ذخایر آبی پایتخت به روایت آمار
مقایسه میزان بارشها در حوزه عملکرد استان تهران بیانگر کاهش ۳۴درصدی نزولات جوی سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نسبت به ۴۶۱ میلیمتر بارش سال آبی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ است، همین امر با توجه به عدمبارش برف و نبود پوشش برفی مناسب در حوضه آبریز سدهای تامینکننده آب شرب کلانشهرهای تهران و کرج در زمستان سال گذشته و عدمبارش در فروردین ماه سالجاری (ثبت تنها ۳/ ۲میلیمتر بارش در فروردین ماه سال ۱۴۰۰ به عنوان کمبارشترین فروردین ماه دوره آماری ۵۲ ساله) موجب شد اندک برف موجود در حوضه آبریز سدها نیز به تدریج ذوب شده و شاهد روانآب و سیلابهای ناشی از ذوب برف نباشیم که میزان ورودی آب به مخازن سدهای پنجگانه تهران را با کاهش ۴۰درصدی نسبت به سال آبی گذشته مواجه کرد.
به گزارش «ایسنا»، یوسف رضاپور، مدیرعامل شرکت آب منطقهای تهران اعلام کرد که اکنون در آستانه فصل پاییز و شروع سال آبی جدید، متاسفانه با ۵۰۳میلیون مترمکعب ذخیره آبی و کسری ۳۱۴میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته وارد سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ میشویم، حجم ذخیره آبی در مخازن سدهای امیرکبیر و طالقان در سامانه غرب ۳۲۶میلیون مترمکعب بوده و در مقایسه با مخزن نرمال انتهای شهریور کمبود ۱۳۶میلیون مترمکعبی و در سامانه شرق سدهای لتیان، لار و ماملو با حجم ذخیره ۱۷۶میلیون مترمکعبی کاهش ۲۳۲میلیون مترمکعبی نسبت به مخزن نرمال انتهای شهریور مواجه شدهاند.
به گفته وی، با توجه به پیشبینیهای سازمان هواشناسی مبنی بر بارشهای کمتر از نرمال در مهر و آبان ماه و افزایش نیم تا دو درجهای دما در مقایسه با آمار بلندمدت در فصل پاییز سالجاری، در صورت تداوم خشکسالی حاکم در کشور و حوضه آبریز سدهای تحت پوشش و روند نزولی آب ورودی به مخازن سدهای تحت پوشش، سال سختی را به لحاظ تامین مطمئن و پایدار آب رقم زده و وضعیت تامین آب شرب بهخصوص در سامانه شرق را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
این گفتهها در حالی است که میزان مصرف آب در تهران عدد بسیار بالایی است طبق اعلام مسوولان، هر تهرانی بهطور متوسط ۲۴۰ لیتر در شبانهروز آب مصرف میکند؛ در حالی که متوسط کشوری این عدد ۲۰۰ لیتر بوده، همچنین هماکنون سرانه مصرف آب برای هر نفر در کشور حدود ۱۶۰۰ مترمکعب است؛ در حالی که این عدد برای تهرانیها تنها ۳۵۰ مترمکعب بوده و همین مساله موجب شده است سرانه آب در تهران حدود یکپنجم متوسط کشور باشد. طی دو سال گذشته تهران به عنوان پرمصرفترین شهر کشور در حوزه آب شناخته شد با این تفاوت که دیگر خبری از ترسالی نبود و خشکسالی روی خود را به پایتخت نشان داد. آنطور که محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران گفته میزان مصرف نسبت به سال قبل در حد دو تا سهدرصد افزایش یافته و یکی از نقاط امیدواری ما این است که بیش از این میزان افزایش مصرف نداشته باشیم. البته باید گفت که از اسفند سال ۱۳۹۸ به دلیل شیوع بیماری کرونا افزایش مصرف شهر تهران سیر صعودی بالایی پیدا کرد. به گفته وی، قبل از شیوع این ویروس عمدتا در اول خرداد این میزان مصرف وجود داشت اما از ابتدای سال ۱۳۹۸ تاکنون هیچ روزی میزان مصرف کمتر از سهمیلیون نبوده و به طور کلی حدود ۱۰ تا ۱۵درصد مصرف آب شرب در تهران به دلیل ویروس کرونا افزایش یافته است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران با بیان اینکه در شهر تهران حدود ۵۰ یا ۶۰درصد مشترکان کمتر از نرمال یا حدود نرمال مصرف آب دارند که عددی حدود ۱۴ تا ۱۵ مترمکعب میشود، گفت: حدود ۳۰درصد مشترکان کمی بیش از الگو مصرف دارند و ۲۰درصد مشترکان جزو مشترکان پرمصرف هستند و حدود ۵درصد نیز فوقالعاده مصرف بالایی دارند.
شرایط آبی استان تهران مطلوب نبوده و با توجه به اینکه دیگر خبری از ترسالی نیست کارشناسان اوضاع را بحرانی تلقی کردند، آنطور که داریوش مختاری کارشناس ارشد حوزه منابع آبی گفته است اگر راه چارهای برای موضوع آب اندیشیده نشود کلانشهر تهران با مشکلات جدی مواجه میشود.
وی با بیان اینکه آنطور که باید به موضوع اقتصاد آب در کشور توجه نشده است، گفت: بیماری اقتصاد آب دامنگیر کشور خواهد شد، تا زمانی که ارزش واقعی آب شناخته نشود به موضوع مدیریت مصرف نیز آنطور که باید توجه نمیشود، بنابراین باید این دو موضوع همسو با یکدیگر سیاستگذاری شوند.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه میزان مصرف آب در تهران فاجعه است و باید به این مساله توجه شود، گفت: اگر به این مساله توجه نشود با یک خشکسالی بزرگ مواجه خواهیم شد و دیگر نمیتوانیم این موضوع را کنترل کنیم، دامنه خطر و نگرانی از سال ۱۳۹۳ که در خصوص میزان مصرف آب در تهران هشدار داده میشد بسیار بزرگتر شده است و این مساله خالی شدن سکنه از کلانشهرها را به دنبال دارد، بنابراین باید از هم اکنون برای آن فکر چاره بود. مختاری با اشاره به اهمیت موضوع مدیریت مصرف و اصلاح اقتصاد آب، گفت: اگر روشهای کاهش مصرف آب از ۱۰ سال پیش به طور جدیتری پیگیری میشد اکنون وضعیت اینچنین نبود و باید دانست که اگر اکنون نیز راهحلها را بازبینی و اجرا کنیم، میتوانیم به آینده امیدوار باشیم.