دورخیز سینمای ایران در کن

از دیگر چهره‌‌‌های سرشناس حاضر در بخش مسابقه رسمی کن امسال می‌توان به پارک چان‌ووک از کره‌جنوبی، کریستین مونجیو از رومانی، روبن اوستلوند از سوئد، کره‌ئدا هیروکازو از ژاپن، کلر دنی از فرانسه، ژان‌ پیر و لوک داردن از بلژیک و دیوید کراننبرگ از کانادا اشاره کرد؛ سینماگرانی که هرکدام پیشینه درخشانی در تاریخ کن دارند و برنده جایزه‌‌‌های اصلی آن شده‌‌‌اند. علاوه بر«زد» که افتتاح‌کننده جشنواره امسال است، تازه‌‌‌ترین ساخته‌‌‌های جورج میلر (سه‌هزار سال اشتیاق)، باز لورمن (الویس) و جوزف کازینسکی (تاپ گان: ماوریک) همراه دو فیلم دیگر در بخش خارج از مسابقه حضور دارند. رونمایی از ۱۵ فیلم حاضر در بخش نوعی نگاه با حضور ۷ فیلم اول که برای بردن جایزه دوربین طلا رقابت می‌کنند، نمایش‌‌‌های نیمه‌‌‌شب، نمایش‌‌‌های ویژه و اولین‌‌‌های کن دیگر بخش‌‌‌های نشست خبری لسکور و فرمو در پاریس بود. از میان دو فیلم به نمایش در آمده در جشنواره امسال فیلم حمید روستایی از اهمیت ویژه‌‌‌ای برای سینمادوستان ایران برخوردار است. این فیلمساز جوان پس از دو فیلم «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» که در گیشه و جشنواره‌‌‌ها با استقبال خوبی مواجه شدند، «برادران لیلا» را در قالب یک درام اجتماعی در تهران ساخته است. آن‌طور که پیش از این در خبرهای غیر‌رسمی منتشر شده، ترانه علیدوستی، نوید محمدزاده، سعید پورصمیمی، فرهاد اصلانی و پیمان معادی در این فیلم حضور دارند.

حضور کارگردان‌‌‌های بزرگ در این جشنواره سبب شده که روستایی برای بردن جایزه نخل طلایی کن هفتاد و پنجم کاری بسیار سخت پیش رو داشته باشد. هر چند ممکن است در میان انبوه نام‌‌‌های بزرگ و چهره‌‌‌های نامدار، هیات داوران بخش مسابقه کن ۲۰۲۲ تصمیم بگیرد جایزه بزرگ و اصلی را به یک فیلمساز جوان ایرانی بدهد. سال گذشته اصغر فرهادی با «قهرمان» در بخش مسابقه کن حاضر بود و یک جایزه بزرگ مشترک گرفت. علی عباسی کارگردانی ایرانی-سوئدی نیز با فیلم فارسی‌‌‌‌زبان «عنکبوت مقدس» به عنوان محصول مشترک فرانسه، آلمان، سوئد و دانمارک در بخش مسابقه اصلی حضور دارد؛ فیلمی که بر اساس ماجرای سعید حنایی در سوئد ساخته شده است. در این فیلم زهرا امیرابراهیمی نیز ایفای نقش می‌کند. سارا فضیلت، مهدی بجستانی و آرش آشتیانی از دیگر بازیگران «عنکبوت مقدس» هستند. فیلم قبلی علی عباسی نیز با عنوان «مرز» به عنوان نماینده سینمای سوئد برای شرکت در رقابت اسکار ۲۰۱۹ انتخاب شده بود. «برادر و خواهر» اثر آرنو دپلشن یکی دیگر از فیلم‌‌‌های بخش رقابتی است که گلشیفته فراهانی، هنرمند ایرانی در آن بازی می‌کند. این فیلم درباره اختلافات دو خواهر و برادر میانسال است و یکی از مدعیان جدی کسب جایزه محسوب می‌شود؛ ماریون کوتیار و ملوین پوپاود از جمله بازیگران این اثر درام هستند.

داور مشروط

اسامی فیلم‌‌‌های جشنواره کن در شرایطی اعلام شده است که هنوز مدیران فستیوال، رئیس هیات داوران را معرفی نکرده‌‌‌اند. گفته می‌شود که اصغر فرهادی، سینماگر سرشناس ایرانی، گزینه جدی ریاست است ولی به دلیل حواشی به وجود آمده علیه او، هنوز این تصمیم نهایی نشده است. هفته گذشته نشریه ورایتی در گزارشی با پرداختن به این حواشی، این خبر را اعلام کرد؛ حواشی که بیشتر به ماجرای ادعای فیلمساز جوانی به نام آزاده مسیح‌‌‌زاده مربوط می‌شد که از هنرجویان فرهادی بوده است. وی ادعا کرده است که فیلم «قهرمان» فرهادی از مستندی به نام «دو سر برد، دو سر باخت» که او چند سال پیش ساخته، اقتباس شده است؛ ادعایی که به شکایت حقوقی دوطرف در محاکم قضایی کشیده شده و همچنان ادامه دارد. علاوه بر این در ساعت‌های گذشته بازنشر یک مطلب قدیمی از پیام اقدامی، نوازنده خیابانی ساکن رشت در فضای مجازی به حاشیه‌ها دامن زده است. او ادعای جدیدی درباره موسیقی فیلم «فروشنده» دیگر اثر برجسته فرهادی مطرح کرده است. وی گفته است: «ساخت موسیقی فیلم فروشنده از طرف شخص اصغر فرهادی به بنده پیشنهاد شد، هر چند که قرار بود پیش از بنده ستار اورکی آن را بسازد اما فرهادی پس از تماشای آکاردئون نوازی من، بنده را برای این امر انتخاب کرد.»

اقدامی با بیان اینکه تمام موسیقی فروشنده را با آکاردئون ساخته و نواخته است افزود: «در مدت انجام کار اجازه تلفیق موسیقی خود را با هیچ موسیقی دیگری ندادم و طی مدت فیلمبرداری تمام عوامل به‌ویژه شهاب حسینی، ترانه علیدوستی و حتی شخص ستار اورکی نیز شاهد این قضیه بودند که این موزیک ساخته بنده است.» این نوازنده خیابانی ادامه داد: «حتی در چند پلان بی‌‌‌کلام فیلم نیز در قسمتی که تئاتر نمایش داده می‌شود به عنوان بازیگر به انتخاب فرهادی نیز حضور داشتم و در پایان فیلم، نام بنده تنها به عنوان نوازنده آکاردئون آورده شده و صاحب اثر و سازنده موسیقی به نام ستار اورکی ثبت شده است.» به هر حال در صورت نادیده گرفتن حواشی و راهیابی اصغر فرهادی به هیات داوران، او نخستین سینماگر ایرانی خواهد بود که در راس داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره کن قرار می‌گیرد. پیش از این عباس کیارستمی یک بار رئیس داوران بخش فیلم کوتاه و سینه فونداسیون کن شده بود و لیلا حاتمی و کتایون شهابی نیز سابقه حضور در میان اعضای هیات داوران بخش مسابقه کن را در کارنامه دارند.