کدام تابلوها در سال گذشته میلادی تاریخ‌سازی کردند؟

رویدادهای طلایی تجسمی در ۲۰۱۸

شایان ربیعی دنیای اقتصاد : هنرهای تجسمی در سال گذشته میلادی اتفاق‌های عجیب و غریبی را از سر گذراند. شاید مهم‌ترین اتفاق،‌ تصمیم شگفتی‌ساز بنکسی بود. این نقاش نه‌چندان معروف، تصمیم گرفت تا درست زمانی که تابلو‌اش در حراج ساتبی چکش خورد، آن را نابود کند. این تصمیم بنکسی با درونمایه نقاشی‌اش هماهنگ بود. تابلو او دخترکی را نشان می‌داد که بادکنکش را باد برده است؛ چیزی که مفهوم «از دست رفتن» و «بر باد رفتن» را در ذهن تداعی می‌کرد. او دستگاهی را در لبه زیرین تابلو جاگذاری کرده بود و به محض چکش خوردن اثرش، آن را پاره کرد. بنکسی پس از این اتفاق در صفحه اینستاگرامش نوشت: «می‌رود، می‌رود، رفته!» با این حال همین تابلو او به همان شکل به خریدارش رسید و البته شهرت و معروفیت بسیاری هم پیدا کرد.

غیر از این موضوع اتفاق‌های دیگری نیز در حوزه تجسمی رقم خورد که شاید مهم‌ترین آن فروش تابلوهایی با قیمت‌های عجیب و غریب بود. قیمت‌هایی که در حراجی‌های مختلف و در رویدادهای مختلفی برای این آثار ثبت شد. تابلوهای معروفی از برخی هنرمندان شناخته شده نیز در فهرست گران‌ترین تابلوهای ۲۰۱۸ قرار دارد و برخی از این تابلوها نیز توانستند برای خالقانشان لقب‌ها و رکوردهای جالب‌توجهی ایجاد کنند. البته سال ۲۰۱۸ در مقایسه با سال‌های قبل رکوردهای فروش بالایی نداشت. سال گذشته در ماه نوامبر اداره فرهنگ و گردشگری ابوظبی یک تابلو منتسب به لئوناردو داوینچی را به قیمت ۴۵۰ میلیون دلار خرید که با اختلاف بسیار، گران‌ترین تابلو تاریخ هنرهای تجسمی است. جالب آنکه اگرچه سال ۲۰۱۶ هم سال رکوردشکنی برای هنرهای تجسمی نبود، اما در سال ۲۰۱۵ رکوردهای قابل‌توجهی ثبت شد و تعدادی از آثار فهرست گران‌ترین تابلوهای تاریخ، در این سال چکش خوردند. نیمی از ۱۰ تابلو نقاشی گران تاریخ در سال ۲۰۱۵ فروخته شده‌اند و از این نظر باید سال ۲۰۱۵ را سال طلایی تاریخ در فروش آثار تجسمی بدانیم. با این حال تعداد آثار فروخته شده در سال ۲۰۱۸ بیشتر است. به این معنی که با در نظر گرفتن رقم فروش آثاری که در این سال فروش رفته‌اند، احتمالا بتوان سال ۲۰۱۸ را هم سالی طلایی برای هنرهای تجسمی درنظر گرفت.

گران‌ترین تابلو ۲۰۱۸

یکی از هنرمندانی که در سال ۲۰۱۸ بخت‌یار بود و توانست رکورد بزرگی را به نام خود ثبت کند، دیوید هاکنی نقاش انگلیسی است که عنوان گران‌ترین هنرمند جهان را با نقاشی‌اش به خود اختصاص داد. نقاشی معروف وی با عنوان «استخر با دو پیکر» در حراجی کریستی نیویورک در ماه نوامبر (آبان – آذر) به مبلغ ۹۰ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار فروخته شد. «جو لوئیس» سرمایه‌گذار انگلیسی و مالک باشگاه فوتبال «تاتنهام هاتسپر» این نقاشی را به‌فروش رساند. دیوید هاکنی که امسال ۸۱ ساله شد، یکی از مهم‌ترین پیشگامان جنبش پاپ‌آرت دهه ۱۹۶۰ است. او به سبب نوجویی پیگیر، تنوع و تناقض آثارش یکی از هنرمندان نامدار و اثرگذار دهه‌های اخیر به‌شمار می‌آید.

