واکنش‌ها به انتشار فیلم برخورد با نوازندگان خیابانی ادامه دارد
ابعاد حقوقی ماجرای رشت
محمدمهدی تندگویان، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز از پیگیری معاونت جوانان در مورد وضعیت این جوانان خبر داد و گفت در مورد حقوق شهروندی و برخورد با مردم و شهروندان به اندازه کافی قانون درکشور وجود دارد. نیروی انتظامی یا هر نهاد دیگری در مورد موضوعات یا حتی تخلفات شهری مانند سدمعبر و... نباید به این شکل با مردم برخورد کند. از سویی دیگر مقامات استانی گیلان هم نسبت به این اتفاق بی‌تفاوت نبودند و فرماندار رشت هم اعلام کرد به فرمانده نیروی انتظامی اعلام شده تا در مورد ابعاد ماجرا بررسی و متعاقبا پیگیری و اقدامات مقتضی در اسرع وقت صورت گیرد تا رفتار یک شخص موجب لطمه به زحمات و تلاش‌های مدبرانه و شبانه‌روزی فرماندهی و پرسنل نیروی انتظامی در سایر حوزه‌ها نشود و نباید با رفتارهای نادرست و فراقانونی، تصویری نادرست از فضای فرهنگی و اجتماعی استان که در سطح کشور کم‌نظیر است، ایجاد یا با واکنش‌های هیجانی چنین موضوعی را به دیگران القا کنیم.
اما مساله دیگری در این میان وجود دارد که با رخ دادن این اتفاق بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. قوانین عمومی کشور در رابطه با اجراهای خیابانی هنرمندان گزاره‌های حقوقی مدونی ندارد. اگر چه مدیران و کارشناسان اجتماعی معتقدند که وضع قانون برای تمام جنبه‌های زندگی در شهرها و دخالت دادن قوانین در همه رفتارهای شهری باعث محدود کردن عرصه عمومی می‌شود و اثر معکوس در ایجاد نظم دارد اما تعریف نکردن قواعد حقوقی لازم برای شهروندان و عدم تدوین گزاره‌های حقوقی برای دفاع از حقوق آنان نیز آسیب‌هایی جدی به دنبال دارد. سال‌هایی بسیار طولانی است که نوازندگان خیابان در همه جای دنیا و از جمله ایران، در گوشه‌ای از معابر شهری می‌نشینند و برای عابران ساز می‌زنند تا درآمدی به دست بیاورند و زندگی بگذرانند. اما در سال‌های اخیر موضوع نوازندگان خیابانی در ایران تنش‌زا شده و تعداد محدودی از ماموران برخی نهادهای شهری برخوردهای ناشایست، غیراخلاقی و نامناسبی با نوازندگان خیابانی داشته‌اند. آخرین نمونه‌اش برخورد یک مامور با سه جوان نوازنده در شهر رشت است که بازخوردهای بسیار زیادی در میان چهره‌های مطرح حوزه فرهنگ و هنر، مسوولان و همچنین کاربران شبکه‌های اجتماعی داشته است.
واکنش حقوقدانان
بهمن کشاورز، حقوقدان و وکیل دادگستری دراین باره می‌گوید: خیابان‌ها و کوچه‌ها و به‌طور کلی شوارع عام به‌عنوان مشترکات عمومی تعریف می‌شوند. استفاده از مشترکات عمومی جزو حقوق شهروندی همه مردم ایران است. آنچه در این مورد جنبه حقوقی دارد بحث حق تقدم در مشترکات عمومی است؛ یعنی وقتی کسی مثلا روی نیمکت پارک نشست هیچ کس نمی‌تواند او را ملزم کند که برخیزد و جای خود را به دیگری بدهد. ضوابط حاکم بر استفاده از مشترکات عمومی به وسیله نیروی انتظامی پاسداری می‌شود یا باید بشود. وی افزود: کسانی که با استفاده از حق تقدم یا اولویت در استفاده از مشترکات عمومی در جایی مستقر شده‌اند و به انجام کار مشروعی که نه تنها مزاحم دیگران نیست بلکه حتی مورد تایید و تشویق مردم است مشغولند مصون از تعرض هستند و نیروی انتظامی باید بر فعالیت آنها ناظر باشد و چنانچه کسی مزاحم آنها شد با مزاحم برخورد و از شهروند مشغول عرضه هنر یا خدمت حمایت کند.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: موضوع سدمعبر و مشاغل مزاحم و امثال اینها مقوله دیگری است، معیار قضاوت جامعه است که وقتی می‌بینیم رهگذران و مردم از حضور کسانی که به عرضه هنر مشغولند، راضی هستند و حتی از بذل مال نسبت به آنها دریغ ندارند به آن مفهوم است که این افراد نه تنها مزاحم نیستند بلکه باعث تلطیف ذهن و آرامش مردم می‌شوند. کشاورز تصریح کرد: حال عمل کسی یا کسانی که مزاحم این‌گونه افراد می‌شوند خواه مامور دولت باشند و خواه فرد عادی، مصداق مزاحمت و ممانعت از حق استفاده از مشترکات عمومی است و حسب مورد باید از طریق دادسرای نظامی یا دادسرای عمومی با آن برخورد قانونی شود. وی گفت: باید توجه داشت اگر این اقدام از طرف ماموران انتظامی صورت گرفته باشد تخلف و جرمی است که باید با آن برخورد و آثارش مرتفع شود تا تکرار نشود. اما اگر از طرف افراد عادی یا کسانی باشد که در قالب افراد عادی رفته‌اند آنگاه با مشکل بزرگ‌تری مواجه می‌شود زیرا همگان حلم و صبر و بردباری هنرمندان را ندارند و چه بسا کار به دفاع و معارضه بکشد و در این حالت به وضعیتی خواهیم رفت که در تهران به آن «هرکی، هرکی» می‌گویند و چنین حالتی در کشوری با نهادهای شناخته و تعریف شده و حاکمیت قانون به هیچ وجه قابل قبول و توجیه نیست.
