بازار اکران به دوران پیشاکرونا باز نمی‌گردد
روزگار جدایی مردم از سینما
علاوه بر این، بازگشت غافلگیرکننده کووید-۱۹ به چین در ماه‌‌‌های گذشته بخش قابل‌ملاحظه‌‌‌ای از سالن‌‌‌ها را به تعطیلی کشانده که به عنوان دومین بازار پرمخاطب سینما، باکس‌‌‌آفیس جهانی را بی‌‌‌نصیب نگذاشته است. اما از همه غیرمنتظره‌‌‌تر تاثیر بحران‌های سیاسی بر بخشی از سینمای روسیه است. سینماهای روسیه که پس از شروع جنگ اوکراین با تحریم‌‌‌های بین‌المللی روبه‌‌‌رو شده‌‌‌اند، واکنش‌‌‌های متفاوتی به این شرایط نشان داده‌‌‌اند. با آغاز جنگ اوکراین صدها شرکت بزرگ غربی از جمله هالیوودی‌‌‌ها از بازار روسیه خارج شدند و اکنون با گذشت بیش از ۳ ماه از جنگ، گزارش‌‌‌هایی مبنی بر نمایش‌‌‌های غیررسمی فیلم‌‌‌های هالیوودی در سینماهای گوشه‌و‌کنار روسیه ارائه شده که فیلم‌‌‌هایی چون «بتمن»، کمدی اکشن «اعلان قرمز» با بازی دواین جانسون، انیمیشن «قرمز شدن» دیزنی و اکشن «آمبولانس» ساخته مایکل بی از جمله آنها هستند.
سایت روسی اسکوایر از نمایش «بتمن» در تئاتر وی‌‌‌آی‌‌‌پی مسکو و در تئاترهای محلی شرق دور روسیه خبر داده است و در همین منطقه «بتمن» و «سونیک خارپشت ۲» با نام‌‌‌های روسی دیگر، اکران شده‌‌‌اند. بلیت‌‌‌هایی که به تماشاگران فروخته شدند نیز دست‌‌‌نویس بوده‌‌‌اند. این اکران‌‌‌های بدون مجوز پس از تغییرات شوروی در دهه ۱۹۹۰ کاملا ریشه‌‌‌کن شده بود و از اوایل دهه ۲۰۰۰ با خرده‌‌‌فروشان و فروشندگان فیلم‌‌‌های غیرقانونی فیلم به‌شدت مقابله شد. در حالی که اعتقاد بر این است که رویه فعلی هنوز گسترش نیافته و شاید در مناطق دورافتاده رخ داده باشد، اما موجب نگرانی توزیع‌‌‌کنندگان و مالکان سالن‌‌‌های سینماها شده است. در عین حال این فرض مطرح است که برخی از سینماها از قبل نسخه‌‌‌های «بتمن» را تهیه کرده بودند و قراردادهایی از قبل داشتند. در هر حال اولگ بیرزین مالک کمپانی تحلیل صنعت فیلم مستقر در سن‌‌‌پترزبورگ و رئیس انجمن مالکان سینماهای روسیه گفته است تصمیم هالیوود مبنی بر لغو اکران در روسیه ضربه بزرگی به سینماهای این کشور وارد کرده و بیش از ۳۰۰ سالن سینما در ماه آوریل بسته شدند و حداقل ۵۰درصد سینماهای روسیه با خطر تعطیل شدن روبه‌‌‌رو هستند. این در حالی است که پاندمی کرونا چند سال سخت را به توزیع‌‌‌کنندگان و مالکان سالن‌‌‌های سینماها تحمیل کرد و هنوز اثرات آن چالش برطرف نشده بود که وضعیت جدید به سینماها تحمیل شد.
مشکل اصلی سینماداران این است که تنها ۵درصد مخاطبان بالقوه ۹۵میلیون‌نفری روسیه از ۱۰ تا ۷۰ساله ساکن مناطق شهری، به صورت هفتگی به سینما می‌‌‌روند. در حالی که مدت‌‌‌هاست وزارت فرهنگ روسیه از تولیدکنندگان داخلی حمایت جدی کرده است، اما بسیاری از آنها ترجیح می‌دهند فیلم‌‌‌های تلویزیونی کم‌‌‌هزینه بسازند. همین حمایت جدی از سینمای داخلی که روسیه مدت‌‌‌هاست برای آن تلاش می‌کند، به نظر می‌رسد تنها راه نجات سینماداران باشد.
