تلاش‌ها برای فرستادن آثار هنری به آلمان و ایتالیا ادامه دارد
کلاف سردرگم گنجینه موزه هنرهای معاصر
قضیه از این قرار است که اوایل هفته جاری علی‌محمد زارع، سرپرست موزه هنرهای معاصر جزئیاتی تازه از آمار آثار هنری موجود در این موزه اعلام کرد. این در حالی بود که یکی از مهم‌ترین انتقاد‌ها درباره موزه هنرهای معاصر، نبود آمار و اطلاعات دقیق از گنجینه این موزه بود.به گفته سرپرست موزه هنرهای معاصر از خرداد ماه امسال روی سایت موزه، تصویر و اطلاعات ۹۰۰ اثر مهم گنجینه قرار گرفته است. از سوی دیگر یک تیم پژوهشگر در حال تهیه شناسنامه‌ای دقیق از کل آثار گنجینه است و تمام اطلاعات مربوط به یک اثر شامل نام اثر، هنرمند، سال خلق اثر، مکان‌هایی که این اثر در آنجاها نمایش داده شده است و... در این پژوهش جای می‌گیرد.این سخنان زارع به نوعی اطمینان‌بخشی به کسانی بود که نگران وضعیت آثار موجود در موزه هستند.
او در ادامه با اشاره به آمار دقیق آثار گنجینه موزه اظهار کرد: تعداد آثار اولیه‌ای که در گنجینه ثبت‌شده ۳۷۷۲ اثر است که در سال ۸۲ از این تعداد آثار ۵۱۲ اثر به دفتر هنرهای تجسمی منتقل و عملا از فهرست گنجینه خارج شد؛ البته انتقال این تعداد آثار با تایید وزیر وقت ارشاد و وزارت اقتصاد و دارایی صورت گرفت. یک اثر نیز با اثر شاهنامه شاه طهماسب مبادله شد به این ترتیب تعداد آثار ثبتی گنجینه ۳۲۵۹ اثر است. خروج ۵۱۲ اثر به همان دلایلی بود که امروزه می‌گوییم فضای مخزن گنجینه گنجایش ۳۷۰۰ اثر را ندارد.وی در پایان گفت: در حال حاضر امین اموال گنجینه در حال بررسی است تا ۱۰۵ اثر از همان ۵۱۲ اثر را دوباره به گنجینه بازگردانیم. علت این انتقال دوباره هم این است که در فاصله سال ۸۲ تا امروز برخی از این آثار ارزش گنجینه‌ای بالایی پیدا کرده‌اند مانند آثار هنرمندانی چون فریده لاشایی، بهمن محصص، حسین زنده‌رودی و...
دعوت از شاهدان برای بررسی اسناد و آثار
درست پس از اعلام آمار از سوی سرپرست این موزه نشستی برگزار شد تا نمایندگان انجمن‌های هنری تجسمی در موزه هنرهای معاصر دور هم جمع شوند و اسناد و آثار موجود را بررسی کنند. در نشست روز سه‌شنبه ۹ آبان، بهزاد اژدری رئیس انجمن سفالگری ایران، نگار نادری‌پور رئیس انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران، روح‌الله شمسی‌زاده دبیر انجمن مجسمه‌سازان، منیژه صحی، معصومه مظفری، بابک اطمینانی و محمدرضا فیروزه‌ای از اعضای هیات‌مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران، فرزاد هاشمی و محمدمهدی رحیمیان از اعضای هیات‌مدیره انجمن هنرمندان عکاس ایران حضور داشتند.درادامه این نشست نمایندگان انجمن‌های تخصصی هنرهای تجسمی اسناد آثار گنجینه را مشاهده و بررسی کردند که اسناد آثار مورد تایید حاضران قرار گرفت. خبر تایید اسناد و آثار موزه هنرهای معاصر فردای همان روز در رسانه‌ها منتشر شد. این تایید در حالی انجام شده است که تقریبا همه حاضران در نشست انتقادهای خود را از عدم شفاف‌سازی درباره آثار موزه بیان کردند و از تاخیر طولانی در برگزاری چنین نشستی گلایه‌مند بودند.