در کنار این تک تابلو، یک زوج معروف هنری نیز مجموعه‌ای از آثار خود را به‌صورت واحد به حراج گذاشتند و رقمی خیره‌کننده در بازار هنرهای تجسمی ثبت کردند. مجموعه‌ای بی‌نظیر از «دیوید» و«پگی راکفلر» در سال ۲۰۱۸، عنوان بزرگ‌ترین حراجی برای یک مجموعه واحد را به خود اختصاص داد. این زوج از مجموعه‌دارانی با آثار هنری زیاد در سده بیستم و حتی شاید در کل تاریخ بودند که مجموعه‌ای بی‌همتا از آثارشان در حراجی کریستی به منظور جمع‌آوری پول برای چند خیریه، به فروش گذاشته شد. این مجموعه به ارزش ۸۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار در حراجی کریستی فروخته شد.

تابلوهای معروف چکش خورده

غیر از تابلو هاکنی، بسیاری دیگر از آثار تجسمی معروف توانستند فروش‌های قابل‌توجهی کسب کنند و برخی از آنها از جمله بنکسی شهرت و معروفیتی هم به‌هم زدند. بنکسی دیگر هنرمند انگلیسی بود که در فصل حراجی پاییز سال جاری، عنوان اخبار مهم رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. نقاشی «دختری با بادکنک» وی در حراجی ساتبی به قیمت یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار فروخته شد. جنی ساویل در سال ۲۰۱۸ عنوان گران‌ترین هنرمند زن در قید حیات جهان را از آن خود کرد. نقاشی این هنرمند در حراجی ساتبی به مبلغ ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار پوند ارزش‌گذاری و فروخته شد. در این میان، «جیلیان ورینگ» هنرمندی دیگر از انگلیس بود که در سال‌جاری میلادی خبرساز شد. وی در ماه آوریل (فروردین – اردیبهشت) برای گرامیداشت اعطای حق رای به بانوان در انگلیس، مجسمه «میلیسنت فاوست» یکی از مدافعان اعطای حق رای به بانوان را در میدان پارلمان لندن بنا کرد.

به نشانه طولانی بودن راه رسمیت بخشیدن به زنانی که تاریخ را تغییر داده‌اند، مجسمه ورینگ، اولین مجسمه زنی است که در میدان پارلمان لندن ساخته شده است. «شارلوت پراجر» هنرمند و فیلمساز انگلیسی، دیگر هنرمند شناخته شده در سال ۲۰۱۸ بود که موفق شد جایزه «ترنر» انگلیس را به خاطر ساخت فیلم کوتاهی با یک گوشی آی‌فون از آن خود کند. «الکس فارکوارسون» مدیر موزه «تیت‌بریتانیا» و رئیس هیات داوران جایزه ترنر، اثر هنری پراجر را کامل‌ترین نحوه استفاده از دستگاهی چون دوربین آی‌فون نامید که تاکنون در مقوله هنر شاهد آن بوده‌ایم.

«کهینده ویلی» و«ایمی شرالد» دو هنرمند آفریقایی – آمریکایی نامدار در سال ۲۰۱۸ بودند که باراک اوباما رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و میشل همسرش، این دو را برای ترسیم نقاشی پرتره‌شان انتخاب کردند. این نقاشی قرار است در نگارخانه ملی پرتره در واشنگتن به نمایش درآید. در این نقاشی، تصویر اوباما روی یک صندلی چوبی ترسیم شده که به‌نظر می‌رسد در میان شاخ و برگ، شناور است. گالری «لوی گوروی» که به تازگی اعلام کرد نگارخانه‌ای را در سال ۲۰۱۹ در هنگ‌کنگ افتتاح می‌کند، یک اثر نقاشی از «ویلیام دکانینگ» نقاش معروف هلندی را در سال ۲۰۱۸، در نمایشگاه بازل هنگ‌کنگ به ارزش ۳۵ میلیون دلار به فروش رساند. اگرچه جزئیات مربوط به آثار فروخته شده در این نمایشگاه، رسانه‌ای نشده است، اما به‌نظر می‌رسد این اثر، گران‌ترین اثر فروخته‌شده در این نمایشگاه باشد.