یونیدو در تازهترین گزارش فصلی خود بررسی کرد
تولید صنعتی جهان درجا زد
تازهترین گزارش فصلی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) نشان میدهد که رشد تولید صنعتی در جهان در سهماه دوم ۲۰۲۳ نسبت به سهماه اول سال تقریبا ثابت بوده؛ به طوری که این شاخص تنها کاهش اندک ۱/ ۰درصدی را تجربه کرده است. این درحالی است که در این دوره میانگین رشد سالانه ۸/ ۱درصدی به ثبت رسیده که به گفته یونیدو این رشد صرفا ناشی از اثر پایه پایین در سال گذشته است. براساس این گزارش، با توجه به شرایط چالشبرانگیز اجتماعی-اقتصادی، بخش تولید موفق به حفظ تابآوری نسبی شده است. با این حال، نااطمینانی افزایش داشته است. جذب و حفظ نیروی کار ماهر، جدیدترین افزوده به لیست مشکلاتی است که تولیدکنندگان از قبل با آن مواجه بودهاند؛ مشکلاتی از قبیل تورم جهانی که روند نزولی داشته، اما همچنان در سطح بالایی باقی مانده است.
از منظر یونیدو، با توجه به مواردی همچون کاهش تقاضای جهانی، اختلالهای مداوم زنجیره تامین، پیامدهای درگیری در اوکراین و افزایش فراوانی بلایای طبیعی در سراسر جهان، پس از چند فصل متوالی رکود، نیاز فوری به یافتن موتورهای جدید و کاهش خطر افت رشد در این بخش وجود دارد.در سهماه دوم 2023، رشد تولیدات صنعتی در اکثر مناطق جهان عملا ثابت بوده است. آسیا و اقیانوسیه، تنها منطقهای است که تولید صنعتی آن 3/ 3درصد افزایش یافته و بهترین عملکرد منطقهای را در میان سایر مناطق داشته است. رشد تولید صنعتی در منطقه آمریکای لاتین و کارائیب، در این دوره کاهش یافته است.
چین توانسته است در این دوره به رشد سالانه نزدیک به رشد پیش از همهگیری (8/ 6) دست یابد. با این حال، این نرخ رشد بالا تحتتاثیر کاهش شدید رشد در سهماه دوم سال 2022 قرار گرفته است که اقدامات چین در راستای مقابله با گسترش ویروس کووید-19 بهشدت گسترده بود. این درحالی است که در مقایسه با سهماه قبل، تولید چین اندکی (7/ 0درصد)کاهش یافته است.عملکرد تولید در کشورهای دیگر منطقه آسیا و اقیانوسیه متفاوت است. تولیدات صنعتی در هند و اندونزی درحالی به ترتیب 6/ 4 و 5درصد رشد کرده که ژاپن پس از کاهش 2درصدی، رشد یکدرصدی را در این دوره تجربه کرده است. تولیدات صنعتی عربستانسعودی رشد دورقمی 13درصدی را حفظ کرده است. در مقابل، کره کاهش 7/ 6درصدی را گزارش کرده است. تولید تایوان و ویتنام نیز 19درصد کاهش داشته است.
رشد تولیدات صنعتی در اروپا کاهش داشته، اما همچنان مثبت است؛ به طوری که در سهماه دوم 2023 به 5/ 0درصد کاهش یافته که نشاندهنده عملکرد ضعیف تولیدکنندگان برجسته اروپایی است. تولیدکنندگان مطرح این منطقه عملکرد متفاوتی داشتهاند؛ تولید صنعتی در فرانسه (4/ 1درصد)، آلمان (3/ 1درصد)، ایرلند (3/ 2درصد) و سوئیس (8/ 0درصد) افزایش یافته؛ در حالی کهاین رقم در ایتالیا (منفی 3/ 3درصد) و اسپانیا (منفی 3/ 1درصد) کاهش یافته است. تولید صنعتی انگلستان که برای چند فصل متوالی کاهش یافته بود، افزایش 8/ 0درصدی را گزارش کرده است. بلاروس، دانمارک و فدراسیون روسیه هم از رشد 10درصدی فراتر رفتهاند. براساس این گزارش، رشد تولید صنعتی در منطقه آمریکایلاتین و کارائیب، در فصل گذشته کاهش 7/ 0درصدی را تجربه کرده است. در میان بزرگترین اقتصادهای آمریکای لاتین، مکزیک رشد 4/ 1درصدی تولید را گزارش کرده است. تولیدات صنعتی آرژانتین نسبت به سال گذشته بدون تغییر بوده، در حالی که تولید در برزیل 5/ 1درصد کاهش یافته است. تولید صنعتی در ایالاتمتحده آمریکا نیز 8/ 0درصد افت داشته است.
