کارنامه مردودی نمایشگاه آنلاین کتاب

درواقع رویدادی که همه ناشران و مخاطبان جدی حوزه کتاب و نشر در کشور، از بهار تا زمستان امسال منتظر برگزاری‌اش بودند، در ابتدایی‌ترین چیزها آنقدر ضعف داشت که عملا دستاوردی نداشت و مثل همیشه انگار کسی هم قرار نیست پاسخگو باشد. تنها در دومین روز برگزاری نمایشگاه که سایت از دسترس خارج شده بود روابط‌عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران در اطلاعیه‌ای از بازدیدکنندگان و خریداران عذرخواهی کرد و نوشت سایت فروش نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران درحال ارتقای فنی است و تا ساعاتی دیگر راه‌اندازی خواهد شد؛ اما این حرف‌ها در حد همان وعده باقی ماند.

 پیش‌بینی‌ها درست بود

پیش از برگزاری نمایشگاه نیز بسیاری از کارشناسان درباره مناسب نبودن زیرساخت‌های الکترونیک هشدار داده و اظهار نگرانی کرده بودند. با شروع نمایشگاه از روز چهارشنبه اول بهمن، بیست‌وچهارمین اطلاعیه از سری اطلاعیه‌هایی که موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به‌عنوان متولی برگزاری رویداد منتشر کرد، مهر تاییدی بر نگرانی‌ها زد. در اطلاعیه بیست‌وچهارم، از مخاطبان نمایشگاه خواسته شد تا مراجعه به پایگاه مجازی نمایشگاه را به ساعات مختلف روز موکول کنند. این اطلاعیه، موید این ‌نکته بود که ترافیک سایت اینترنتی نمایشگاه، کشش میزان بالای بازدیدها را ندارد. پیش‌دستی متولیان نمایشگاه که احتمالا از کیفیت پایین سایت خود اطلاع داشتند بسیار تامل برانگیز به‌نظر می‌رسد.

 ادامه اعتراض‌ها

با این حال فرآیند خرید کتاب در سامانه نمایشگاه کتاب تا غروب دیروز منجر به رخ دادن خطاهای بسیاری می‌شد و عملا امکان خرید برای خیلی‌ها وجود نداشت. کاربران در شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها پست‌های انتقادی و اعتراضی تند و تیزی علیه مجریان این دوره از نمایشگاه منتشر کرده و برخی نیز برگزارکنندگان را به حیف و میل بودجه این رویداد متهم کرده‌اند. یکی از کاربران نوشته است: «فکرشم نمی‌کردم گشتن تو نمایشگاه کتاب مجازی از گشتن تو نمایشگاه کتاب حقیقی بیشتر طول بکشه!»، یکی دیگر هم نوشته است: «می‌شد به جای این همه مسائل و مصائب برای ناشران و خریداران و کتاب‌فروشی‌ها کل مبالغ هزینه‌شده + بن‌های ارائه‌شده در قالب طرح‌های فصلی به مخاطبان ارائه می‌شد. یا با سازوکاری بن‌ها روی کارت‌های بانکی مجازی شارژ می‌شد و مخاطبان می‌توانستند با آن از سایت ناشران یا سایت‌های فروش کتاب فعال خرید کنند.»

 یک انصراف

 در ادامه همین موج‌های اعتراضی، روز گذشته مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی از ادامه حضور در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران انصراف داد. روابط عمومی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: به‌دلیل مشکلات زیرساختی سامانه اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و عدم رضایت کاربران از آن، مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) از ادامه حضور در این نمایشگاه انصراف داده است.

دیروز «ایسنا» هم گزارشی انتقادی درباره اولین دوره برگزاری نمایشگاه آنلاین کتاب برگزار کرد و در بخشی از آن نوشت: آیا دست‌اندرکاران برگزاری این نمایشگاه پیش از شروع آن یک‌بار وارد سایت این رویداد نشده بودند تا متوجه سرعت آن شوند؟ آیا سرعت سایت طراحی‌شده که قطعا از آن اطلاع داشتند با توجه با مراجعه میلیونی که خودشان پیش‌بینی کرده بودند، برایشان عجیب نبود؟ هیچ‌یک از دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد یک تست سرعت ساده که تقریبا بدون نیاز به هیچ دانشی در حوزه فناوری اطلاعات قابل انجام است، از سایت نمایشگاه نگرفتند؟

 وضعیت فروش

با وجود موانع بسیار زیادی که بر سر راه کارآمدی نمایشگاه و در فرآیند خرید قرار دارد، برگزارکنندگان اعلام کرده‌اند که تا ساعت ۱۲ روز گذشته، ۲۴۳هزار و ۸۶۷ عنوان کتاب به ارزش بیش از ۱۲ میلیارد و ۳۴۳ میلیون تومان فروش رفته است. همچنین تاکنون ۵۵هزار و ۴۴۸ بسته پستی از سوی ناشران به شرکت ملی پست ایران تحویل داده شد که درحال ارسال است و از این تعداد ۲هزار و ۹۰۵بسته پستی به‌دست خریداران رسیده است.