گردش مالی حوزه فرهنگ و هنر در مقایسه با سال گذشته افزایش چشمگیری داشت
رکورد ۵۰۰ میلیارد تومانی بازار هنر در ایران
درآمد بازار هنرهای تجسمی که عمدتا در حراج سالانه تهران، نمایشگاه هفت نگاه و چند حراج دیگر قابل جمع‌بندی است در کنار درآمد بازار کتاب که عملا مجموع درآمد نمایشگاه بین‌المللی و طرح‌های فصلی فروش کتاب است و همچنین بازار سینما که حاصل فروش فیلم‌ها است، رقم‌های نسبتا مشخص و شفافی دارد. اما درآمد بازارهای موسیقی و تئاتر در ایران چندان معلوم نیست. برای مثال هرگز در هیچ رسانه‌ای مطرح نمی‌شود که یک گروه موسیقی یا خواننده در یک‌سال چه مقدار از کنسرت‌ها یا فروش آلبومش درآمد داشته است. در مورد تئاترها هم اگرچه برخی سالن‌ها فروش تئاترهایشان را اعلام می‌کنند اما جمع‌بندی فروش همه تئاترها غیرممکن است و تنها با تخمین فروش می‌توان ارزیابی کلی از فروش تئاتر داشت، این در حالی است که فروش تئاتر در شهرهایی غیر از تهران نیز اصولا رسانه‌ای نمی‌شود. به هر حال می‌توان گفت بازار هنر ایران در سال ۹۶ به رکورد خیره‌کننده ۵۰۰ میلیارد تومانی رسیده است. رکوردی که تا پیش از این در رویاهای فعالان این بازار هم نمی‌گنجید. هر پنج بازار بزرگ سینما، کتاب، تجسمی، تئاتر و موسیقی در این رکورد قابل توجه نقش دارند اما از این میان کتاب و سینما سردمداران اصلی بازارهای هنری در ایران هستند.
بازار کتاب
بازار کتاب در سال جاری با رشد فوق‌العاده‌ای روبه‌رو بود. این رشد عمدتا در فروش نمایشگاه کتاب خود را نشان داد. طبق آمارهای رسمی که از سوی مسوولان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارائه شده است، سی‌امین دوره این نمایشگاه فروش ۱۲۰ میلیارد تومانی را تجربه کرد که در نوع خود یک رکورد به شمار می‌آید. امسال دومین سالی بود که نمایشگاه کتاب در مجموعه شهر آفتاب در جنوب تهران برگزار می‌شد. اما جالب است که فروش امسال این نمایشگاه در مقایسه با سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. اما این همه ماجرا نیست. در بازار طرح‌های سالانه تقریبا تغییر چندانی مشاهده نکردیم. امسال در مقایسه با سال گذشته طرح‌های فصلی حمایت فروشندگان و خریداران کتاب که در سه دوره یک ماهه در دو هفته پایانی اسفند و آغازین فروردین، میانه‌های تابستان و میانه‌های پاییز برگزار می‌شود، رکوردهای فروش هر سه طرح تقریبا برابر بود. البته در فروش عیدانه کتاب با توجه به افزایش مشارکت‌کنندگان در طرح، فروش تقریبا به رشد ۱۰۰ درصدی رسید و دو برابر شد.
بازار تجسمی‌ها
بازار هنرهای تجسمی با توجه به برگزاری حراج تهران در پنج سال گذشته وارد دور تازه‌ای از درآمدزایی و گردش مالی شده است. در ایران معمولا حراج‌ها یا نمایشگاه‌های زیادی برای فروش آثار تجسمی برگزار می‌شود. از نمایشگاه و فروشگاه هفت نگاه و صد اثر، صد هنرمند گرفته تا حراج بازار هنر و نمایشگاه‌های مختلف در گالری‌ها و... این حراج‌ها هم معمولا آمار دقیقی از میزان فروش خود ارائه نمی‌کنند و معمولا به رسانه‌ای کردن برخی رکوردهای تکی فروش بسنده می‌کنند.