تماشاگران بالیوود
همچنین در حالی که محصولات بالیوود به دلیل شیوع کرونا در هند کاهش یافته است، تماشاگران بیشتر به صورت استریم و آنلاین به تماشای آثار نشسته‌اند. تا آنجا که پیش‌بینی می‌شود مخاطبان سرویس‌‌‌های استریم در هند تا سال ۲۰۲۴ به ۶۰۰میلیون نفر می‌‌‌رسند. گزارش سالانه فدراسیون اتاق‌‌‌های بازرگانی و صنعت رسانه هند نشان می‌دهد که سرویس‌‌‌های استریم بیشترین رشد را در طول همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۱ در هند تجربه کردند. مخاطبان سرویس‌‌‌های استریم در سال ۲۰۲۰ از ۴۵۰میلیون نفر به ۴۹۷میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت و طبق برآوردهای این گزارش این آمار تا سال ۲۰۲۴ از ۶۰۰میلیون نفر هم بیشتر خواهد شد. این در حالی است که این داده‌‌‌ها مخاطبان یوتیوب را که از ۵۰۰میلیون کاربر فعال در ماه هم عبور کرده، در بر نمی‌گیرد. بنا به آمار سهم اشتراک‌‌‌های ویدئویی ۵۴میلیارد روپیه (۷۰۶میلیون دلار) بوده است.
تلویزیون با ۷۲۰ میلیارد روپیه (۴/ ۹میلیارد دلار) بزرگ‌ترین بازار سرگرمی در هند باقی مانده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۴ این رقم تا ۸/ ۱۰میلیارد دلار افزایش یابد. تبلیغات تلویزیونی در سال ۲۰۲۱ رشد ۲۵درصدی را تجربه و از کاهش ۲۲درصدی سال ۲۰۲۰ عبور کرد و به این ترتیب تنها ۲درصد با سطح ۲۰۱۹ فاصله دارد. تعداد کانال‌‌‌های تلویزیونی هند ولی از ۹۱۱ کانال به ۹۰۶ کانال کاهش یافت و در حالی که ۲۶ کانال از کانال‌‌‌های رایگان تعطیل شدند، تعداد کانال‌‌‌های پولی ۲۱ کانال بیشتر شد.
با وجود افزایش فیلم‌‌‌های سینمایی تولید‌شده در مقایسه با سال ۲۰۲۰، شمار فیلم‌‌‌های اکران‌شده در سال ۲۰۲۱ به دلیل دوره‌‌‌های طولانی تعطیلات سینماها به دنبال شیوع کرونا، فروکش کرد و درآمد سینماها به ۹۳میلیارد روپیه (۲/ ۱میلیارد دلار) رسید که بسیار با سطح قبل از کرونا (۵/ ۲میلیارد دلار) فاصله دارد. پیش‌بینی فروش این بخش برای سال ۲۰۲۴ رسیدن به آمار ۷/ ۲میلیارددلاری است. در مجموع ۷۵۷ فیلم در سال ۲۰۲۱ از زبان‌‌‌های مختلف در سینماهای هند اکران شد که بیشتر آنها زبان هندی جنوبی با ۲۰۴ فیلم بود. بالیوود با زبان هندی ۸۴ فیلم را به پرده برد. بازارهای جنوب هند به دلیل محدودیت‌های کمتر کرونایی، سریع‌‌‌تر در مسیر رونق و فعالیت قرار گرفتند، با این حال به سطح ۵۹درصد اکران سال ۲۰۱۹ رسیدند. از نظر سهم درآمد فیلم‌‌‌های هالیوودی ۱۱درصد درآمد سینماها را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در کل کرونا موجب تعطیل شدن ۱۵۰۰ پرده سینما شد.
اژدهای بیمار
در سال ۲۰۲۰، پس از اینکه سینماهای چین یک دوره تعطیلی پنج‌ماه‌و‌نیمه را پشت‌سر گذاشتند، با توجه به موفقیت این کشور در مهار کرونا توانست به‌سرعت از بحران خارج شود و با درمان و واکسن‌‌‌سازی دوباره مردم را به سالن‌‌‌های سینما بکشاند. اما طی ماه‌‌‌های اخیر با شیوع مجدد این ویروس سالن‌‌‌های نمایش بار دیگر به تعطیلی کشیده شد. چین برای کنترل هرچه سریع‌‌‌تر این ویروس، شدیدترین تدابیر و محدودیت‌ها را برای عموم مردم ایجاد کرده است. البته از هفته گذشته خبر رسید که مسوولان این کشور محدودیت‌های کرونایی را کم کرده و به تدریج آنها را به طور کامل برخواهند داشت. هم‌‌‌اکنون محدودیت در برخی از مناطق کم‌خطر پایتخت چین کاهش یافته تا امکان بازگشت به زندگی عادی فراهم شود. با این همه هنوز خطر آن‌قدر وجود دارد که برنامه جشنواره فیلم شانگهای به تعویق افتاده است؛ جشنواره‌‌‌ای که انتظار می‌‌‌رفت رونقی دوباره در سینمای این کشور ایجاد کند. برگزارکنندگان جشنواره شانگهای می‌‌‌گویند اگر شرایط اجازه دهد، تلاش خواهند کرد رویدادهای سینمایی را در نیمه دوم سال جاری برگزار کنند. برگزارکنندگان در بیانیه‌‌‌ای اعلام کردند: «به دلیل تاثیر همه‌گیری ویروس جدید کرونا، کمیته سازماندهی جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای تصمیم گرفته است بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای که قرار بود در ژوئن ۲۰۲۲ برگزار شود، به سال آینده موکول شود.»
