با اصلاح قانون اکران، فیلم های بیشتری روی پرده می‌رود

گسترش بازار سینما در ایران

دنیای اقتصاد : بازار سینما در یک سالی که گذشت، هر بار رکورد تازه‌ای در فروش فیلم‌ها ثبت کرد. این بازار به مصداق ضرب‌المثل «هر دم از این باغ بری می‌رسد» نبض خبرهای هنری رسانه‌ها را در دست گرفت و عنوان پرسودترین بازار هنری ایران را به نام خود زد. امسال بسیاری از فیلم‌ها رکوردهای میلیاردی ثبت کردند. «نهنگ عنبر ۲» با فروش ۲۱ میلیارد تومان، «گشت ۲» با فروش ۲۰ میلیارد تومان و «خوب، بد، جلف» با رکورد ۵/ ۱۶ میلیارد تومان سردمداران فروش سینما بودند تا اینکه فیلم «آینه بغل» با روند رو به رشد فروش، خود را به جایگاه سوم این فهرست رساند. این فیلم به کارگردانی منوچهر هادی در ۱۲ هفته ۱۹ میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان فروخته و به احتمال زیاد درصورت ادامه اکرانش تا پایان سال، رکورد پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را می‌شکند. در ادامه این فیلم‌ها «اکسیدان» و «ساعت ۵ عصر» با رکورد ۱۰ میلیارد تومانی و فیلم‌های «خالتور»، «رگ خواب»، «زرد»، «ماجرای نیمروز» و «خفگی» با فروش‌های ۴ تا ۷ میلیون تومانی فیلم‌های پرفروش دیگر هستند.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که تنها هفت فیلم کمدی در اکران سال ۹۶ توانسته‌اند بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان فروش داشته‌ باشند. رقمی که در ابعاد سینمای ایران یک اتفاق  قابل توجه است. بلوغ ناگهانی فروش در سینمای ایران که در دو، ‌سه سال گذشته کلید خورده با شتاب فزاینده‌ای ادامه پیدا کرده و همچنان دارد رکوردهای میلیاردی جدیدی را ثبت می‌کند. این موضوع صنعت سینما را در ایران بیش از همیشه مورد توجه قرار داده است. سازمان سینمایی روز گذشته در ادامه توجه منطقی به بازار توسعه‌یافته سینما نظام‌نامه جدیدی را تصویب کرد و حوزه هنری هم اعلام کرد در سال آینده چهار هزار صندلی جدید به ظرفیت سالن‌های نمایش فیلم در کشور اضافه خواهد کرد. این سه اتفاق مهم یعنی اصلاح قوانین اکران، افزایش ظرفیت سالن‌های سینمایی و افزایش دامنه فروش فیلم‌ها به عنوان سه ابزار مهم توسعه بازار سینما، هم‌اکنون به توجه جدی نیاز دارد و گویا مسوولان امر نیز روی این موضوع اتفاق نظر دارند.

  تدوین نظام‌نامه جدید

شیوه اکران فیلم‌ها در ایران به گونه‌ای است که هر فیلم قرارداد اکرانش را با یکی از سرگروه‌های سینمایی منعقد می‌کند و در سینماهایی که در آن گروه هستند، اکران می‌شود. تا امروز ۵ سرگروه با نام‌های قدس، آفریقا، استقلال، فرهنگ و آزادی وجود داشتند و روند اکران فیلم‌های سینمایی برپایه این گروه‌ها تعیین می‌شد. اما از روز گذشته خبری روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت که حاکی از افزایش تعداد سرگروه‌ها و به تبع آن گروه‌ها بود. افزایش تعداد سرگروه‌ها می‌تواند تنوع فیلم‌های در حال اکران را افزایش دهد. جزئیات این تغییر قانونی را در ادامه می‌خوانید. اجرای نظام‌نامه جدید اکران سال‌های ۹۷ و ۹۸ که در سه ماه گذشته در جلسات پیاپی با حضور کارشناسان و استفاده از نظرات فعالان حوزه‌های پخش، تولید و توزیع آماده شده بود با پایان بررسی ابلاغ شد.

بر اساس مصوبه جدید سازمان سینمایی، سرگروه‌ها از پنج به هفت سرگروه به‌منظور ایجاد امکان اکران تعداد بیشتری فیلم و پیشگیری از انباشتگی نمایش فیلم‌ها در مقاطعی از سال خصوصا ماه‌های آخر سال افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین سقف اکران دو فیلم همزمان از یک دفتر، باقی خواهد ماند و بیشتر نخواهد شد تا افزایش تعداد گروه‌های سینمایی فرصتی برای ایجاد شکاف میان دفاتر سینمایی نشود. افزون بر این برای رسیدگی به عملکرد کارگروه اکران و نظارت بر اکران عادلانه و ایجاد تنوع در نمایش فیلم‌ها شورایی با نام شورای‌عالی اکران با حضور معاون نظارت و ارزشیابی سازمان امورسینمایی و سمعی و بصری تشکیل خواهد شد. در کنار این شورا یک کمیته انضباطی نیز به‌منظور نظارت دقیق بر عملکرد دفاتر پخش فیلم و سینماها برای پیشگیری از تخلفات احتمالی تشکیل خواهد شد.

