روزگار دوزخی سینماهای خاطره‌ساز

آذرماه سال گذشته خبر حکم تخریب سینما ایران در لاله‌زار با واکنش‌های فراوانی روبه‌رو شد و علی اعطا، عضو شورای شهر در دوره گذشته گفت: با تخریب احتمالی سینما ایران در گذر آپارات‌ها شاید روزنامه‌ای چنین تیتر بزند: «سینمای ایران» در خیابان سینماهای ایران تخریب شد! باور دارم تخریب سینما ایران شروع دومینوی تخریب سینماهای لاله‌زار است. تخریب سریالی سینماها.

 پس از آن سینما گلریز محله یوسف‌آباد نیز به‌دلیل اختلاف میان مالک و صاحب سرقفلی پلمب شد. سینما بولوار در بولوار کشاورز هم که زمانی یکی از سینماهای مدرن تهران بود، تغییر کاربری پیدا کرد و به مرکز همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تبدیل شد. این اتفاق‌ها در یک محدوده زمانی کوتاه افتاد و البته به تهران محدود نیست و هرازگاهی خبر تعطیلی یک سینما در یک شهر منتشر می‌شود. به‌عنوان مثال سه ماه پیش خبر تعطیلی و تخریب دو سینمای قدیمی مشهد یعنی آسیا و قدس جنجال به‌وجود آورد و از آن به‌عنوان پاک‌کردن حافظه فرهنگی یک شهر یاد ‌شد.

سینمای تاریخی آسیا که سال ۱۳۴۰ در خیابان ارگ مشهد آغاز به کار کرد و یکی از پرمخاطب‌ترین سالن‌های زمان خود بود، جمعه، ۲۸ خرداد تخریب شد؛ سینمایی که ساختمانش در اختیار حوزه هنری قرار داشت و از سال‌ها قبل، تعطیل شده بود. سه روز بعد، دوشنبه ۳۱ خرداد، سینما قدس نیز با قدمتی ۵۱ ساله که از اسفند سال گذشته تعطیل و توسط حوزه هنری به بخش خصوصی واگذار شده بود، تخریب شد. هرچند محمد ملک‌ثابت، مدیرکل امور حقوقی حوزه هنری کشور در گفت‌وگویی گفته بود در طول این سال‌ها هیچ تقاضایی برای بازسازی این سینماها وجود نداشت و چون تقاضایی نبوده ما هم نیازی ندیده‌ایم» و سیدحجت طباطبایی، مدیر امور سینمایی اداره‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز توضیح داده بود: «درباره سینما آسیا پیشنهاد شفاهی داده بودم که به موزه سینمای مشهد تبدیل شود. این اتفاق رخ نداد و فعلا می‌توانم در رابطه با آن ابراز تاسف کنم. درباره سینما قدس نیز حوزه هنری می‌خواهد به جای آن سینمای مهر کوهسنگی را تاسیس کند.»

در این میان یکی از مهم‌ترین سینماهایی که تعطیل شد سینما عصر جدید بود. سینمایی که روزگاری به یکی از مهم‌ترین پاتوق‌های فرهنگی پایتخت بدل شده بود. اسفندماه گذشته کرکره‌های این سینما پایین کشیده شد و مدیر آن گفت با این وضعیت نمی‌دانیم باید چه کنیم و برای رسیدن به تصمیمی قطعی آن را تعطیل خواهیم کرد. در روزهای اخیر عکس‌هایی از تخریب این سینما در شبکه‌های مجازی دست به دست شده و موج جدیدی از اعتراض‌ها را به وجود آورده است. با این حال مالکان این سینما خبر را تکذیب کرده‌اند. عبدالله علیخانی، تهیه‌کننده و مدیر سینمای «عصر جدید» می‌گوید: تصاویر منتشرشده صحت ندارد و ما تنها می‌خواستیم صندلی‌ها را عوض کنیم. علیخانی می‌گوید: ما این سینما را به‌دلیل کرونا تعطیل کرده‌ایم تا ببینیم اوضاع چگونه می‌شود و سینماها چه روندی طی می‌کنند. در این شرایط بلاتکلیف هستیم.

او توضیح می‌دهد که صندلی‌ها متعلق به پنجاه سال پیش بود ما می‌خواستیم صندلی‌ها را عوض کنیم، به همین دلیل صندلی‌های قدیمی را جمع‌آوری کردیم؛ ولی به ناگاه کرونا پیش آمد و صبر کردیم تا ببینیم وضعیت چگونه می‌شود. مدیر سینما عصر جدید توضیح می‌دهد: ما بلاتکلیف هستیم مثل کسی که در کماست، دکتر نه می‌گوید زنده است نه فوت کرده است. با این وضعیت تورم و فروش کم سینماها باید ببینیم می‌توانیم کاری کنیم یا نه. دو سال پیش وقتی اولین بار خبر ورود کرونا به ایران رسانه‌ای شد همه گفتند چند روز دیگر به وضعیت عادی برمی‌گردیم و سالن‌ها باز می‌شود؛ اما این وضعیت دو سال ادامه‌دار شد. ما باید ببینیم می‌شود مخارج کمرشکن و مخارج تعویض صندلی‌ها را مدیریت کنیم یا نه. نمی‌دانم آن عکس‌ها را چه کسی منتشر کرده؛ اما حتما وضعیت روحی و روانی مناسبی نداشته که این چنین عکس‌ها را با عنوان تخریب منتشر کرده است. ما کار خلاف شرعی نکرده‌ایم، آیا برای تعویض صندلی‌ها باید از کسی اجازه می‌گرفتیم؟