کلید بازگشایی در قفل کتاب‌فروشی‌های کشور چرخید
کشاکش بیم و امید در بحران صنعت نشر
برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند که هنوز سازوکار مشخص و مورد وفاقی درباره مدیریت کسب‌و‌کارهای فرهنگی به ویژه در حوزه نشر تدوین نشده است؛ اما با وجود این نقدها، به نظر می‌رسد که بازگشایی قدم به قدم بازارها با تاکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، رویه عمومی دولت برای گذار از بحران اقتصادی ناشی از بیماری کرونا در بنگاه‌های تجاری است. اما سوای رویکرد دولت، برخی از نویسندگان و ناشران پیشنهادهایی نیز برای رونق بازار کتاب در روزهای کرونایی ارائه کرده‌اند. پویش‌های بسیاری برای معرفی کتاب شکل گرفته و برخی نیز بخش‌هایی از کتاب‌ها را به صورت صوتی در شبکه‌های اجتماعی عرضه کرده‌اند. ناشرانی نیز ضمن ارائه نسخه‌های صوتی یا الکترونیکی از کتاب‌ها، تخفیف‌هایی را برای کتاب‌هایشان در نظر گرفته و برخی نیز ارسال رایگان نسخه فیزیکی کتاب به مشتریان را به عنوان راه رونق بازار انتخاب کرده‌اند. با این حال کمتر بنگاهی توانسته آماری دقیق و قابل استناد درباره فروش فیزیکی کتاب‌هایش ارائه کند. به نظر می‌رسد که با این اوضاع و زیان چندصد میلیاردتومانی کتاب‌فروشان و ناشران در این دو ماه، صنعت نشر روزهای دشواری را پیش رو دارد. کارشناسان می‌گویند که رایج نبودن خرید کتاب‌های اینترنتی در ایران، امیدواری به ادامه خرید آنلاین کتاب را کاهش داده و ممکن است در صورت ادامه محدودیت‌ها، صنعت نشر با ورشکستگی نیز مواجه شود. به هر روی باید منتظر ماند و دید که رویکرد مرحله‌ای دولت برای بازگشایی بازارها چقدر می‌تواند در بازگشت به شرایط بهتر فروش اثرگذار باشد.
بازارهای جهانی
در بازارهای دیگر کشورها نیز اوضاع بهتر از ایران نیست. تعطیلی نمایشگاه کتاب پاریس و نیز برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب بولونیا که یکی از مهم‌ترین رویدادهای جهانی نشر به شمار می‌روند نخستین ترکش‌هایی بودند که صنعت جهانی نشر از این رویداد دریافت کرد و در ادامه تعلیق نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که برگزاری‌اش با تصمیم وزارت ارشاد به زمان دیگری موکول شد و نیز تصمیم برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای پلت‌فرم‌های مجازی تازه برای رویدادهای نمایشگاهی خود نشان داد که صنعت نمایشگاهی و نیز ارتباطات تجاری میان بنگاه‌های بزرگ نشر در جهان در حال حرکت به سمت و سوی تازه‌ای است.
با وجود این، به نظر می‌رسد راه‌هایی که برخی از کشورها برای عبور از بحران فروش پیش‌بینی یا اجرا کرده‌اند، قابل اعتنا باشد. سازمان‌ها و آژانس‌های ادبی در انگلستان و امارات عربی متحده با توجه به شیوع این بیماری به فکر برگزاری رویدادهای فستیوال‌گونه کتاب در قالب فضای مجازی افتاده‌اند. در انگلستان جمعی از نویسندگان در اقدامی خودجوش اقدام به راه‌اندازی رویدادی با عنوان BookBound۲۰۲۰ کرده‌اند که یک جشنواره ادبیات آنلاین است که از ۲۷ آوریل تا ۳ مه سال‌جاری میلادی برگزار می‌شود.
در امارات عربی متحده نیز سازمان برگزارکننده نمایشگاه کتاب شارجه اقدام به برگزاری رویدادی با عنوان جشنواره مجازی خواندن کرده است که از ۲۷ ماه می تا پنجم ماه ژوئن برگزار می‌شود.
در همین راستا نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت نیز که هنوز درباره چند و چون برگزاری خود در سال جاری میلادی اظهارنظر رسمی منتشر نکرده و تنها به نقل از رئیس خود اعلام کرده که در حال بررسی شرایط و تصمیم‌گیری در آینده است، در تازه‌ترین اعلام مجازی خود بیان کرد که زمان دریافت طرح‌های و پیشنهادهای مخاطبان و ناشران برای جشنواره سالانه «bookfest» را تا نیمه خردادماه سال جاری تمدید کرده است.
این رویداد که در دو سال اخیر در این نمایشگاه در دست برگزاری است تازه‌ترین ابداع این نمایشگاه به منظور ارتباط نزدیک میان ناشران و نویسندگان و کتاب‌خوانان در دنیاست و در آن ایده‌هایی که قابلیت عرضه جهانی داشته باشند مورد توجه و حمایت قرار می‌گیرد. در این رویداد در قالب سخنرانی، کارگاه، ایجاد نشست‌های گفت‌وگوی تعاملی، کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های شعر و داستان‌خوانی ادبیات از دل این نمایشگاه به تمامی شهر برده شده و سعی می‌شود تا میان مردم و آن پیوندهای تازه‌ای برقرار شود.