محمدرضا فیروزه‌ای در این نشست گفت: موزه هنرهای معاصر تهران خانه هنرمندان است و اگر مشکلی داشته باشد موجب ناراحتی هنرمندان می‌شود. نسبت به نمایشگاه‌هایی که در موزه برگزار می‌شود در بین هنرمندان حساسیت وجود دارد، هنرمندان و انجمن‌ها پشتوانه موزه هنرهای معاصر تهران هستند چنان‌که زمانی که قرار بود موزه به بنیاد رودکی واگذار شود، هنرمندان واکنش نشان دادند و مانع شدند. متاسفانه زمانی‌که موضوع ارسال آثار گنجینه به برلین و رم مطرح بود به‌طور شفاف درباره آثار و آن نمایشگاه پاسخ و توضیح داده نشد.بهزاد اژدری نیز در این نشست گفت: موزه هنرهای معاصر تهران می‌توانست قبلا شفاف‌سازی کند؛ اما حتی درباره انتخاب آثار نیز اطلاعاتی داده نشد و بهتر بود این تعامل و شفاف‌سازی زودتر صورت می‌گرفت.محمدمهدی رحیمیان در ادامه این نشست گفت: ضرورت دارد که اسناد آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و موضوع ارسال آثار از نظر حقوق بین‌المللی و قواعد حقوقی بررسی شود.
بابک اطمینانی نیز در این نشست درباره اصالت آثار گنجینه پرسید که رئیس موزه هنرهای معاصر تهران گفت: تمامی آثار از ابتدا در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری شده‌اند و اصالت دارند و چند اثر در سال‌های گذشته به صورت امانت به کشورهای دیگر فرستاده شده که سالم به گنجینه موزه بازگشته است.سپس فرزاد هاشمی در این نشست گفت: این نشست و اقداماتی که در چند ماه اخیر در تعامل با انجمن‌ها انجام شده بیانگر حسن نیت و تلاش برای رفع سوء تفاهم است. انجمن‌های هنری چندی پیش تفاهم‌نامه‌ای با دفتر هنرهای تجسمی امضا کردند و شورای نمایندگان انجمن‌ها تشکیل شد. این شورا در برنامه‌های تجسمی و نمایشگاه‌ها، انتخاب آثار و خرید آثار می‌تواند مشارکت داشته باشد، بی‌تردید اگر جامعه هنری با تصمیم‌ها و برنامه‌های دفتر هنرهای تجسمی و موزه هنرهای معاصر تهران همراه نباشد، چالش ایجاد می‌شود.
تاکید بر ارسال گنجینه به خارج از کشور
اما این همه ماجرا نبود. همزمان با برگزاری این نشست مجید ملانوروزی به نمایشگاه مطبوعات رفت و ماجرای ارسال آثار به آلمان و ایتالیا را دوباره مطرح کرد. توالی این اتفاق‌ها در کنار هم نشان می‌دهد که به‌رغم مخالفت بسیاری از کارشناسان و حتی وزیر ارشاد در دولت گذشته، موزه هنرهای معاصر و اداره هنرهای تجسمی مصمم هستند تا آثار نامبرده برای نمایش در کشورهای آلمان و ایتالیا ارسال شوند.
اگرچه ماجرای اختلاف نظر بر سر ارسال آثار شائبه‌های مختلفی دارد و موضوعات متعددی درباره آن مطرح می‌شود، اما به نظر می‌رسد هنوز مرجع نهایی و قاطعی در این باره وجود ندارد که با بررسی همه جوانب کار، رای نهایی به ارسال یا عدم ارسال آثار بدهد. همچنان‌که به نظر می‌رسد منتقدان ملانوروزی و مخالفان ارسال آثار به خارج از کشور دلایل مستدلی برای مخالفت ندارند، موافقان ارسال آثار و خود ملانوروزی نیز توجیه دقیقی برای تاکید بر ارسال آثار ندارند. در آخرین گفت‌وگویش در این باره که روز سه‌شنبه در نمایشگاه مطبوعات انجام شده، گفته است: «به هر صورت من این قرارداد را شخصا به عهده داشتم و تا وقتی در ارشاد حضور دارم آن را پیگیری می‌کنم.» این موضوع نشان می‌دهد که اختلاف نظرها تا حدی از اصل موضوع دور شده و جنبه شخصی پیدا کرده است.به هر حال باید منتظر ماند و دید که آیا ارسال آثار گنجینه هنرهای معاصر به خارج از کشور چه تهدیدها و فرصت‌هایی دارد و یک بار برای همیشه این موضوع خاتمه داده شود.
ارسال نظر