آیا موزیسین‌ها تمایلی به اجرا در کشور ندارند؟

معمای عجیب بازار موسیقی ایران

دنیای‌‌اقتصاد : کنسرت‌‌های موسیقی پس از نزدیک به ۲ سال تعطیلی مداوم، حالا معادلات اقتصاد هنر را در ایران با چالش‌‌های قابل توجهی روبه‌‌رو کرده است. تمایل هنرمندان موسیقی به برگزاری کنسرت در خارج از کشور و افزایش هزینه‌‌های برگزاری کنسرت در ایران، موجب بروز رکود گسترده در بازار موسیقی کشور شده است. بازارهای هنری در دوران کرونا آسیب بسیاری دیدند. سینماها تا بیش از ۹۸درصد کاهش درآمد داشتند و درآمد تئاتری‌‌ها نیز بیش از ۹۵درصد کم شد. اما در این میان اقتصاد موسیقی بیش از همه آسیب دید. با تعطیلی کامل کنسرت‌‌ها در کشور، گروه‌‌‎های موسیقی تقریبا تمام درآمد خود را از دست دادند.

در بیش از پنج ماه گذشته با بازگشایی آرام آرام سالن‌‌ها به روی رویدادهای هنری و فرهنگی، روند رو به رشد درآمدها آغاز شد. تئاتری‌‌ها با اجرای بیش از ۶۰ نمایش در سالن‌‌های پایتخت رکورد جدیدی ثبت کردند و سینما نیز با فروش بیش از ۷۰میلیارد تومانی در این مدت، امیدهای بازگشت به دوران پیش از کرونا را زنده کردند. اما همچنان بازار موسیقی راکد است؛ کمتر کسی بنای اجرای کنسرت دارد و سازها همچنان کوک نیستند.

هشتم آبان‌‌ماه سرپرست وقت معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته بود که امیدوار است با رعایت شیوه‌‌نامه‌‌های بهداشتی برای ایجاد شرایط مطلوب سالن‌‌ها برای میزبانی مخاطبان و واکسیناسیونی که به‌‌صورت عمومی و پرشتاب انجام می‌‌گیرد، به زودی شاهد برگزاری کنسرت‌‌های زنده باشیم .پس از این صحبت‌‌ها، دوشنبه دهم آبان‌‌ماه جلسه‌‌ای در محل دفتر موسیقی وزارت ارشاد به ریاست محمد الله‌‌یاری فومنی ـ سرپرست دفتر موسیقی‌ـ و مسوولان واحدهای دفتر موسیقی برگزار و در جریان آن شرایط از سرگیری اجراهای صحنه‌‌ای بررسی شد. در این جلسه مقرر شده بود که با توجه به قرار گرفتن شهر تهران در وضعیت نارنجی و رعایت حداکثری پروتکل‌‌های بهداشتی شرایطی برای برگزاری کنسرت در پایتخت فراهم و از آذرماه برگزاری کنسرت‌‌ها آغاز شود. همچنین چندی بعد، محمدمهدی اسماعیلی دوشنبه، ۱۷ آبان ماه اعلام کرده بود که «امروز می‌‌توانیم بگوییم از اول آذر ماه مراکز فرهنگی هنری و کنسرت‌‌ها می‌‌توانند با رعایت شیوه‌‌نامه‌‌های بهداشتی آغاز به‌‌کار کنند.» با این حال اما دیروز محمدحسین توتونچیان، تهیه‌‌کننده موسیقی از مخالفت ستاد ملی مقابله با کرونا برای برگزاری کنسرت‌‌های موسیقی طی روزهای آینده خبر داد. این گویا ظاهر داستان است. در همین رابطه پایگاه پایش آثار اقتصادی کرونا (کرونومی) نوشته اتفاق عجیب و نگران‌‌کننده‌‌ای درباره برگزاری کنسرت‌‌ها رخ داده و آن هم تمایل اهالی موسیقی برای اجرا در خارج از کشور است. بر اساس گزارش این سایت در دو ماه گذشته بیش از ۱۰ گروه موسیقی در خارج از کشور روی استیج رفته‌‌اند و گویا این چرخه همچنان نیز ادامه دارد و برخی از گروه‌‌های موسیقی در سکوت خبری در حال تمرین برای اجرا در خارج از کشور از جمله تاجیکستان و ترکیه و...هستند. حتی هنرمندانی همچون علیرضا قربانی که در شیوع کرونا اقدام به برگزاری کنسرت آنلاین و رایگان موسیقی کردند، اکنون اعلام می‌‌کنند که قصد دارند در خارج از ایران روی صحنه بروند. دلیل این تصمیم هم به مسائل اقتصادی مرتبط است. در هفته‌‌های گذشته جسته و گریخته‌‌ خبرهایی مبنی بر افزایش نجومی قیمت بلیت کنسرت‌‌ها مطرح شد که به نتیجه نرسید. در همین رابطه برخی برگزارکنندگان کنسرت‌‌ها اعلام کردند که با توجه به افزایش بهای اجاره سالن‌‌ها، ابزارهای صوتی و...ناگزیر بلیت کنسرت‌‌ها نیز افزایش قابل توجه خواهد داشت و در غیر این صورت برگزاری کنسرت نه برای برگزارکننده و نه برای گروه‌‌های موسیقی صرفه اقتصادی ندارد و بر همین اساس و با وجود بازگشایی سالن‌‌ها به روی هنرمندان، غیر از تعداد بسیار معدودی از گروه‌‌های موسیقی، کسی برای برگزاری کنسرت اعلام آمادگی نکرده و گروه‌‌های موسیقی ترجیح می‌‌دهند در خارج از کشور کنسرت برگزار کنند. اتفاقی که اگر ادامه پیدا کند در خروج ارز از کشور و کاهش درآمد اصناف مرتبط با برنامه‌‌های هنری تاثیر بسیار منفی خواهد داشت.ا ین یک سوی قضیه است اما از آن طرف محمدحسین توتونچیان تهیه‌‌کننده و کنسرت‌‌گذار که پیش‌‌تر از بازگشایسی سالن‌‌ها خبر داده بود در گفت‌‌وگو با خبر گزاری مهر خلاف این موضوع را مطرح کرده است.

