بیش از نیمی از فیلم‌‌‌های جشنواره مضمون اجتماعی دارند
سهم فجر۴۰ از ژانرهای متفاوت سینما
افزون بر این، تنوع ژانری در سینمای ایران به طور کلی چندان مورد توجه فیلمسازان و البته سرمایه‌گذاران سینمایی نبوده است. در یک دهه اخیر نه فقط از لحاظ ژانری، بلکه از لحاظ مضمونی نیز بسیاری از فیلم‌‌‌ها شباهت قابل‌توجهی به هم داشته‌‌‌اند. به هر روی هر سال در جشنواره فجر، ویترین سینمای ایران به نمایش درمی‌‌‌آید. از آنجا که ویترین، معمولا، انبار را هم نشان می‌دهد، می‌توان گفت که بررسی تنوع ژانری و مضمونی و... در جشنواره فجر، تا حدودی تنوع بازار سینمای را دست‌‌‌کم در سال آینده نمایندگی می‌کند. امسال هم از میان ۲۲ فیلم راه‌‌‌یافته به بخش «سودای سیمرغ» چهلمین جشنواره فیلم فجر، بالغ بر ۵۰درصد آثار (۱۴ فیلم) دارای مضامینی اجتماعی هستند و به‌‌‌لحاظ ژانری می‌توان آنها را ذیل گونه «ملودرام» دسته‌‌‌بندی کرد.
تاریخ معاصر
مسعود کیمیایی بعد از ۲سال دوری از سینما امسال به سراغ داستانی مرتبط با تاریخ معاصر ایران در «خائن‌کشی» رفته است؛ فیلمی که به نظر می‌رسد تمام ویژگی‌‌‌های سینمای او را دارد. کیمیایی که عمده علاقه‌‌‌اش به تصویرگری مضامین و داستان‌‌‌های سال‌های پیش از انقلاب برمی‌‌‌گردد، هنوز هم گمان می‌کند اتفاقات دهه ۴۰ و ۵۰ ایران پتانسیل تبدیل شدن به فیلم را دارد و از رهگذر همین موضوع هم «خائن کشی» را در بستر اتفاقات دهه ۴۰ ساخته است. این فیلم تماما در دهه ۴۰ می‌‌‌گذرد. امیرعباس ربیعی امسال با فیلم سینمایی «ضد» به سراغ داستانی ملتهب از دهه ۶۰ رفته است. «ضد» به نویسندگی حسین تراب‌‌‌نژاد، یک تریلر سیاسی است که در بستر التهابات کشور در تابستان سال ۱۳۶۰ می‌‌‌گذرد. قصه این فیلم درباره یک عشق در دل حوادث سیاسی است که پس از سال‌ها دوباره شعله‌‌‌ور می‌شود.
دفاع مقدس
سهم سینمای دفاع مقدس از جشنواره چهلم، ۳ فیلم است. فیلم سینمایی «دسته دختران» ساخته منیر قیدی یکی از همین آثار است، قیدی در «دسته دختران» راوی مقاومت و ایثار زنان در روزهای پرتلاطم ابتدایی جنگ است. او با بازسازی تصاویر زنده و مستند از نبرد خانه‌‌‌به‌‌‌خانه خرمشهر، اولین تصویر سینمایی با نگاه زنانه از آن مقاومت را خلق کرده است. کیوان علی‌محمدی و علی‌‌‌اکبر حیدری‌نوید امسال فیلم سینمایی «۲۸۸۸» را با تمرکز بر حوادث سال‌های جنگ را تولید کرده‌‌‌اند، فیلمی که در ابتدا «سوباشی» نام داشت اما سازندگانش ترجیح دادند نامی متفاوت را برای آن برگزینند، در این فیلم هشت سال جنگ ایران و عراق روایت می‌شود و از روز اول تا روز آخر جنگ را دربرمی‌گیرد. «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر از دیگر فیلم‌‌‌های دفاع مقدسی جشنواره امسال است.
پرتره
دیگر فیلم پرتره جشنواره امسال «بی رو» است. این فیلم روایتی از زندگی علیرضا بیرانوند از دوران کودکی تا ورود به فوتبال حرفه‌‌‌ای و عضویت در تیم ملی فوتبال است و طبق آنچه از اخبار رسمی این فیلم منتشر شده یکی از اقوامش به نام حسین بیرانوند ایفاگر نقش او در فیلم است.
پلیسی و اکشن
رامین سهراب فیلمساز جوانی است که به گفته خودش تاکنون سابقه ساخت فیلم در ایران را نداشته است. او «لایه‌های دروغ» را به عنوان محصولی مشترک از ایران و فنلاند در حال و هوای اکشن تولید کرده است، فیلمی که آن را یادآور فیلم‌‌‌های جمشید هاشم‌پور می‌‌‌خواند و عنوان می‌کند می‌‌‌خواهد همان حس و حال را احیا کند. رامین سهراب هم از جمله فیلم‌‌‌سازانی است که نبود امکانات و ضعف در بدلکاری را یکی از معضلات این نوع از فیلم‌‌‌ها توصیف می‌کند تا جایی که ترجیح داده است خودش مسوولیت بدلکاری فیلمش را بر عهده بگیرد و به‌رغم آنکه پایش در یکی سکانس‌‌‌ها شکسته، کار را ادامه داده است. محمدحسین مهدویان «مرد بازنده» را در جشنواره امسال دارد. این فیلم یک تریلر پلیسی است که جواد عزتی در نقش کاراکتری به نام احمد خسروی و رعنا آزادی‌ور به عنوان دو بازیگر اصلی در آن حضور دارند. تازه‌‌‌ترین ساخته مهدویان از یکی از پرونده‌‌‌های مهم سال‌های نه‌چندان دور الهام گرفته است. فیلمنامه «مرد بازنده» بر اساس طرحی از حسین حسنی توسط ابراهیم امینی، حسین حسنی و محمدحسین مهدویان به نگارش درآمده است.