همچنین دکتر علیرضا آذربایجانی، حقوقدان و معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی نیز در این باره اظهار کرد: فارغ از اینکه فردی که این اقدام را انجام داده، احتمالا شخصی از نیروهای رسمی و انتظامی بوده یا اینکه از افراد معمولی باشد، هیچ شکی وجود ندارد که چنین رفتاری به هیچ عنوان از نظر عرفی و اجتماعی قابل توجیه نیست و اولین نکته‌ای که در مساله وجود دارد این است که اگر قرار باشد با این شیوه با متخلفی برخورد شود، بر فرض که چنین موضوعی تخلف باشد، آثار منفی که این برخورد در اذهان مردم ایجاد می‌کند هزاران برابر از زمینه مثبت احتمالی برخورد با متخلف بیشتر است و هیچ عقل سلیمی این‌گونه رفتار را توجیه نمی‌کند.
او خاطرنشان کرد: از جهت حقوقی موضوع اقدام این پسرها چون به هیچ عنوان جرم نبوده، تخلفی صورت نگرفته، مزاحمتی برای عبور و مرور مردم ایجاد نکرده و همچنین کسی هم شکایتی نکرده و جرم عمومی نیز محسوب نمی‌شود، نتیجتا چنین رفتار و مقابله‌ای خودش جرم است و کسی که این کار را انجام داده حسب مورد می‌تواند در هر قالبی که صورت گرفته، خواه ضرب و شتم و فحاشی یا اهانت قابلیت تعقیب را داشته باشد. آذربایجانی در پاسخ به این سوال که آیا مقامات قضایی باید به این موضوع ورود کنند یا خیرگفت: به‌طور قطع مقام قضایی با شکایت کسانی که به این شکل مورد صدمه قرار گرفته‌اند مکلف هستند که به این پرونده رسیدگی کنند.
وی تاکید کرد: مشاهده این رفتار در سطح جامعه آن‌قدر آثار منفی دارد که مقامات قضایی تکلیف دارند در جهت صیانت از حقوق مردم و صیانت از کشور و جمهوری اسلامی با کسانی که این رفتار را داشته و ذهنیت جوانان را نسبت به نیروهای انتظامی منفی می‌کنند، به شدت برخورد کنند. این حقوقدان در پایان تصریح کرد: نیروهای انتظامی و قضات دادگستری ما عموما نیروهای زحمتکش و دلسوزی هستند، چنین رفتاری که توسط شخصی که خود را احتمالا منتسب به نیروی انتظامی می‌داند باعث می‌شود که ذهنیت عامیانه نسبت به این دسته از انسان‌های زحمتکش منفی شود، بنابراین قضات و نیروهای انتظامی تکلیف دارند با کسانی که این رفتار را انجام می‌دهند، حال چه این رفتار برای ضربه زدن به نیروی انتظامی و دادگستری از روی عمد باشد یا خدای نکرده از روی جهل و تعصب کورکورانه باشد، به شدت برخورد کنند.
واکنش هنرمندان
رضا صادقی، سیامک عباسی، محسن یگانه، گروه موسیقی سون، امیر مهدی ژوله، مهراب قاسمخانی، محمدرضا هدایتی و... از جمله هنرمندانی بودند که به موضوع برخورد با نوازندگان رشت واکنش نشان دادند. رضا صادقی از سه جوان نوازنده در اینستاگرامش دلجویی کرد و آنها را به کنسرتش دعوت کرده و نوشت: براى دلجویى از این عزیزانم میخوام دعوتشون کنم به کنسرت ١٥ آذر ماه، تا به خیلیا ثابت بشه با این رفتارها نمیتونن ماهارو از هم بگیرن و ما بعد هر زخم کنار همیم و با همیم تا روز خوب شدن. محسن یگانه هم ویدئوی برخورد با نوازنده‌های خیابانی در رشت را در اینستاگرام به اشتراک گذاشت و نوشت: «١٧ سال پیش بنا به دلایلی نمیتونستم تو خونه ساز بزنم. ولی تو هر شرایط آب و هوایی میرفتم تو یه پارک و یه گوشه‌ای که کسی منو نمیدید ساز میزدم! بعد چند وقت ساز زدن باز لو میرفتم که کجام و به هر نحوی میومدن اذیتم میکردن و از پارک مینداختنم بیرون. یادمه یه بار اسپری فلفل زدن تو صورتم و گیتارمو برداشتم و کل پارک رو دویدم! نمی‌دونم چند نفر که احتمالا آینده هنری بهتر از من خواهند داشت الان دارن با همین مشکلات سر میکنن تا اگه دووم آوردن یه روزی بشن سرمایه‌های این کشور! ١٧ سال گذشت و ما هنوز تو همون نقطه گیر کردیم! ما خیلی عقبیم... خیلی زیاد.»
ارسال نظر