دستمزدهای رازآلود در تاریک‌خانه سینما

  لزوم شفاف‌سازی

فروردین ماه امسال یکی از مدیران تولید سینمایی در گفت‌وگویی با یکی از رسانه‌ها گفته بود: «تا پیش از دهه ۹۰، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کل بودجه یک فیلم، صرف دستمزد بازیگران می‌شد. در دهه ۹۰، این میزان به ۵۰درصد افزایش یافت و طی سال‌های اخیر، طبق شنیده‌ها، این میزان به ۷۰درصد کل هزینه یک فیلم نیز رسید.» مهم‌تر از این عدد و رقم‌ها، آن است که مدیر یادشده خواسته بود نامش در رسانه‌ها فاش نشود. این اتفاق یعنی نگرانی سینماگران از افشای نامشان به خودی خود نشان‌دهنده جریانی است که در منافعش در سینما در گرو غیرشفاف بودن این بازار است و احیانا با نفوذی که در بازار تولید دارد، می‌تواند برخی از فعالان و شاغلان این صنعت را بایکوت کند.

اما برخی از سینماگران هستند که البته بدون نام بردن از افراد خاصی، رقم‌های کلی دستمزدها را لو می‌دهند. مثلا سیروس الوند اخیرا گفته بود: «عوامل فنی در سینما اگر برای کار یک ماهه در یک فیلم ۴میلیون تومان دریافت می‌کنند.

ممکن است ۴ ماه بیکار باشند پس نمی‌توان دستمزد عوامل را کافی و منطقی دانست. اگر عوامل پشت صحنه در ماه ۴میلیون تومان دستمزد بگیرند و همیشه کار داشته باشند، این دستمزد را می‌توان کافی و منطقی دانست؛ اما خوش‌شانس‌ترین افراد در سال ۳ یا ۴ ‌ماه کار دارند و باقی روزهای سال معمولا بیکار هستند. دستمزدهای میلیاردی تنها مختص بازیگران است و اگر کارگردانی دستمزد میلیاردی دریافت می‌کند، قطعا مربوط به قراردادهای پولشویی می‌شود وگرنه در یک کار سالم از لحاظ اقتصادی چنین مبلغی وجود ندارد. کسی که برای انجام یک کار هنری مشغول ساخت فیلم است، نمی‌تواند هزینه‌هایی را که ممکن است در یک پروژه پولشویی وجود داشته باشد،  بپردازد.»

بیش از ۲۰ سال است که مطالب متعددی درباره لزوم شفافیت قراردادهای سینمایی در رسانه‌ها منتشر می‌شود؛ اما همچنان این بازار رازآلود، مقاومت می‌ورزد. آیا دولت و مجلس که هر دو بر لزوم شفافیت در همه شئون کشور تاکید دارند، راهکاری برای بیرون آوردن بازار سینما از تاریک‌خانه نظارتی دارند؟