شفافسازی درباره تهاتر با سریلانکا
معاون وزیر صمت در اظهارات اخیر خود به خبرگزاری مهر، به تهاتر صورت‌گرفته با سریلانکا اشاره کرد و گفت: ما با استفاده از شیوه تهاتر مطالبه ۹ساله خود از سریلانکا را زنده کردیم؛ بانک مرکزی سالانه ۳۵۰میلیون دلار ارز برای واردات چای تخصیص می‌دهد. ما به بانک مرکزی اعلام کردیم که بخشی از این ارز را ندهد تا به جای مطالباتمان، چای از سریلانکا بگیریم. این مساله به معنای از بین بردن پول نیست، بلکه زنده کردن مطالبات کشور است.
علیرضا پیمان‌پاک، افزود: سال‌های گذشته صرافان زیادی به منظور زنده کردن مطالبات ایران از سریلانکا پیش‌قدم شده و اعلام کردند که ۱۶درصد می‌‌‌گیرند و مطالبه را زنده می‌کنند. گفتیم با استفاده از شیوه تهاتر، پول مملکت به جیب صراف نرود. روی خواب پول هم ۳۵میلیون دلار سود گرفتیم. همچنین مهم‌ترین نکته‌‌‌ای که در سریلانکا داشتیم، این بود که کشاورز داخلی آسیب نبیند و آسیب هم نخواهد دید.
وزارت امور خارجه ایران در گزارشی مفصل، روند مذاکرات میان دولت ایران و سریلانکا بر سر چگونگی تسویه بدهی نفتی این کشور به ایران را تشریح کرده است. بر اساس این گزارش، روش جایگزین دیگری جز تهاتر طلب ۲۵۱میلیون دلاری ایران با فروش ماهانه ۵میلیون دلار چای از سوی سریلانکا، در شرایط کنونی، وجود ندارد. دفتر آسیای جنوبی وزارت امور خارجه با ارسال گزارشی به اتاق بازرگانی تهران، این موضوع را شفافسازی کرد. بر این اساس، دفتر آسیای جنوبی وزارت امور خارجه با این توضیح که موضوع امضای یادداشت تفاهم با دولت سریلانکا برای تهاتر بدهی این کشور با کالاهای موردنیاز کشور، طی دی‌‌‌ماه سال گذشته از سوی هیات دولت دوازدهم مصوب شد، میزان این بدهی را ۲۵۱میلیون دلار و بهای دو محموله صادراتی نفت ایران به این کشور را اعلام کرد که به‌‌‌رغم گذشت بیش از ۹سال از تبادل این محموله نفتی، به دلیل وضع تحریم‌‌‌ها و پایبندی دولت سریلانکا به مفاد FATF، امکان تسویه‌‌‌حساب آن وجود نداشت.در این گزارش آمده است؛ روند مذاکرات میان دولت‌‌‌های ایران و سریلانکا بر سر چگونگی تسویه بدهی نفتی این کشور به ایران، طولانی‌مدت بوده و سرانجام دو طرف با محوریت سازمان توسعه تجارت ایران و هیات چای سریلانکا، توافقات اولیه برای چگونگی تهاتر را انجام دادند.بر این اساس، مذاکره‌‌‌کنندگانی از ایران و سریلانکا، توافق کردند که در ازای تسویه بدهی ۲۵۱میلیون دلاری سریلانکا به ایران ماهانه حداقل «۵میلیون دلار» چای از سریلانکا به ایران صادر و فروخته شود. در گزارش وزارت امور خارجه ایران آمده است که یادداشت تفاهم تسویه بدهی دولت سریلانکا به ایران در ازای فروش ماهانه ۵میلیون دلار چای، قرار بود طی مراسم مجازی و اواخر سال ۹۹، میان وزیر صمت ایران و وزیر کشت و صنعت سریلانکا به امضا برسد؛ اما به دلیل همزمانی آن با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، امضای آن به تاخیر افتاد و سرانجام با دستور صریح معاون اول رئیس‌‌‌جمهور، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران به نمایندگی از دولت ایران، طی سفر رسمی به سریلانکا، این تفاهم‌‌‌نامه را روز ۳۰ آذرماه ۱۴۰۰ با مقامات دولتی این کشور به امضا رساند و روند اجرایی آن آغاز شد. در توضیحات دفتر آسیای جنوبی وزارت امور خارجه، با اشاره به بازتاب رسانه‌‌‌ای توافق ایران و سریلانکا بر سر تهاتر بدهی نفتی این کشور با چای، به برخی شبهات پیش‌‌‌آمده درباره این توافق‌نامه پاسخ داده شده، از جمله اینکه میزان تولید چای در ایران در بهترین حالت ممکن، حدود ۳۰هزار تن در سال برآورد می‌شود، حال آنکه نیاز سالانه کشور به این محصول حدود ۱۰۰هزار تن است و با توجه به اینکه سالانه بیش از ۷۰میلیون دلار از نیاز چای کشور از سریلانکا تامین می‌شود، توافق اخیر میزان جدیدی بر تجارت فعلی چای میان دو کشور، اضافه نخواهد کرد و لطمه‌‌‌ای به کشاورزان و تولیدکنندگان چای در داخل کشور وارد نخواهد شد.