این درحالی است که تولید صنعتی کانادا کاهش دیگری را ثبت کرده و به رشد ناچیز 5/ 0درصدی دست یافته است. براساس گزارش یونیدو، تولیدات صنعتی در آفریقا نیز در این دوره کاهش یافته است. مصر بهعنوان یکی از تولیدکنندگان مهم در این قاره، رشد منفی (منفی 8/ 6درصد) را گزارش کرده است. با این حال، رشد تولیدات صنعتی در برخی از کشورهای دیگر این قاره مانند ساحل عاج (2/ 1درصد)، نیجریه (9/ 0درصد) و آفریقای جنوبی (8/ 3درصد) در قلمرو مثبت باقی مانده است.یافتههای یونیدو نشان میدهد، رشد بخش تولید در «اقتصادهای صنعتی» نسبت به حالت ایستایی سالانه در سهماه اول سال 2023 بهبود یافته، به طوری که در سهماه دوم سال به 7/ 1درصد رسیده است. علاوه بر این، دادههای تفکیکشده نشاندهنده کاهش تولیدات صنعتی در «اقتصادهای صنعتی پردرآمد» (منفی 5/ 1درصد) بوده است. تولید «اقتصادهای صنعتی با درآمد متوسط» (از جمله چین) اما به افزایش تولید 1/ 5درصدی رسیده است.تولید در «سایر اقتصادهای صنعتی با درآمد متوسط» اما در این دوره رشد 7/ 0درصدی را تجربه کرده است. کشورهای مختلف در این گروه عملکردهای متفاوتی داشتهاند. بهعنوان مثال، تولید صنعتی تعداد کمی از کشورها مانند آفریقای جنوبی (8/ 3درصد) در سطح متوسطی رشد کرده، در حالی که رشد تولید در مصر، اردن و تایلند منفی بوده است. یافتههای یونیدو نشان میدهد که «سایر اقتصادهای درحال صنعتیشدن» سهم کمتری از تولید صنعتی جهان را در این دوره به خود اختصاص دادهاند. کشورهای این گروه ناهمگن هستند، اما همگی به طور قابلتوجهی از یک بخش صنعتی قویتر و تغییر به سمت صنایع با بهرهوری و شدت فناوری بالاتر سود میبرند. تولید صنعتی در این گروه از کشورها در مجموع، نسبت به مدت مشابه سال قبل 9/ 2درصد افزایش داشته؛ به طوری که رشد تولید صنعتی آنها برای اولین بار در دوسال گذشته پایینتر از 3درصد قرار گرفته است.
در گروه «اقتصادهای صنعتی نوظهور» که از اقتصادهای با درآمد کم و متوسط تشکیل شده، بخش تولید در سالهای اخیر پویایی قابلتوجهی را از خود نشان داده است. این گروه از اقتصادها توانستهاند از میانگین جهانی پیشی بگیرند و در این دوره به رشد 6درصدی دست یابند. عملکرد اندونزی در میان کشورهای این گروه قابلتوجه بوده است. تولیدات صنعتی این کشور، به دلیل ثبات اقتصادی حاصلشده طی دو سال گذشته به طور پیوسته رشد کرده است. تولیدات صنعتی هند نیز افزایش متوسط سالانه 6/ 4درصدی تولید را گزارش کرده؛ در حالی که رشد تولید صنعتی مالزی ثابت بوده است. برعکس، رشد تولید در ویتنام در بحبوحه عوامل بازدارنده جهانی بهشدت کاهش یافته است.بررسی بخشهای صنعتی که براساس «شدت فناوری» دستهبندی شدهاند نشان میدهد که صنایع با تکنولوژی بالا باوجود چالشها، پیشرفت کردهاند. «صنایع با شدت فناوری متوسط بالا و بالا» عملکرد بهتری نسبت به سایر صنایع داشتهاند، بهطوریکه رشد سالانه 5/ 3درصدی را ثبت کردهاند، در حالی که تولید در صنایع با فناوری متوسط پایین منفی1/ 0درصد و صنایع با فناوری پایین 2درصد کاهش یافته است.رشد «صنایع با فناوری متوسط بالا و بالا»در نتیجه بهبود در بخش خودرو و ادامه تولید قدرتمند در تجهیزات الکتریکی، اتفاق افتاده است. هر دوی این بخشها به ترتیب با رشد 1/ 17 و 4/ 8 درصدی بهترین عملکرد را به صورت سالانه گزارش کردهاند. با این حال، رایانهها و قطعات الکترونیک در میان بخشهای تولیدی با عملکرد بد باقی مانده است که نشاندهنده کاهش تولید در میان تولیدکنندگان اصلی است.