داستان ترانه ماشین مشدی ممدلی
امروز سالروز درگذشت سید غلامرضا روحانی است
اما همه اینها دلیل شهرت و محبوبیت این شاعر در نزد مردم نیست، بلکه آنچه برخی آثار او را سر زبانها انداخته، متن ترانههای فکاهی است که برای برخی خوانندهها ساخته است که از جمله آنها میتوان به «یکی یه پوله خروس»، «به کس کسانش نمیدم، به همه کسانش نمیدم»، «ماشین مشدی ممدلی، ارزون و بیمعطلی»، «آسوده کسی که خر ندارد، از کاه و جویش خبر ندارد» اشاره کرد که برخی از آنها بر اثر استفاده زیاد بهعنوان ضربالمثل درآمده است.
متولد ۲۱ اردیبهشت ١٢٧۶ خورشیدی در مشهد بود؛ اما در تهران بالید و بزرگ شد. روحانی از ١٢سالگی که پایش به انجمنها و محافل ادبی باز شد، علاقه و مهارتش در فکاهیسرایی افزون شد. او در انجمنهای ادبی نظیر حکیم نظامی (وحید دستگردی)، فرهنگستان (ملکالشعرای بهار)، شیراز، آذرآبادگان، تهران و دیگر محافل ادبی حضوری فعال داشت.توجه او به مسائل اجتماعی چنان بود که او را «شاعر مشکلات مردم» نامیدهاند. غلامرضا روحانی وقتی در ١٣١٣ حدود ۱۰۰۰ بیت از اشعار خود را با عنوان «طلیعه فکاهیات روحانی» منتشر کرد، از شهرت زیادی برخوردار بود. از آنجا که شعرهای روحانی فکاهه یا طنز انتقادی بود و معطوف به آسیب های اجتماعی و فسادهای اداری و حکومتی پهلوی اول می شد، کتاب با استقبال خوبی روبهرو و به سرعت نایاب شد. محمدعلی جمالزاده این کتاب را تحسین کرد و در تقریظی برایش نوشت: به یقین نام نامی آقای روحانی مستحق بقاست و فارسیزبانان سالهای دراز به ترنم اشعار ایشان رطباللسان خواهند بود...» غلامرضا روحانی به زبان مردم کوچه و بازار شعر میسرود و تکیه کلامها، اصطلاحات و ضربالمثلهای معمول زندگی روزمره را بهکار میبرد و اینها را در ترانههایش بازمیتاباند. بهعنوان مثال مشهدی محمدعلی از درشکهچیهای قدیم تهران بود که بعد از رواج اتومبیل کسبوکارش کساد شد. پس از چندی مینیبوس خرید و بهدلیل حسن خلقش مشهور شد. گفته میشود روحانی ترانه ماشین مشدی ممدلی را با الهام از این شخصیت بهصورت طنز سروده است. این ترانه با صدای بدیعزاده خواننده معروف «شد خزان» منتشر شد.