این چند عنوان، مهم‌ترین بخش‌های جدید نظام‌نامه جدید اکران فیلم‌های سینمایی است که گویا قرار است به ظرفیت نمایش شهرستان‌ها و تقسیم سالن بین فیلم‌ها نیز تسری پیدا کند. شورای صنفی اکران در چند ماه گذشته به خاطر ماجراهای عجیب فیلم «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان در اکران با انتقادهای شدید و ادامه‌دار کارشناسان سینما، عوامل سازنده فیلم و مخاطبان فیلم‌های سینمایی روبه‌رو شده بود. در چند روز اخیر نیز اعتراض‌های عجیب و غریب احمد نجفی به خاطر آنچه اهمال در اکران فیلم «من یک ایرانی‌ام» خوانده، حاشیه‌هایی برای شورای اکران ایجاد کرد.به نظر می‌رسد با گسترش بازار سینمای ایران قوانین نیز باید انعطاف‌پذیری بیشتری برای تنظیم این بازار داشته باشند.

  گسترش ظرفیت اکران

«ایسنا» در گزارشی که اوایل امسال منتشر کرده بود خبر داد که در ۳۵ سال اخیر رشد جمعیت ۱۲۷ درصد و رشد ساخت سینما در ایران منفی ۴۴ درصد بوده است. این خبرگزاری همچنین نوشت: در ایران به ازای هر ۳۰۳ هزار نفر یک سالن وجود دارد. با احتساب میانگین هر سالن ۱۰۰ صندلی، در واقع سهم هر ۳۰۳۰ نفر یک صندلی سینماست.تعداد نامتناسب سالن‌ها و صندلی‌های سینمایی امکان اکران بسیاری از فیلم‌های تولید شده سال را با محدودیت‌هایی روبه‌رو کرده و طبیعتا فروش را نیز با کاهش مواجه می‌کند. اما تلاش ارگان‌های حاکمیتی، دولتی، عمومی و خصوصی برای افزایش ظرفیت اکران در چند سال گذشته روندی رو به رشد داشته است. روز گذشته مدیران حوزه هنری اعلام کردند که در سال ۹۶ سینماهای آزادی بیجار، قدس تبریز، پردیس چهار باغ اصفهان، نخل خرمشهر، یاسمن شاهین‌شهر و فرهنگ شهر میمه را بازسازی و به ناوگان اکران اضافه کرده‌اند. با این تعداد سینما نزدیک به ۲ هزار صندلی به ظرفیت صندلی‌های کشور اضافه شده است.

محمود کاظمی یکی از مدیران شرکت‌های وابسته به حوزه هنری در این باره گفت: در سال ۹۷ برنامه‌های بسیاری برای افزایش ظرفیت اکران در سطح کشور داریم که از آن جمله می‌توان به راه‌اندازی سینما فلسطین بروجرد، مجموعه فجر در سیاهکل با دو  پرده نمایش، پردیس سینمایی ساحل در اصفهان با ۹ پرده سینمایی، یک سالن سینما در شهر علویجه، سینما چهارباغ اصفهان و دو سالن نیز در منطقه ۱۵ اصفهان اشاره کرد.به گفته وی، سینماهای نام برده تا خرداد ۹۷ آماده بهره‌برداری می‌شود. وی با اشاره به اینکه سینمای ملایر نیز در سال ۹۷ بازسازی می‌شود، توضیح داد: در سال آینده نزدیک به ۴ هزار صندلی به ناوگان سینمایی کشور اضافه می‌شود. مساله مهم این است که حوزه هنری این بار به سمت شهرهایی رفته است که تا امروز سینما نداشته‌اند که از این جمله می‌توان به شهرهایی مانند بیجار، علویجه، میمه و منطقه ۱۵ اصفهان اشاره کرد.این در حالی است که در بسیاری دیگر از شهرهای کشور ازجمله شهرهای مناطق غرب کشور، ‌بخش خصوصی در حال راه‌اندازی سالن‌های سینمایی است. به نظر می‌رسد با ادامه سودآوری بازار سینما، در کمتر از پنج سال آینده ظرفیت سالن‌های سینمایی در ایران بیش از ۲۰ درصد افزایش داشته باشد.هم‌اکنون در کل کشور حدود ۲۲۰ سالن سینمایی وجود دارد که در میان ۶۰ شهر کشور با تناسبی نامتوازن توزیع شده‌اند. این در حالی است که هزار و ۸۰ شهر کشور فاقد سالن سینما هستند.