چکش حراج تهران روی تابلوهای نجومی

شائبه در قیمت‌گذاری

در حالی که اعلام شده است حراج تهران در این دوره بیش از ۳۱ میلیارد تومان فروش داشته، ‌بسیاری از منتقدان این حراج می‌گویند امکان فروش چنین رقمی در وضعیت کنونی اقتصاد ایران، دور از ذهن و تا حدودی شائبه‌برانگیز است. به بیان دیگر اگرچه ممکن است برای مثال در بازار سکه و طلا رقم‌های کلانی صرف شود اما تفاوت در این است که قیمت‌ سکه یا طلا تحت تاثیر عوامل اقتصادی و روانی خاصی است و نوسان قیمتی آن به صورت لحظه‌ای در معرض دید و اطلاع عموم قرار دارد. اما آنچه شائبه یاد‌شده را ایجاد و تقویت می‌کند، ‌شیوه رازآلود قیمت‌گذاری آثار هنری در حراج تهران است. قیمت‌گذاری آثار هنری همواره از موضوعاتی بوده که شگفتی و همزمان پرسش مخاطبان و رسانه‌ها را به دنبال داشته است.

برای مثال شاخص‌های متعین و قابل‌فهمی که بر اساس آن قیمت یک تابلو پنج تا شش میلیارد تومان برآورد می‌شود، معلوم نیست. از همین رو ممکن است این شائبه ایجاد ‌شود که حراج تهران یک رویداد ساختگی است که قرار است با چکش زدن روی برخی آثار، قیمت‌های نجومی و ساختگی آنها را واقعی جلوه بدهد و به آنها اعتبار ببخشد.  با این حال موافقان حراج تهران با رد این شائبه‌ها، معتقدند که این حراج توانسته در بازار هنر ایران یک رویداد پولساز باشد و اعتبار و ارزش آثار هنری ایرانی را برای عرضه در بازارهای جهانی تقویت کند. آنها می‌گویند این حراج توانسته در شش، هفت سال گذشته مجموعا بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان در بازار هنرهای تجسمی کشور چرخش مالی ایجاد کند و همین اتفاق برای ایجاد یک بازار جدید و رونق دادن به ‌آن کافی است.

آنچه در حراج تهران گذشت

در نهمین حراج تهران دو اثر از حسین زنده‌رودی و کوروش شیشه‌گران به فروش نرسیدند. اما باقی آثار عمدتا در دامنه قیمت‌های تخمینی فروش رفتند. یعنی قیمت فروش آثار تقریبا همان چیزی بود که پیش‌بینی شده بود.  در این شب اثری از حسین زنده‌رودی ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان، کار دیگری از سهراب سپهری یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان، نقاشی از منصور قندریز یک میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان و اثری از رضا مافی یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شدند. نقاشی مینیاتور از محمود فرشچیان ۹۰۰ میلیون تومان، اثری بدون عنوان از منوچهر یکتایی ۸۰۰ میلیون تومان، یک اثر با آینه از منیر فرمانفرمائیان، مجسمه پرنده از بهمن محصص و نقاشی از فریده لاشایی هر یک ۷۵۰ میلیون تومان، پرتره‌ای از رجال دوران کمال‌الملک ۷۰۰ میلیون تومان، نقاشی دو قطعه‌ای از آیدین آغداشلو ۶۵۰ میلیون تومان، آثاری از پرویز تناولی و سیدمحمد احصایی هر یک ۶۰۰ میلیون تومان، دو اثر از کوروش شیشه‌گران و سیراک ملکونیان هر یک ۵۵۰ میلیون تومان و اثر آیینه‌کاری از منیر فرمانفرمائیان ۵۲۰ میلیون تومان حائز رتبه‌های بعدی فروش شدند.

 در نهمین حراج تهران اثر دیگری از منوچهر یکتایی ۴۸۰ میلیون تومان، مجسمه هیچ پرویز تناولی و نقاشی فرامرز پیلارام هر یک ۴۵۰ میلیون تومان، دو اثر خط از حسن زرین‌قلم و سیدمحمد احصایی هر یک ۴۲۰  میلیون تومان و نقاشی از مسعود عربشاهی ۴۰۰ میلیون تومان چکش خورند.نقاشی از حسین کاظمی ۳۸۰ میلیون تومان، اثری از مسعود عربشاهی ۳۶۰ میلیون تومان، مجسمه‌ای از ژازه تباتبایی ۳۴۰ میلیون تومان، نقاشی از ابوالقاسم  سعیدی ۳۲۰ میلیون تومان فروخته شدند و پنج اثر روی قیمت مشابه ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رسیدند: پرویز کلانتری، پروانه اعتمادی، نصرالله افجه‌ای، حسین کاظمی و حسین زنده‌رودی. در این شب هیچ دیگری از پرویز تناولی ۲۹۰ میلیون تومان، نقاشی از ناصر عصار ۲۸۰ میلیون تومان، دو اثر غلامحسین نامی و مهدی ویشکایی هر یک ۲۵۰ میلیون تومان، دو اثر لیلی متین‌دفتری و ناصر عصار هر یک ۲۴۰ میلیون تومان به فروش رسیدند و سه اثر روی قیمت مشابه ۲۲۰ میلیون تومان چکش خوردند: محسن وزیری‌مقدم، عباس کیارستمی و کیخسرو خروش.

در حراج نهم تهران دو اثر از جلیل رسولی و بهجت صدر هر یک ۱۹۰ میلیون تومان، نقاشی از عبدالرضا دریابیگی ۱۸۰ میلیون تومان، سه اثر از حسین خطایی، مهدی ویشکایی و حسین محجوبی هر یک ۱۶۰میلیون تومان، نقاشی از عباس کاتوزیان ۱۵۰ میلیون تومان، چهار اثر از ابوالقاسم سعیدی، سونیا بالاسانیان، علیرضا اسپهبد و ناصر اویسی هر یک ۱۴۰ میلیون تومان، سه اثر از مش اسماعیل، عبدالرضا دریابیگی و جعفر روحبخش هر یک ۱۳۰ میلیون تومان، نقاشی از هوشنگ پزشک‌نیا ۱۲۰ میلیون تومان، چهار اثر از رضا مافی، پروانه اعتمادی، فرشید ملکی و یرواند نهاپتیان هر یک ۱۱۰ میلیون تومان و سه اثر منوچهر نیازی، محسن وزیری مقدم و محمود زنگنه یکصد میلیون تومان چکش خوردند.  در این شب فقط ۱۳ اثر زیر صد میلیون تومان به فروش رسیدند: سه اثر از ناصر اویسی، گارنیک درهاکوپیان، جعفر روحبخش هر یک ۸۵ میلیون تومان، اثری از دوستعلی معیرالممالک ۸۰ میلیون تومان، دو اثر از سمبات درکیورقیان و هانیبال الخاص ۷۵ میلیون تومان، اثری از ابوالحسن صدیقی ۷۰ میلیون تومان، اثری از محمود جوادی‌پور ۶۰ میلیون تومان، کاری از عیسی بهادری ۵۵ میلیون تومان، سه اثر از احمد اسفندیاری، سیاوش کسرایی و حسین شیخ ۴۰ میلیون تومان و اثری از محسن سهیلی ۳۸ میلیون تومان فروخته شدند.