سینماها در رکود مزمن

 رشد نزدیک به ۱۰۰درصدی فروش در یک هفته اخیر دو دلیل عمده دارد. یکی اکران فیلمی که نماینده ایران در اسکار است و دیگری تعطیلات آخر هفته گذشته است که فرصت مناسبی برای خانواده‌ها و سینمادوستان برای رفتن به سالن‌های سینما فراهم کرده بود. اما در مقابل این دو دلیل انگیزه‌بخش برای خرید بلیت سینما، دلایلی نیز وجود دارد که مانع از رونق بیشتر بازار سینماها شده است. یکی شرایط ویژه و خاصی که این روزها در خیابان‌های برخی از شهرهای کشور جریان دارد و دیگری عدم اکران فیلم‌های کمدی تازه‌نفس در چرخه اکران.

در هفته گذشته تنها دو فیلم سینمایی اکران شد. یکی فیلم سینمایی «بام بالا» به کارگردانی جمال سید حاتمی که ۱۴ مهر اکران شد و طی ۲۴ ساعت و با هزار و ۱۱۰مخاطب، ۳میلیون و ۹۰۰‌هزار تومان فروش را تجربه کرد و فیلم بعد نیز «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی است که تنها در یک سینما اکران شده و دلیل اکران آن هم فراهم‌سازی شرایط برای حضور در مراسم اسکار ۲۰۲۳ است. اکران این فیلم تنها یک هفته خواهد بود، با این حال، ساخته هومن سیدی در ۲۴ ساعت گذشته، تنها در یک سینما و با ۱۶۰ مخاطب ۷میلیون و ۲۰۰هزار تومان را برای گیشه خود به ثبت رسانده. از سوی دیگر عوامل این فیلم اعلام کردند به علت شرایط موجود در جامعه ترجیح می‌دهند در سکوت خبری فیلمشان را اکران کنند و به همین دلیل هم فروش اینترنتی نخواهند داشت.

چرا فروش کم شده است؟

دلایل زیادی عامل رخ دادن این اتفاق بودند. یکی از اصلی‌تری و تاثیرگذارترین دلایل این موضوع، شرایط روز جامعه است. از سوی دیگر قرار بود از ششم مهر فیلم‌های «گیج‌گاه»، «ملاقات خصوصی» و «خط استوا» روی پرده بروند که با توجه به شرایط فعلی این فیلم‌ها روی پرده نرفتند و سینماها روند خود را با همان شرایطی که در ماه قبل بود ادامه دادند.

فیلم‌های پرفروش از زمان اکران چقدر فروخته‌اند؟

فیلم سینمایی «انفرادی» به کارگردانی سیدمسعود اطیابی که اکران خود را از هفتم اردیبهشت آغاز کرد، در مدت ۵ ماه فروش ۶۸میلیارد و ۵۷۵میلیون تومانی را برای خود ثبت کرد و با این رقم صدرنشین جدول فروش شد. پس از آن فیلم سینمایی «علف‌زار» به کارگردانی کاظم‌دانشی که اکرانش را از سوم خرداد شروع کرد، با فروش ۲۰میلیارد و ۵۲۳میلیون‌تومانی جایگاه دوم فروش گیشه را به خود اختصاص داد.

«تی‌تی» به کارگردانی آیدا پناهنده نیز از ۱۵ تیر تا امروز ۱۹میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان فروش داشت و با این رقم جایگاه سوم گیشه را به خود اختصاص داد. «ابلق» به کارگردانی نرگس آبیار، «دوزیست» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد و انیمیشن «پسر دلفینی» نیز با فروش‌های ۱۶میلیارد و ۵۰۰میلیون ‌تومانی، ۱۶میلیارد و ۲۰۰میلیون تومانی و ۱۱میلیارد و ۸۰۰میلیون تومانی به ترتیب جایگاه‌های چهارم، پنجم و ششم گیشه را در فروش کل به دست آورده‌اند.

کمدی‌های بالانشین

سینمای ایران در این ۶ ماه و نیمی که از سال ۱۴۰۱ می‌گذرد، ۳۹ فیلم بلند سینمایی به روی پرده برده است که از این تعداد، ۷ فیلم کمدی بوده‌اند. مجموع گیشه سینمای ایران در این مدت، حدود ۲۷۰ میلیارد تومان بوده که سهم این ۷ فیلم، چیزی در حدود ۱۳۴میلیارد تومان بوده است. به عبارتی، این ۷ فیلم به اندازه نصف گیشه سینمای ایران در طول امسال فروش داشته‌اند و نصف دیگر فروش، میان ۳۲ فیلم دیگر سرشکن شده است. با نگاهی به این ۷ فیلم متوجه می‌شویم دو فیلم پرمخاطب این فهرست، بیشترین میزان فروش را داشته‌اند: «دینامیت» که ۶۹میلیارد تومان فروخت و «سگ‌بند» که فروشی معادل ۴۱‌میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان را تجربه کرد. عطش مخاطب و البته سینماداران برای فیلم‌های کمدی به اندازه‌ای است که در نبود فیلم‌های کمدی پرمخاطب، «انفرادی» که بیش از ۵ ماه و نیم است که به روی پرده است، همچنان مخاطب داشته و به دومین فیلم پرفروش این روزهای سینمای ایران تبدیل شده است. «سگ‌بند» هم که حدود یک ماه و نیم زودتر از انفرادی به روی پرده رفت، همچنان در ۷ سالن کشور به روی پرده است و میزان فروش آن از چندین فیلم جدید نیز بیشتر است.

از دیگر سو، آغاز نمایش‌های کمدی در چندین سینما و پردیس سینمایی پایتخت و میزان استقبالی که از این نمایش‌ها شد نیز نشان از تمایل مخاطبان برای تماشای آثار کمدی است. به طوری که بسیاری از این نمایش‌ها بدون آنکه از تبلیغات شبکه‌های مجازی برخوردار باشند و خبرسازی چندانی حول آن‌ها شکل گرفته باشد، موفق شدند در کمتر از ۲۴ ساعت، تمامی بلیت‌های خود را فروخته و در نخستین اجرای خود قدرتمند ظاهر شوند. این نشانه‌ها، میزان عطش سینمای ایران و مخاطبان آن به اکران آثار کمدی را نشان می‌دهد؛ علی‌الخصوص اینکه کشور طی ۲ ماه محرم و صفر، فیلم کمدی چندانی را به خود ندیده و پس از پایان صفر نیز ناآرامی‌ها اجازه شادی را به مخاطبان نداده است.

بنابراین بسیار واجب است تا شورای صنفی نمایش در شرایط فعلی با یک برنامه‌ریزی درست، صاحبان آثار کمدی پرمخاطب را که از قضا کم هم نیستند مجاب کند فیلم خود را به روی پرده فرستاده تا با شکل‌گیری یک رقابت درست، گیشه به سمت آثار کمدی معطوف شود و در این وانفسا، آثار سینمای اجتماعی که خود می‌توانند تضمین‌کننده گیشه فصول مختلف سال باشند، این‌گونه در رقابت با یکدیگر موجب سرشکن شدن فروش خود نشوند.