این تهیه‌‌کننده می گوید براساس آنچه در روال برگزاری کنسرت‌‌ها انجام می‌‌گیرد، درخواست برگزاری کنسرت‌‌ها پس از تایید رسمی دفتر موسیقی وزارت ارشاد به اداره اماکن ارائه می‌‌شود؛ اما متاسفانه طی روزهای گذشته با وجود تعداد زیاد تقاضاها که از سوی تهیه‌‌کنندگان و برنامه‌‌گذاران از سوی دفتر موسیقی به اداره اماکن رسیده، این مجموعه با اعلام اینکه ستاد ملی کرونا مخالف برگزاری کنسرت‌‌هاست، فعلا صدور مجوزها را متوقف کرده است.

این تهیه‌‌کننده کنسرت ادامه داد: شرایطی که به‌‌وجودآمده در حالی است که حتی در روزهای گذشته خبرهای خوبی مبنی‌‌بر برگزاری کنسرت‌‌ها با ظرفیت ۱۰۰ درصدی سالن‌‌ها به شرط ارائه کارت واکسیناسیون در هنگام خرید بلیت در رسانه‌‌ها منتشر شده بود؛ موضوعی که ما را بر این داشت تا برای رعایت سلامت حداکثری مخاطبان، بلیت سالن‌‌ها را فعلا با ۵۰درصد ظرفیت ارائه کنیم؛ اما متاسفانه در همین چند روز دوباره با اتفاق بدی مواجه شدیم و به ما گفته شده که ستاد ملی مقابله با کرونا فعلا برای برگزاری کنسرت‌‌ها مخالف است. توتونچیان گفت: به هر حال اکنون در وضعیتی قرار داریم که تا حصول پاسخ مثبت از سوی ستاد کرونا هیچ مجوزی از سوی مراجع ذی‌‌صلاح برای برگزاری کنسرت‌‌ها صادر نشده است و ما کماکان منتظر اعلام نظر ستاد کرونا برای برگزاری اجرای زنده هستیم که از چندی قبل خبرهای خوب برگزاری آن مخاطبان و علاقه‌‌مندان موسیقی را خوشحال کرده بود. در همین چند روز خبر دارم که نامه‌‌های درخواست بسیاری از برگزارکنندگان کنسرت‌‌ها از دفتر موسیقی وزارت ارشاد به اداره اماکن سرازیر شده اما در این مرحله موفق به کسب مجوز نهایی نشده‌‌اند.