برای مثال در دهمین دوره حراج آثار هنری هفت نگاه که شهرت قابل‌توجهی پیدا کرده است تنها تعداد آثار عرضه‌شده و قیمت فروش برخی آثار در روز افتتاحیه اعلام می‌شود. همین‌طور در دیگر حراج‌ها؛ البته نکته آن است که بسیاری از رخدادهای داد و ستدی در بازار هنرهای تجسمی هم که خارج از شهر تهران برگزار می‌شود عمدتا بدون اطلاع رسانه‌ها اتفاق می‌افتد. با این همه بازار هنرهای تجسمی شفاف‌تر از برخی دیگر از بازارها از جمله تئاتر و موسیقی است. سال گذشته در حراج تهران یک اتفاق جالب افتاد و آن تفکیک حراج بود. در واقع حراج سالانه تهران هر سال در دو نوبت برگزار می‌شد در نوبت اول آثار هنری کلاسیک و مدرن عرضه می‌شد و در نوبت دوم آثار هنری معاصر. سال گذشته مجموع فروش این دو دوره کمتر از ۴۰ میلیارد تومان بود اما امسال رکورد ۴۰ میلیاردی فروش در یک‌سال هم شکست.
بازار سینما
سینما در دوسال اخیر رشد فروش بسیار قابل توجهی را تجربه کرده است. امسال و سال گذشته اکران فیلم‌ها یکی پس از دیگری رکوردهای مختلف سینما را جابه‌جا کردند. رکوردهای افتتاحیه، رکوردهای کل فروش، رکوردهای هفته اول فروش و... یکی یکی تغییر کردند. صدرنشین‌های جدول فروش سالانه هم مرتب جابه‌جا شدند و رقم‌های چندین میلیاردی جداول فروش را آراستند. این اتفاق توجه به بازار سینما را به یکباره چند برابر کرد. تا پیش از این، اصطلاح‌هایی مثل فصل مرده اکران، فصل تبعید فیلم‌های روی پرده و... در بازار سینما وجود داشت اما در دو سال اخیر این اصطلاح‌ها رخت بربسته‌اند؛ همچنان‌که امسال نیز در زمان برگزاری جشنواره فجر هم، فیلم‌های روی پرده فروش‌های قابل توجهی را تجربه کردند. به‌طور کلی فروش امسال سینماها در مقایسه با سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. البته این افزایش فروش الزاما به معنی افزایش مخاطبان سینما نیست بلکه شاید بررسی‌ها نشان دهد که تعداد مخاطبان سینما نیز کاهش پیدا کرده است. در واقع با افزایش قیمت بلیت سینماها در سال ۹۶، میزان فروش نیز در سطح قابل‌توجهی بالا رفته است.
تئاتر و موسیقی
در مورد تئاتر و موسیقی آمارها پراکندگی بسیاری دارند. بسیاری از رقم‌های فروش در تهران متمرکز شده‌اند اما با این حال فروش شهرستان‌ها هم قابل توجه است و نمی‌توان نادیده‌شان گرفت. به‌ویژه دور کنسرت‌هایی که با عنوان تور کنسرت شناخته می‌شوند نیز در فروش‌ها اهمیت بالایی دارد. با این همه آمار قابل‌توجهی در این باره منتشر نمی‌شود. تنها می‌توان مانند صاحبان سالن‌های تئاتر و برگزارکنندگان کنسرت‌ها به اعلام رکوردهایی در این باره بسنده کرد. برای مثال امسال در بازار فروش آلبوم‌های موسیقی رکورد فروش ۱۹۰ میلیون تومانی تنها در دو ساعت به آلبوم «غم‌نومه فریدون» اثر حسین علیزاده رسید. در کنسرت‌های موسیقی نیز پروژه سی با حضور همایون شجریان و سهراب پورناظری توانست رکورد کنسرت‌های موسیقی در ایران را بشکند و به رقم فروش نزدیک به ۲ میلیارد تومانی برسد. همچنین تئاتر «اعتراف» به کارگردانی شهاب حسینی و بازی علی نصیریان و شهاب حسینی هم توانست فروش ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیونی را تجربه کند. این دو اتفاق در بازار موسیقی و تئاتر این دو بازار را گرم و پراستقبال کرد و بسیاری دیگر از تئاترها و کنسرت‌های دیگر نیز با فروش قابل توجه روبه‌رو شدند.
ارسال نظر