قرار می‌گیرند مطرح شده؛ از جمله هتک حرمت با الفاظ جنسی و جنسیت‌زده، سوءاستفاده از سکوت و تحمل افراد با گروگان گرفتن حق کار و دستمزد، اعمال خشونت جنسی به وسیله تهدید موقعیت کاری قربانی، تماس‌های بدنی ناخواسته، اصرار و اجبار به عمل جنسی و در نهایت خشونت جسمی و تجاوز.»

پس از بیانیه زنان سینماگر، انجمن صنفی برنامه‌ریزان و دستیاران کارگردان اولین نهاد صنفی بود که به اظهارات میرشمسی واکنش نشان داد و از او حمایت کرد. این انجمن بدون اشاره مستقیم به ادعای آزار جنسی، نوشت: «با توجه به شناخت از گذشته همکارمان خانم سمیه میرشمسی، به طور کلی، صادق بودن ایشان را تایید می‌کنیم.»

این انجمن همچنین با ابراز تاسف از برخوردهای تحقیرآمیز و بداخلاقی‌ها و ایجاد ناامنی‌های روانی و حتی تهدید و برخورد فیزیکی در پشت صحنه تولید صنعت فیلم ایران اعلام کرد این اولین‌بار نیست که چنین اتفاقاتی می‌افتد. انجمن صنفی برنامه‌ریزان و دستیاران کارگردان در ایران اعلام کرد که موضوع را پیگیری خواهد کرد. در همین راستا خانه سینمای ایران اعلام کرد شورای صیانت این نهاد صنفی آمادگی دارد با رعایت اصول اخلاقی و قید محرمانگی، به کلیه گزارش‌ها و شکوائیه‌های مطرح‌شده درباره خشونت و آزار علیه زنانِ فعال در این عرصه رسیدگی کند و مشورت‌های حقوقی لازم را به مراجعه‌کنندگان ارائه و در صورت لزوم، ارجاع موضوع به محاکم قضایی را نیز پیگیری کند.

انجمن بازیگران سینمای ایران هم از قافله جا نماند و هرگونه خشونت، برخوردهای توهین‌آمیز و رفتارهای غیراخلاقی با عوامل سینمای ایران به‌ویژه با زنان سینماگر را محکوم کرد و در بخشی از بیانیه خود نوشت: «هیات‌مدیره انجمن بازیگران سینمای ایران اعلام می‌کند که قاطعانه و با تمام توان تا مجازت متخلفان در کنار شاکیان خواهد ایستاد و اجازه هیچ‌گونه مصلحت‌اندیشی و گذشت و سازش بر سر اصول و حرمت انسانی و آبرو و حیثیت سینمای شریف ایران را نخواهد داد.»