رکود زودرس اکران نوروزی

طی دو سال گذشته تنور اکران نوروزی به دلیل شیوع ویروس کرونا و کاهش استقبال مخاطب از سینما، مانند گذشته داغ نبود اما همچنان برخی از فیلم‌ها با اقبال خوبی از سوی مخاطب همراه می‌شد که درنهایت می‌توانستند از فروش خوبی نیز برخوردار شوند. اما اکران نوروزی ۱۴۰۲ بی‌شک با چالش‌های بسیاری همراه است. گران شدن بلیت، دشوارتر شدن شرایط اقتصادی مردم و همچنین کاهش رغبت به تماشای فیلم‌های روی پرده در سال‌های اخیر از مهم‌ترین چالش‌های بازار سینما در روزهای نوروز است. اما نکته مهم و منحصربه‌فرد دیگر درباره اکران نوروزی امسال، همزمانی با ماه مبارک رمضان است. این موضوع فروش فیلم‌ها در ساعات روز را کاهش خواهد داد؛ اما اگر طرح افطار تا سحر اجرا شود، شاید بتواند رونقی به بازار برگرداند. با این همه هنوز معلوم نیست تصمیم شورای اکران چه خواهد بود؛ اما چنان که پیداست دخل سینماها در نوروز امسال رکوردی را جابه‌جا نخواهد کرد. شاید به همین دلیل است که امسال تب‌و‌تاب چندانی میان تهی‌کننده‌ها وجود ندارد و کمتر فیلمی برای قرار گرفتن در فهرست اکران نوروزی تقلا کرده است.

افول بازار

بی‌شک می‌توان ادعا کرد سال‌هاست دیگر سینما رفتن جزو اولویت‌های جامعه به عنوان یک سرگرمی به شمار نمی‌رود. اما با این شرایط حداقل تا دو سال گذشته نمی‌توانستیم ادعا کنیم سینما از سبد خانواده خارج شده است، اما با پشت سر گذاشتن سال جاری می‌توان تایید کرد سینما و فیلم دیدن به صورت دسته‌جمعی دیگر در سبد خانواده ایرانی وجود ندارد. در ابتدا تصور بر این بود که به دلیل نیمه‌تعطیل بودن سینماها به دلیل شیوع کرونا، مخاطبان نسبت به حضور در سالن‌ها کمی محتاط‌تر عمل می‌کنند؛ اما رفته‌رفته با کاهش ابتلا به این ویروس، این انتظار می‌رفت که مخاطب به سینما کشیده شود. با بازگشایی دوباره سالن‌های سینما، صاحبان آثار برای اکران فیلم‌های خود در سینماها اعلام آمادگی کردند، اما نکته اصلی این بود که مخاطب برای دیدن فیلم‌ها به سینما نمی‌آمد.

برخی از پخش‌کنندگان و البته صاحبان فیلم‌ها معتقد بودند تبلیغات مناسبی برای آگاهی مردم از اکران فیلم‌ها صورت نمی‌گیرد. حتی گاهی این ادعا از سوی پخش‌کنندگان مطرح بود که مردم از آغاز به کار سینماها اطلاعی ندارند، به همین دلیل استقبال از فیلم‌ها کم شده است. کاهش استقبال مخاطب از سینما سبب شد فیلمسازان دیگر تمایلی به اکران فیلم خود نداشته باشند و ترجیح بدهند سرمایه‌شان همچنان گوشه کمد خاک بخورد تا اینکه اکران شود و حتی نتواند هزینه تولید خود را از گیشه به دست آورد. البته در این میان بودند فیلم‌هایی که توانستند فروش خوبی داشته باشند اما تعداد این فیلم‌ها حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. ترس از اکران فیلم در سینماها به دلیل کاهش مخاطب مساله‌ای است که می‌تواند چالش بزرگی را برای اکران نوروزی به همراه داشته باشد، چرا که فیلمسازان بخش خصوصی تمایلی به اکران فیلم‌های خود ندارند.

بلیت‌های گران

در سال جاری بلیت سینماها به ۴۵هزار تومان رسیده است، به این معنا که اگر قرار باشد یک خانواده ۴نفره حداقل یک بار در طول ماه به سینما برود، تنها باید ۱۸۰هزار تومان هزینه بلیت پرداخت کند. اما سینما رفتن به غیر از هزینه بلیت، هزینه تنقلات نیز به همراه دارد. با افزایش هزینه‌ها اگر بخواهیم در پایین‌ترین حد ممکن هزینه تنقلات برای یک خانواده ۴نفره درنظر بگیریم، باید گفت حداقل ۳۰۰هزار تومان برای این بخش هزینه می‌شود. به این معنا که برای دیدن یک فیلم، یک خانواده ۴نفره باید در کمترین حالت ممکن ۴۸۰ هزار تومان هزینه کند، که این هزینه با توجه به کاهش توان خرید جامعه برای یک خانواده چندان به‌صرفه نیست. حال تصور کنید که بی‌شک قیمت بلیت سینماها در سال جدید با افزایش همراه خواهد بود و این به آن معناست که استقبال از سینماها کاهش پیدا می‌کند.

همزمانی با رمضان

هر سال یکی از راکد‌ترین نوبت‌های اکران، معمولا همزمان با شروع ماه مبارک رمضان صورت می‌گیرد؛ چرا که در این ماه مردم تمایل کمتری به سینما رفتن حداقل تا بعد از افطار دارند.طی سال‌های گذشته تلاش می‌شد با افزایش ساعت اکران فیلم‌ها بعد از افطار مخاطب را ترغیب به حضور در سینماها کنند، که البته این افزایش تعداد سانس‌ها گاهی به جذب مخاطب در سینما کمک می‌کرد. حتی سال‌ها تجربه اکران اذان تا اذان یا همان افطار تا سحر نیز اجرایی می‌شد که براساس آن سینماهای کشور از اذان مغرب تا اذان صبح سانس‌های مختلفی را به اکران فیلم‌ها اختصاص می‌دادند که مورد استقبال نیز قرار می‌گرفت. اما نکته اینجاست که در اکران نوروزی ۱۴۰۲، به دلیل همزمانی اکران نوروزی با ماه مبارک رمضان، مردم ترجیح می‌دهند تا بعد از افطار زمان خود را به دید و بازدید نوروز اختصاص دهند تا اینکه به سینماها رفته و فیلم ببینند و این شرایط می‌تواند معادله اکران نوروزی امسال را پیچیده‌تر کند.