کرونا چگونه بازارهای هنری را تسخیر کرد؟
سینماها در آستانه تعطیلی درازمدت
محمدرضا صابری، دبیر انجمن سینماداران، با اشاره به اینکه اکران فیلم‌ها در نوروز اصطلاح گل اصلی اکران فیلم‌ها در سال بود، افزود: سینماها در نوروز ۹۸ بیش از ۱۷ میلیارد تومان در ۱۵ روز ابتدایی فروردین درآمد کسب کرده بودند که این درآمد در نوروز ۹۹ صفر شده و از سوی دیگر از چهارم اسفند نیز سینماها تعطیل بود. این اتفاق در حالی رخ داده که در اسفندماه مدیرهای سالن سینما بر اساس وظیفه‌ای که داشتند، حقوق، سنوات، عیدی و پاداش کارکنان را کامل پرداخت کرده، اما درآمدی نداشته‌اند.دبیر انجمن سینماداران با اشاره به طرح‌هایی که سازمان سینمایی برای حمایت از سینمادارها در نظر گفته است، ادامه داد: بهتر است به‌جای آنکه به هر سالن سینما وام پرداخت شود طرح‌های ماندگاری مصوب شود که برای همه سینماها سود دارد مثلا می‌توان با پیگیری‌های جدی مالیات ارزش افزوده را از روی بلیت‌های سینما حذف کرد و الا پرداخت وام ۱۰ میلیون تومانی برای هر پرده سینما مشکلی را حل نخواهد کرد. صابری افزود: حتی اگر همین امروز نیز سینماها مجددا باز شوند چند ماه زمان خواهد برد تا وضعیت حداقل مانند پیش از شیوع کرونا شود و این مساله نه برای سینما بلکه برای سایر رشته‌های هنری نیز وجود دارد.
بازار سینمای جهان
اما موضوع کرونا، گسترده‌تر از مرزهای یک کشور است. آن زمان که بیماری کووید- ۱۹ در چین شیوع یافت و ۷۰ هزار سینما را به تعطیلی کشاند، زنگ خطر به‌صدا در‌آمده بود. بسیاری از زیان ۵ میلیارد دلاری برای صنعت سینما صحبت می‌کردند. اما همه کرونای جدید را انگار دست‌کم گرفته بودند و حالا صحبت از ۵ میلیارد دلار زیان به شوخی می‌ماند و فقط در آمریکا صحبت از زیانی ۲۰ میلیارد دلاری است. حالا کرونا یکی پس از دیگری کشورهای گوناگون را در گوشه گوشه جهان گرفتار کرده است و البته نوبت به آمریکا هم رسید. حالا دیگر آمریکا بیشتر آمار بیماران کرونایی را در سراسر جهان ثبت کرده است و شیوع بیماری سالن‌های سینما را در تاریکی مطلق فروبرده است.از زمان شدت گرفتن کرونا در آمریکا، فقط چند روز لازم بود تا بزرگ‌ترین زنجیره سینماها یکی پس از دیگری به تعطیلی تن دهند و برای مدتی نامعلوم که حداقل بین ۶ تا ۱۲ هفته طول خواهد کشید، درهای خود را به روی تماشاگران بستند.استودیوهای هالیوودی هم مجبور شدند که برخی از بزرگ‌ترین افتتاحیه‌ها را لغو کنند. اکران‌ها به تعویق افتاد و البته کار تولید هم دچار مشکل شد تا سال ۲۰۲۰ به دورانی بحرانی برای صنعت سودآور فیلمسازی تبدیل شود.
با مرور آمار سقوط ارزش سهام سینماداران بزرگ آمریکایی می‌توان به عمق فاجعه پی برد. در نیمه‌های ماه مارس پنج عدد از بزرگ‌ترین زنجیره سینماهای آمریکای‌شمالی بیش از نصف ارزش‌شان را در بورس از دست دادند. حالا دیگر کرونا و تاثیرات کوتاه و بلندمدت آن به یک پدیده ترسناک تبدیل شده است.«AMC» در این زمان ۵۸ درصد از ارزشش کم شد، «Cineworld» چیزی بیش از ۷۶ درصد، «Cinemark» در حدود ۶۸ درصد و «Cineplex» در حدود ۷۲ درصد کاهش ارزش را شاهد بودند. اینها پول‌هایی بود که از جیب سهامداران و مالکان عمده این بزرگ‌ترین سینماداران جهان بیرون رفت.به همین دلیل سینماداران کوچک بزرگ از دولت فدرال تقاضا کرده‌اند که در بسته حمایتی به آنها توجه کند و دستشان را بگیرد شاید که از این توفان جان سالم به‌در ببرند.
آیا پایانی وجود دارد؟
سوال بزرگی که پیش‌روی بسیاری قرار دارد و جواب مشخصی برای آن وجود ندارد زمان پایان این بحران است. هرچند که بسیاری از مدیران ابراز امیدواری می‌کنند هرچه زودتر این بحران به پایان برسد؛ اما تجربه چین نشان داد که ماجرا به این سادگی هم نیست. همین چند روز پیش بود که اعلام شد، چین پس از پشت‌سر گذاشتن بحران و در پی پایین آمدن نرخ چشمگیرشیوع بیماری که در بسیاری مناطق به صفر رسیده است، سینماها را باز می‌کند. خبری که بسیاری را حتی در آن گوشه جهان در هالیوود خوشحال کرد، چراکه حالا می‌توانستند فیلم‌هایشان در چین اکران کنند. این خبر خوش البته چندان دوامی نداشت چراکه مشخص شد با وجود مهار بیماری هنوز امکان باز نگاه داشتن سینماها نیست. همان‌طور که چین خیلی زود مجبور شد دوباره سینماها را ببندد. البته نکته امیدوارکننده‌ای که برای آینده وجود دارد، ترافیک فیلم‌های هیجان‌انگیزی است که پشت در اکران مانده‌اند و پس از پایان بحران یکی از پس دیگری روی پرده می‌روند. البته فیلم‌های جدیدی هم برای سال ۲۰۲۱ برنامه‌ریزی کرده‌اند که به این جمع اضافه می‌شوند. از انبوه فیلم‌های مارول مثل «دکتر استرنج»، «مرد عنکبوتی» و «ثور» بگیر تا فیلم‌هایی مثل «دنیای ژوراسیک» و «آواتار».
بی‌شک در این میان باید به تاثیری که پدیده شیوع کرونا روی رفتار مردم خواهد گذاشت هم توجه کرد و دید چقدر در رفتارهای اجتماعی پس از کرونا احتیاط پیشه خواهند کرد. آنچه مشخص است، سال ۲۰۲۰ سالی نمادین در تاریخ صنعت سرگرمی خواهد شد.
